Bị Mỹ đưa vào danh sách đen, 21 hãng chip AI Trung Quốc đối mặt hình phạt nặng hơn YMTC

Đây là động thái mở rộng cuộc đàn áp với ngành chip của Trung Quốc.

Từ lâu nằm trong tầm ngắm của chính phủ Mỹ, YMTC (nhà sản xuất chip nhớ số 1 Trung Quốc) đã bị thêm vào danh sách đen thương mại (danh sách thực thể) vì lo ngại có thể chuyển hướng công nghệ Mỹ sang những gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc bị liệt vào danh sách đen trước đó là Huawei, Hikvision.

Được nêu trong Sổ đăng ký Liên bang, hành động này sẽ cấm các nhà cung cấp vận chuyển hàng hóa Mỹ đến YMTC mà không có giấy phép khó xin.

21 thực thể chip AI của Trung Quốc bị thêm vào danh sách thực thể, gồm cả Cambricon Technologies Corp và CETC, phải đối mặt với hình phạt còn nặng nề hơn, khi chính phủ Mỹ ngăn chặn hiệu quả quyền truy cập của họ vào công nghệ được sản xuất ở bất kỳ đâu trên thế giới bằng thiết bị nước này.

“Khi chính phủ Trung Quốc tìm cách loại bỏ các rào cản giữa lĩnh vực quân sự và dân sự, lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ đòi hỏi chúng tôi phải hành động dứt khoát để từ chối tiếp cận các công nghệ tiên tiến", Thea Kendler, trợ lý Bộ trưởng Thương mại phụ trách quản lý xuất khẩu, cho biết trong một tuyên bố.

YMTC, Cambricon Technologies Corp, CETC và Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington không trả lời ngay lập tức câu hỏi về vấn đề trên.

Động thái này được xây dựng dựa trên các biện pháp kiểm soát xuất khẩu sâu rộng mà Mỹ áp đặt vào ngày 7.10 nhằm làm chậm những tiến bộ về công nghệ và quân sự của Trung Quốc, bao gồm các biện pháp hạn chế đối thủ tiếp cận các công cụ sản xuất chip của Mỹ và loại bỏ quốc gia châu Á khỏi một số con chip được sản xuất ở bất kỳ đâu trên thế giới bằng thiết bị của Mỹ.

Việc trên đến sau khi Quốc hội chuẩn bị hoàn thiện luật cấm chính phủ Mỹ mua các sản phẩm có chứa chất bán dẫn do YMTC, CXMT (hãng chip nhớ Trung Quốc) hoặc SMIC (hãng chip số 1 Trung Quốc) sản xuất.

Bộ Thương mại Mỹ hôm 15.12 cũng nhắm mục tiêu 9 thực thể Trung Quốc bị cáo buộc tìm cách hỗ trợ hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc, trong đó có Shanghai Micro Electronics Equipment Group Co Ltd (SMEE) - công ty in thạch bản duy nhất của Trung Quốc.

Tổng cộng có 35 thực thể Trung Quốc bị thêm vào danh sách thực thể của Mỹ, gồm cả công ty con của YMTC có trụ sở tại Nhật Bản.

Thông báo hôm 15.12 không phải là tất cả tin xấu cho Trung Quốc. Chính quyền Biden đã loại bỏ Wuxi Biologics, công ty sản xuất nguyên liệu cho vắc xin phòng nCoV của AstraZeneca, và 25 thực thể khác của Trung Quốc khỏi danh sách chưa được xác minh nhờ các chuyến thăm tại chỗ và kiểm tra thành công.

Reuters đưa tin hôm 14.12 rằng động thái như vậy đang được thực hiện và báo cáo vào đầu năm nay rằng các quan chức Mỹ có thể tiến hành chuyến thăm Wuxi Biologics tại chỗ.

Wuxi Biologics không trả lời ngay lập tức khi được đề nghị bình luận.

Các công ty bị thêm vào danh sách chưa được xác minh nếu Mỹ không thể hoàn thành các chuyến thăm tại chỗ để xác định xem chúng có đáng tin cậy để nhận hàng xuất khẩu công nghệ nhạy cảm từ Mỹ hay không. Hoạt động kiểm tra ở Trung Quốc cần có sự chấp thuận của Bộ Thương mại nước này.

Việc bị thêm vào danh sách chưa được xác minh buộc các nhà cung cấp Mỹ phải thực hiện thẩm định kỹ lưỡng hơn trước khi giao hàng cho các công ty mục tiêu.

