Du lịch Đa Mi như cô gái quê, chưa biết trang điểm, đẹp tự nhiên mà ngỡ ngàng nhưng hỏi khó tính. Nàng chỉ tiếp những ai thích trải nghiệm, yêu môi trường, biết và dám sống thật với mẹ thiên nhiên bao dung, hào phóng.
Xã Đa Mi thuộc huyện Hàm Thuận Bắc, Bình Thuận; giáp huyện Lâm Hà, Lâm Đồng; nằm dọc quốc lộ 55. Vùng bán sơn địa nên khí hậu dễ chịu, cây trái tốt tươi. Nhiều nhất là sầu riêng, bơ, cà phê, mít. Địa hình đồi núi; có hai hồ lớn là hồ Hàm Thuận, hồ Đa Mi và hai thác là Chín Tầng và Sương Mù.
Dân phượt, lâu nay chỉ biết có hồ Đa Mi. Hồ rộng 625 ha, nước trong xanh, phẳng lặng như gương trời khổng lồ, viền quanh sương mù và chập chùng đồi núi. Từ 2018, chỗ đẹp nhất của hồ bị 50 ha pin điện mặt trời án ngữ, ngỡ vết sẹo phỏng trên mặt sơn nữ. Nơi đất xưa, duyên dáng tóc đuôi gà giờ rối tung, xô bồ nhà xưởng, vật tư công ty nuôi cá tầm. Bãi tắm xưa giờ chen chúc bể cá như lá súng nia. Lối xuống hồ là bến cá. Nước và đất đổi màu.
May là Đa Mi còn có thác Chín Tầng, thác Sương Mù, hồ Hàm Thuận và chùa Quan Âm. Sản phẩm còn thô nhưng độc lạ. Đường vào thác không quá khó. Xuyên qua những vườn sầu riêng và cà phê chừng cây số là đến chân thác.
Gọi là Chín Tầng do địa hình gấp khúc, thác có nhiều bậc như cầu thang khổng lồ. Mỗi bậc lớn là một tầng, không tính các bậc nhỏ. Mỗi tầng có đia hình và cảnh quan khác biệt. Có tầng phải bò hoặc đu đây mới leo lên được.
Tầng nào cũng có thác chảy xuống hồ tự nhiên. Tha hồ tắm và massage miễn phí. Có đoạn dốc thành máng trượt xuống hồ. Trẻ quê tha hồ đùa giỡn, hết tắm, nhảy rồi trượt, cứ như công viên nước tự nhiên giữa rừng. Khách lạ cẩn trọng dò đường, còn lũ trẻ thông thuộc lối đi và thường xuyên vào thác nên chúng chạy nhảy nhẹ tênh và thoăn thoắt.
Thác Sương Mù, còn gọi là thác Mây, thác Mưa. Ngọn thác hẹp, cao hơn 100 mét, có lẽ chỉ xếp sau độ cao thác Đỗ Quyên ở Bạch Mã (Thừa Thiên Huế) hơn 300 mét. Vài trang mạng của công ty du lịch, báo địa phương, facebook gọi thác Chín Tầng là thác Đa Mi. Gọi như vậy không ổn vì Đa Mi có 2 thác, dân địa phương đặt tên cụ thể là Chín Tầng và Sương Mù.
Ngạc nhiên nhất là các trang mạng này lấy ảnh thác lạ hoắc rồi gắn tên Sương Mù để câu khách. Tôi đã tải hình, đem hỏi anh Hoàng Quang Vinh, người tham gia lập qui hoạch thủy điện vùng và những thổ địa ở đây. Các anh đều cười vì những tác giả giàu tưởng tượng kiểu “Điếc không sợ súng”.
Từ ngã ba thác, rẽ phải đi thác Chín Tầng, rẽ trái đi thác Sương Mù. Đoạn đường chừng 5km7, khó gấp mấy lần thác Chín Tầng, đi - về tối thiểu 5 tiếng. Chừng hơn cây số đi qua vườn cây ăn trái rồi vào rừng, len lỏi. Lối đi hẹp, không thấy mặt trời. Gió trốn biệt. Mấy đoạn bò ngang mép vực. Nhiều loại cây lạ nhưng không biết hỏi ai. Mấy lần qua suối, phải dừng lại nghỉ.
Nghe thác ầm ào, đi nửa giờ chưa giáp mặt. Đoạn cuối dốc gần như thẳng đứng. Cực kỳ gian nan. Nhiều nhóm khách tự đi, giỏi lắm xuống lưng chừng thác là hết xíu quách, vì sợ nhiều hơn mệt. Phải có dây xuống vách núi chuyên dùng mới xuống chân thác an toàn.
Ai ngán đi bộ thì có xe ôm địa hình vào thác Sương Mù. Xe chạy chừng 3km và đi bộ tiếp. Nhìn đường cheo leo vách suối, có chỗ bề ngang chừng gang tay. Thâm chí đường đất hằn dấu bánh xe cả nửa tấc. Không hiểu bằng cách nào để xe chạy đúng dấu hằn vừa lọt bánh. Xe nào xe đó rất ngầu. Lệch, là xuống vực. Ngồi xe ôm làm xiếc kiểu đó, thà đi bộ, sướng hơn. Mệt, dừng chân nghỉ. Còn hơn đau tim, ngất xỉu dọc đường.
Hồ Hàm Thuận nằm giữa 2 tỉnh Bình Thuận và Lâm Đồng, rộng hơn 2.500 ha với nhiều đảo nhỏ. Hồ bắt nguồn từ dòng chảy của con sông La Ngà. Vào mùa khô, nước rút, lộ mảng đất vàng đỏ viền quanh chân rừng.
Hồ Hàm Thuận không chỉ có giá trị thủy điện mà còn được quy hoạch là địa điểm du lịch với nhiều loại hình giải trí.
Du thuyền, chèo xuồng cayak, kết bè, chơi thuyền SUP, câu cá…là những gợi ý tương lai.
Đa Mi chưa có dịch vụ lưu trú. Du khách có thể lên chùa Quan Âm qua đêm. Chùa nhỏ, đơn sơ mà độc đáo, ở độ cao 864m, nhìn ra hồ Hàm Thuận cực chất. Chùa không có cổng, có cửa, chỉ có mái và vách sau nên gọi là chùa Mở. Gọi là chùa Thiên Mai vì có hàng ngàn gốc Mai; là chùa Ngàn Thông vì có mấy ngàn gốc thông; gọi là chùa Tiên vì cảnh quan quá đẹp, toàn kỳ hoa dị thảo…
Du lịch Đa Mi như cô gái quê, chưa biết trang điểm, đẹp tự nhiên mà ngỡ ngàng nhưng hỏi khó tính. Nàng chỉ tiếp những ai thích trải nghiệm, yêu môi trường, biết và dám sống thật với mẹ thiên nhiên bao dung, hào phóng.
Nguyễn Văn Mỹ