‘Ấn Độ không có lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục làm ăn với Trung Quốc’

Rupa Subramanya, nhà bình luận và nghiên cứu, thành viên xuất sắc của Quỹ châu Á Thái Bình Dương của Canada có bài viết nhận định về chuyện này. Nội dung như sau:

Ngày 11.2.2021, Ấn Độ và Trung Quốc đã đạt được một thỏa thuận nhằm giảm leo thang tranh chấp biên giới kéo dài, từng bùng phát thành cuộc đụng độ vào mùa xuân và mùa hè năm 2020. Thỏa thuận bao gồm việc cả hai bên rút quân lùi khỏi đường kiểm soát thực tế đi qua khu vực Đông Ladakh ở Ấn Độ, khôi phục trạng thái bình thường cho mối quan hệ từng căng thẳng giữa hai người khổng lồ châu Á.

Cuộc đụng độ vào mùa hè năm ngoái khiến 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng đã dẫn đến đòn trả đũa của Ấn Độ ảnh hưởng đến các khoản đầu tư từ Trung Quốc vào nước này. Các nhà quản lý Ấn Độ sau đó cấm hàng trăm ứng dụng phổ biến của Trung Quốc, trong đó có TikTok và WeChat.

Các công ty Trung Quốc cũng bị cấm đấu thầu các dự án cơ sở hạ tầng, thậm chí gián tiếp thông qua các liên doanh, và đã có nhiều lời kêu gọi công khai tẩy chay hàng hóa Trung Quốc để mua hàng nội địa.

Hơn nữa, Ấn Độ đã ký một thỏa thuận với Úc và Nhật Bản để tạo ra Sáng kiến ​​khả năng phục hồi chuỗi cung ứng (SCRI) nhằm mục đích đa dạng hóa thoát khỏi sự phụ thuộc vào Trung Quốc.

Tua nhanh cho đến hiện tại, những lời lẽ cũng như hành động hùng hồn đã được tôi luyện trước nhận thức thực dụng rằng Trung Quốc đơn giản là quá quan trọng với kinh tế Ấn Độ.

Hai nền kinh tế quá gắn bó với nhau để có thể tách rời thực tế mà không gây tổn hại nghiêm trọng đến Ấn Độ vốn đang quay cuồng vì đại dịch COVID-19 và việc phong tỏa không ngăn chặn được coronavirus. Việc này đã gây ra sự suy giảm kinh tế tồi tệ nhất cho Ấn Độ trong số các nền kinh tế tiên tiến và mới nổi.

Tăng trưởng kinh tế chỉ 0,4% trong quý 4/2020 gợi ý về một hình chữ U kéo dài hơn là sự phục hồi nhanh chóng theo hình chữ V. Điều này làm cho việc tái gắn kết cùng Trung Quốc trở nên quan trọng gấp đôi với nền kinh tế Ấn Độ, một thực tế dường như cuối cùng đã xảy ra với các nhà hoạch định chính sách.

Việc thâm nhập vào chuỗi cung ứng do Trung Quốc đứng đầu cũng là thách thức khó khăn vì Ấn Độ đã chọn không tham gia cả Hiệp định Toàn diện và Tiến bộ về Đối tác xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP). Đây là hai thỏa thuận thương mại và đầu tư lớn trong khu vực có liên quan tất cả các nền kinh tế lớn ở châu Á - Thái Bình Dương, ngoại trừ Ấn Độ.

Rõ ràng không phải ngẫu nhiên mà trong vòng vài ngày kể từ khi có thỏa thuận biên giới, Ấn Độ đã thiết lập để giảm bớt các hạn chế với các khoản đầu tư của Trung Quốc được đưa ra trong thời gian bế tắc. Trong số các dự án bị ảnh hưởng (được cho tổng trị giá khoảng 2 tỉ USD) có đề xuất mua lại nhà máy sản xuất ô tô General Motors ở Ấn Độ của Great Wall Motors (Trung Quốc).

Các quan chức Ấn Độ đã gợi ý rằng các khoản đầu tư vào các lĩnh vực được coi là không nhạy cảm với an ninh quốc gia có thể sẽ được thông qua trong những tuần tới. Cũng có tin đồn rằng các khoản đầu tư của Trung Quốc với tỷ lệ cổ phần thiểu số từ 20% trở xuống có thể được đưa trở lại vào cái được gọi là tuyến đường tự động mà không cần chính phủ phê duyệt.