Các quan chức Bộ Thương mại Mỹ cho rằng sự chịu hợp tác lớn hơn từ Bắc Kinh trong việc hỗ trợ kiểm tra tại chỗ là nhờ quy tắc mới được công bố vào ngày 7.10. Theo đó, nếu chính phủ Trung Quốc ngăn cản các quan chức Mỹ tiến hành kiểm tra tại các công ty trong danh sách chưa được xác minh, chính quyền Biden có thể thêm chúng vào danh sách thực thể sau 60 ngày.

Theo chính sách mới đó, Bộ Thương mại Mỹ hôm 15.12 đưa 9 thực thể Nga khỏi danh sách chưa được xác minh và thêm vào danh sách thực thể vì Mỹ không thể thực hiện các chuyến thăm tại chỗ.

Chuck Schumer, thượng nghị sĩ đảng Dân chủ hàng đầu, đã báo trước việc áp dụng các hình phạt mới với YMTC.

“YMTC đặt ra mối đe dọa ngay lập tức với an ninh quốc gia của chúng ta, vì vậy chính quyền Biden cần phải hành động nhanh chóng để ngăn chặn YMTC giành được dù chỉ một inch lợi thế quân sự hoặc kinh tế”, ông nói trong một tuyên bố.

Theo các nhà phân tích, YMTC có thể thấy hoạt động sản xuất bị cản trở và tiến bộ công nghệ bị hạn chế khi lọt vào danh sách đen thương mại của Mỹ.

YMTC hiện kiểm soát 5 đến 6% thị trường bộ nhớ NAND flash toàn cầu, theo nghiên cứu của công ty quản lý tài sản Bernstein.

Danh sách thực thể sẽ gây ra sự gián đoạn thương mại lớn hơn với YMTC, bởi phạm vi của nó “bao gồm mọi thứ”. Các quy tắc hiện tại yêu cầu các công cụ có khả năng sản xuất chip NAND flash 128 lớp phải được Mỹ phê duyệt để xuất khẩu sang Trung Quốc.

G. Dan Hutcheson, Phó chủ tịch của công ty nghiên cứu chất bán dẫn TechInsights, nói: “Việc YMTC bị thêm vào danh sách thực thể sẽ không làm giảm hoàn toàn hoạt động sản xuất hiện tại của công ty. Thế nhưng, nó sẽ cản trở quá trình sản xuất và phát triển sản phẩm do hạn chế tiếp cận các nhà cung cấp Mỹ”.

Dylan Patel, nhà phân tích chính của công ty SemiAnalysis (có trụ sở tại thành phố Los Angeles, Mỹ), nói YMTC vẫn có thể sản xuất trong một thời gian do có nhiều công cụ dự phòng, nhưng công nghệ của nó sẽ bị giới hạn ở 128 lớp. Chip nhớ hàng đầu trong ngành hiện có hơn 200 lớp.

Được thành lập vào năm 2016, YMTC đến sau trong ngành NAND flash nhưng đã vượt lên trở thành công ty hàng đầu trên thị trường. Một báo cáo gần đây của hãng TechInsights ghi nhận "YMTC với việc sản xuất NAND flash 232 lớp đã đi trước các đối thủ”, giúp công ty Trung Quốc trở thành đối thủ nặng ký với những gã khổng lồ toàn cầu như Micron Technology (Mỹ), Samsung Electronics và SK Hynix (Hàn Quốc).

Tờ FT từng đưa tin YMTC dường như đã vi phạm các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ bằng cách cung cấp chip nhớ NAND cho smartphone của Huawei.

Các nhà làm luật Mỹ trong nhiều tháng đã thúc ép chính quyền Biden đưa YMTC vào danh sách thực thể. Các nhà làm luật Mỹ cũng đã cảnh báo rằng Apple sẽ phải đối mặt với sự giám sát gắt gao nếu tiến hành kế hoạch mua chip từ YMTC.

Nhà Trắng từng mô tả YMTC là “nhà vô địch quốc gia Trung Quốc”.

Ngoài lo ngại YMTC vi phạm luật pháp Mỹ, chính quyền Biden còn sợ YMTC sẽ bán chip nhớ dưới giá thành và gây áp lực lên các công ty Mỹ cũng như các nước đồng minh.

Vào tháng 10, trang FT đưa tin rằng YMTC đã dự trữ thiết bị sản xuất chip nước ngoài trong nhiều tháng khi dự đoán rằng chính quyền Biden đang chuẩn bị thực hiện hành động gây tổn hại cho công ty.