Biến thể Omicron lây lan khó kiểm soát ra hơn 10 nước, đại diện WHO nói không cần hoảng sợ

Các quan chức y tế ở bang New South Wales (đông dân nhất Úc) cho biết hai hành khách đến Sydney từ phía nam châu Phi vào tối 27.11 đã xét nghiệm dương tính với biến thể Omicron.

NSW Health cho biết cả hai người đều không có triệu chứng, đã được tiêm vắc xin đầy đủ và đang được cách ly. 12 hành khách khác đến từ phía nam châu Phi cũng bị cách ly 14 ngày tại khách sạn, trong khi khoảng 260 khách khác và phi hành đoàn đã được hướng dẫn cách ly.

Theo hãng tin Reuters, các ca nhiễm Omicron ở Úc là dấu hiệu mới nhất cho thấy rằng biến thể này có thể khó kiểm soát được. Lần đầu tiên được phát hiện ở Nam Phi, Omicron đã xuất hiện ở Anh, Đức, Ý, Bỉ, Hà Lan, Áo, Botswana, Israel, Úc và Hồng Kông.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xem Omicron là "biến thể đáng lo ngại", đã làm dấy lên mối lo trên toàn thế giới rằng nó có thể kháng vắc xin và trầm trọng thêm đại dịch COVID-19 đã kéo dài gần hai năm.

Omicron có khả năng lây lan cao hơn các biến thể trước đó, dù các chuyên gia vẫn chưa biết liệu nó có gây ra bệnh COVID-19 nghiêm trọng hơn không so với các chủng khác.

Các quốc gia đã áp đặt một làn sóng cấm hoặc hạn chế du lịch với các nước phía nam châu Phi. Thị trường tài chính, đặc biệt là cổ phiếu của các hãng hàng không và các hãng khác trong lĩnh vực du lịch, giảm điểm vào 26.11 khi các nhà đầu tư lo ngại rằng biến thể này có thể cản trở sự phục hồi toàn cầu. Giá dầu giảm khoảng 10 USD/thùng.

Vào ngày 28.11, hầu hết các thị trường chứng khoán vùng Vịnh đều giảm mạnh trong phiên giao dịch sớm, với chỉ số của Ả Rập Xê út chịu mức giảm trong một ngày lớn nhất trong gần hai năm.

Trong nỗ lực sâu rộng nhất để kiểm chế Omicron, cuối ngày 27.11, Israel tuyên bố sẽ cấm tất cả người nước ngoài nhập cảnh và giới thiệu lại công nghệ theo dõi điện thoại chống khủng bố để ngăn chặn sự lây lan của biến thể này. Thủ tướng Israel - Naftali Bennett cho biết lệnh cấm, đang chờ chính phủ phê duyệt, sẽ kéo dài 14 ngày. Các quan chức hy vọng rằng trong khoảng thời gian đó sẽ có thêm thông tin về hiệu quả của vắc xin chống lại Omicron.

Nhiều quốc gia đã áp đặt hoặc đang lên kế hoạch hạn chế việc đi lại từ các nước phía nam châu Phi. Chính phủ Nam Phi hôm 27.11 cho rằng điều này là không công bằng và có khả năng gây hại cho nền kinh tế của mình, nói họ đang bị trừng phạt vì khả năng khoa học trong việc xác định sớm biến thể Omicron.

Tại Anh, nơi hai trường hợp liên quan của Omicron được xác định hôm 27.11 có liên quan đến du lịch ở phía nam châu Phi, chính phủ đã công bố các biện pháp để cố gắng ngăn chặn sự lây lan, bao gồm các quy định kiểm tra nghiêm ngặt hơn với những người đến nước này và yêu cầu đeo khẩu trang ở một số cơ sở.

Bang Bavaria của Đức cũng đã công bố hai ca nhiễm Omicron vào 27.11. Tại Ý, Viện Y tế Quốc gia cho biết một ca nhiễm biến thể này được phát hiện ở Milan từ người đến từ Mozambique.

Dù các nhà dịch tễ học cho biết có thể đã quá muộn để ngăn chặn Omicron lưu hành, nhưng nhiều nơi - bao gồm cả Mỹ, Brazil, Canada, các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan - đã ban bố lệnh cấm hoặc hạn chế đi lại ở phía nam châu Phi.

Thêm nhiều nước đã áp đặt các biện pháp hạn chế như vậy vào 28.11, bao gồm cả Indonesia và Ả Rập Xê út.

Omicron đã nổi lên khi nhiều quốc gia ở châu Âu đang phải chiến đấu với sự gia tăng ca mắc COVID-19, với một số hạn chế đưa ra lại hoạt động xã hội để cố gắng ngăn chặn sự lây lan.

Biến thể Omicron cũng gây chú ý về sự chênh lệch lớn về tỷ lệ tiêm vắc xin COVID-19 trên toàn cầu. Theo các nhóm y tế và nhân quyền, ngay cả khi nhiều nước phát triển đang tiêm mũi vắc xin COVID-19 thứ ba, chưa đến 7% người dân ở các nước thu nhập thấp được chích liều đầu tiên.

Seth Berkley, Giám đốc điều hành Liên minh toàn cầu về vắc xin và tiêm chủng (GAVI), cùng WHO đồng lãnh đạo sáng kiến ​​COVAX nhằm thúc đẩy phân phối vắc xin công bằng, cho biết điều này là cần thiết để ngăn chặn sự xuất hiện nhiều biến thể SARS-CoV-2 hơn.

“Dù vẫn cần nghiên cứu về Omicron, nhưng chúng ta biết rằng khi phần lớn dân số thế giới chưa được tiêm vắc xin, các biến thể sẽ tiếp tục xuất hiện và đại dịch sẽ tiếp tục kéo dài. Chúng ta sẽ chỉ ngăn chặn được các biến thể xuất hiện nếu có thể bảo vệ tất cả dân số thế giới, không chỉ những bộ phận giàu có”, ông chia sẻ với Reuters.

Đại diện WHO tại Nga: Không cần phải hoảng sợ

Theo Bà Melita Vujnovic, đại diện của WHO tại Nga, không có lý do gì để hoảng sợ về biến thể Omicron.

"Tôi cho rằng không cần phải hoảng sợ vì chúng ta vẫn chưa rõ liệu vi rút này có qua mặt được vắc xin hay không và nó sẽ làm giảm hiệu quả của vắc xin ở mức độ nào", bà Melita Vujnovic nói trong chương trình Soloviev Live trên YouTube. Thế nhưng, bà Melita Vujnovic thừa nhận Omicron dễ lây lan hơn so với các biến thể khác.

Omicron có thể giúp vi rút SARS-CoV-2 tránh miễn dịch do có tới 32 đột biến trong protein gai, phần mà hầu hết các loại vắc xin sử dụng để hướng dẫn hệ miễn dịch chống SARS-CoV-2. Biến thể Omicron có số lượng đột biến trong protein cao gấp đôi so với Delta và được cho lây nhanh hơn.

Đột biến trong protein gai có thể ảnh hưởng đến khả năng xâm nhập vào tế bào và lây lan của vi rút, cũng như khiến tế bào miễn dịch khó tấn công mầm bệnh hơn.

Bộ trưởng Y tế Anh - Sajid Javid nói với các đài truyền hình: “Những gì chúng tôi biết là có một số lượng đột biến đáng kể, có lẽ gấp đôi số lượng đột biến mà chúng tôi đã thấy trong biến thể Delta. Điều đó cho thấy rằng nó có thể truyền nhiễm nhiều hơn và các loại vắc xin hiện tại mà chúng tôi có cũng có thể kém hiệu quả hơn".