Bên dòng Lương Thế Trân

Tôi sinh ra và lớn lên bên dòng sông Lương Thế Trân. Chẳng biết, dòng sông ấy có tự bao giờ, khi tôi lớn lên được nghe cha mẹ mình kể lại thì sông Lương Thế Trân được con người đào để tạo thuận lợi cho việc di chuyển, lấy nước sinh hoạt thời bấy giờ. Những ông Tư Hoàng, Ba Lức, Sáu Quận, Mười Một hay bà Ba Rết, là những người gần cả cuộc đời sống bên triền sông Lương Thế Trân, nay đã ngấp nghé tuổi thất tuần.

Chỉ tay về phía dòng sông, ông Trần Văn Hoàng (Tư Hoàng), năm nay đã 65 tuổi, cho biết: “Dòng sông trước nhà tôi, ngày xưa là vườn dừa xum xuê trái, thuộc phần đất của người bác ruột. Do nhu cầu thực tế khi đó nên người ta đào kênh để cho xuồng ghe đi lại, lấy nước sinh hoạt. Ngày xưa, vùng này nghèo lắm, việc đi lại chủ yếu là đường thuỷ. Còn nấu ăn, tắm giặt đều sử dụng nước ao hoặc sông chứ làm gì có nước sạch như bây giờ”.

Nói đoạn, ông Hoàng trầm tư, rút từ túi quần ra gói thuốc lá, ông chậm rãi lấy một điếu rồi bật lửa hút. Khói thuốc phì phèo tạo nên một mảng mờ ảo, ông cho hay: “Lúc dòng sông này mới được đào thì chiều rộng khoảng 10m. Còn hiện nay, sau nhiều lần cải tạo, nạo vét và xói lở nó đã rộng ra hàng chục mét rồi. Giờ, sông Lương Thế Trân là trục giao thông đường thuỷ huyết mạch của tỉnh Cà Mau nên tàu bè chạy tấp nập ngày đêm”.

Với tôi, thời thơ ấu – lúc chưa có đường sá, lộ làng khang trang như bây giờ thì hằng ngày, tôi cùng nhóm bạn ở quê như thằng Đăng, thằng Pháp, thằng Cu Trắng, Cu Đen cùng nhau quá giang chiếc xuồng ba lá của Hoàng Em (cùng xóm) di chuyển trên sông Lương Thế Trân để đến trường. Có những lúc, chúng tôi đùa nghịch khiến cho chiếc xuồng ba lá của Hoàng Em chao đảo rồi chìm. May mắn, được dòng sông Lương Thế Trân hiền hoà bao bọc nên chúng tôi chẳng gặp sự cố gì sau những lần chìm xuồng ấy.

Thời đó, xóm nghèo quê tôi chẳng có đường, điện hay internet công nghệ 4.0 như bây giờ. Nấu ăn bằng bếp củi, học bài bằng đèn dầu, muốn xem ti vi phải lội sình hàng km mới có nơi để xem. Vui thì người ta mở cho xem, còn buồn thì người ta tắt, ai làm gì được họ đâu.

Và những lúc buồn, chúng tôi lại đắm mình dưới dòng sông Lương Thế Trân lặn ngụp, bơi lội. Khi thì thi ai bơi xa, lúc thì thi ai lặn hơi dài hay bắt bồ (bắt cặp - PV), chia nhóm chơi chọi sình để rượt đuổi nhau. Vì mãi mê vui đùa, đã bao lần nhóm trẻ chúng tôi bị hụt chân ở vùng nước sâu, nhưng may mắn được sự che chở của dòng Lương Thế Trân nên tất cả chúng tôi đều bình an. Sau những lần ngâm mình hằng giờ dưới sông ấy, lũ trẻ chúng tôi đã biết bơi tự bao giờ cũng chẳng biết.

Giờ sông Lương Thế Trân đã không còn chứa đựng dòng nước ngọt ngào, mát lạnh có thể dùng để tắm giặt như ngày xưa. Nước sông hiện nay đã bị ô nhiễm nặng, ngay cả những loài thuỷ sinh như cá, cua, sò, vọp… cũng chẳng sống nổi với dòng nước ấy.

Theo thời gian, những đứa trẻ ngày nào còn vui đùa, lặn ngụp bên dòng sông Lương Thế Trân giờ đã lập gia đình, sinh con đẻ cái và đã bước qua tuổi băm. Dòng sông Lương Thế Trân cũng vì thế mà ngày một già đi, trở nên nhiều “bệnh tật” khi mang trong mình dòng nước bị ô nhiễm, xói lở do các phương tiện thuỷ di chuyển quá nhiều.

Hai bên triền sông Lương Thế Trân hiền hoà năm nào, giờ mọc lên nhiều nhà cửa hơn, đường sá, lộ làng ngày một khang trang, xe cộ dập dìu, điện chiếu sáng khắp nơi. Dẫu vậy, những ký ức đẹp một thời về dòng sông Lương Thế Trân vẫn còn vẹn nguyên trong mỗi chúng tôi – những người cả đời sống bên triền sông ấy.