Trong một bức điện thông báo về việc cải thiện quan hệ song phương, Ngoại trưởng Ấn Độ - Harsh Vardhan Shringla hồi tháng trước đề nghị rằng mối quan hệ thương mại cần được thiết lập lại, vì cán cân thương mại đang nghiêng nhiều về phía Trung Quốc, nhưng không gợi ý về các biện pháp trừng phạt mới nào.

Trong khi đó, Rajiv Bajaj, Giám đốc điều hành của Bajaj Auto, một trong những nhà sản xuất ô tô lớn nhất Ấn Độ, lập luận thẳng thừng rằng Ấn Độ không có lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục làm ăn với Trung Quốc, nếu không sẽ có nguy cơ bị tụt hậu. Điều quan trọng là nhận xét của ông liên tục tập trung vào trọng tâm các chuỗi cung ứng đáng tin cậy, chỉ ra sự gián đoạn vào mùa hè năm ngoái khi các quan chức Ấn Độ hạn chế nhập khẩu các linh kiện Trung Quốc như một phần của đòn trả đũa trong thời gian bế tắc ở biên giới.

Trung Quốc quan trọng như thế nào với Ấn Độ được thể hiện qua việc nước này một lần nữa trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Ấn Độ vào năm 2020, bất chấp tất cả những gián đoạn do tranh chấp biên giới và các biện pháp trả đũa từng thực hiện. Trong 9 tháng đầu tiên của năm tài chính hiện tại của Ấn Độ, bắt đầu từ tháng 4.2020, Ấn Độ đã xuất khẩu hàng hóa trị giá 15,3 tỉ USD sang Trung Quốc so với nhập khẩu là 44,5 tỉ USD. Điều này khiến Trung Quốc trở nên quan trọng hơn đáng kể so với Mỹ, đối tác thương mại lớn thứ hai của Ấn Độ.

Sự mất cân bằng quyền lực giữa Trung Quốc và Ấn Độ không chỉ được phản ánh trong các số liệu thống kê thương mại cũng như việc Trung Quốc xâm nhập vào lãnh thổ Ấn Độ, với thỏa thuận gần đây có vẻ đã được giải quyết, mà là nhiều đòn bẩy mà Trung Quốc có thể trừng phạt Ấn Độ nếu muốn. Chính quyền Trung Quốc đã không làm gì công khai để phản ứng trước đòn trả đũa kinh tế của Ấn Độ vào mùa hè năm ngoái có lẽ vì họ đã chọn cách đáp trả khác.

Một nghiên cứu được công bố vào tháng 2.2021 bởi Recorded Future, công ty tại Massachusetts (Mỹ) chuyên nghiên cứu thông tin tình báo về mối đe dọa, đã chứng minh kết luận rằng sự cố mất điện nghiêm trọng ở Mumbai (trung tâm thương mại quan trọng nhất Ấn Độ) và tồi tệ nhất như vậy trong nhiều thập kỷ, bắt đầu vào ngày 13.10.2020 là kết quả của cuộc tấn công mạng từ Trung Quốc. Thế nhưng, chính quyền Trung Quốc phủ nhận điều này.

Khi lần đầu tiên nêu ra khả năng, các quan chức Ấn Độ cũng không tuyên bố Trung Quốc có thể tham gia vào cuộc tấn công mạng. Theo báo cáo trên tờ New York Times vào ngày 28.2, có vẻ như đã có sự gia tăng các cuộc tấn công mạng do nhà nước Trung Quốc hậu thuẫn vào các cơ sở nhạy cảm của Ấn Độ trong nửa cuối năm 2020.

Bất chấp tất cả những điều này, rõ ràng Ấn Độ đã tính toán rằng việc tái hợp tác với Trung Quốc, đặc biệt là trên mặt trận kinh tế, trong khi chuyển tranh chấp biên giới sang một bên. Đó là cách hành động thực tế duy nhất nếu Ấn Độ mong có bất kỳ hy vọng nào về việc tái tạo năng lượng cho phép màu kinh tế đang nổi lên của đất nước.