Ajahn Brahm - Khi nhà sư 'kể chuyện đời'

Vị thiền sư đến từ phương Tây

Tác giả, thiền sư Ajahn Brahm trước hết là một người có nhân duyên đặc biệt với Phật giáo, nói theo ngôn ngữ của Phật giáo chính là có “căn duyên sâu dày, nhiều đời nhiều kiếp đã là đệ tử của Đức Phật”. Bởi Ajahn Bramh sinh ra ở Anh, nơi Phật giáo không có nhiều sức ảnh hưởng. Song từ năm 16 tuổi, Ajahn Bram khi đó còn là một học sinh trung học, đã tham dự rất nhiều khóa Thiền, đọc sách Phật giáo và tu tập như một Phật tử.

Năm 18 tuổi, Ajahn Brahm trở thành sinh viên của ngành Vật lý lý thuyết của Đại học Cambridge. Nói về Phật giáo, nhà bác học, vật lý học nổi tiếng nhất thế kỷ XX Albert Einstein từng phát biểu: “Nếu có một tôn giáo nào đáp ứng những nhu cầu của khoa học hiện đại, thì đó là Phật giáo. Phật giáo không đòi hỏi phải xét lại mình để cập nhật với những khám phá gần đây của khoa học. Phật giáo không cần từ bỏ quan điểm của mình để đi theo khoa học, vì nó bao gồm khoa học cũng như vượt qua khoa học”.

Vật lý học – vũ trụ học, dường như là con đường tiếp nối khiến Ajahn Brahm càng thêm tin tưởng vào giáo lý Phật pháp và gieo cho ông niềm tin vững chắc đi theo con đường Bát chánh đạo của đức Phật. Chính vì vậy, hành trình tu học của Ajahn Brahm bắt đầu chính thức ngay khi ông tốt nghiệp đại học.

Năm 23 tuổi, Ajahn Brahm sang Thái Lan tìm minh sư và xuất gia ở Thái Lan. Ban đầu, ông chỉ muốn "xuất gia gieo duyên” - tu trong thời gian ngắn như truyền thống ở Thái Lan. Nhưng duyên giác ngộ đã khiến Ajahn Brahm dành tới 9 năm sau đó để tu học theo Phật giáo Nguyên Thủy, truyền thống khổ hạnh Sơn Lâm. Khi đó Ajahn Brahm trở thành một trong những đệ tử chân truyền của tu sĩAjahn Chah – một trong những thiền sư được tôn kính bậc nhất Thái Lan khi đó.

Chia sẻ về quyết định thay đổi cuộc đời mình trên Đài phát thanh châu Úc vào năm 2003, thiền sư Ajahn Brahm nói: “Sự an định trong thiền là những gì làm thay đổi cái nhìn của tôi về ý nghĩa của đời sống, và tôi muốn tìm hiểu sâu xa hơn về ý nghĩa đó. Điều này chỉ thực hiện được trong đời sống xuất gia".

Khi vị sư Phật giáo kể chuyện đời

Là trụ trì của Tu viện Giác Thừa - tu viện Phật giáo Nguyên Thủy đầu tiên và cũng là tu viện có nhiều tăng chúng nhất ở châu Úc, Ajahn Brahm đã thuyết giảng trực tiếp cho hàng chục ngàn thiền sinh và Phật tử. Không những vậy, ông còn là tác giả của gần chục đầu sách với những lý giải sâu sắc về đạo Phật. Tác phẩm của Ajahn Brahm truyền tải những thông điệp sâu sắc về lòng từ bi, sự giác ngộ. Sách của ông đặc biệt đa dạng về thể loại, phù hợp với nhiều đối tượng đọc khác nhau: từ người mới tìm hiểu về Phật giáo đến các thiền sinh, tu sĩ. Tiêu biểu là bộ sách: Mở cửa trái tim, Buông bỏ buồn buông, Tâm từ, Hạnh phúc đến từ sự biến mất…

Trong khi Mở cửa trái tim là một tác phẩm được viết gần gũi và nhẹ nhàng như một cuốn “tản văn” mà bất kỳ ai, ở bất kỳ tôn giáo nào đều có thể đồng cảm, tiếp nhận được về con người, tình yêu, về sự tha thứ, về lòng bao dung. Thì Buông bỏ buồn buông lại ở một mức độ tiếp cận Phật giáo cao hơn. Đó là 70 mẩu truyện chứa đựng những triết lý sâu sắc của Phật giáo về sự buông xả, an lạc, lòng từ bi, tôn trọng, sự tha thứ và tình yêu vô điều kiện. Đây cũng là những chiêm nghiệm, trải nghiệm từ cuộc đời của chính thiền sư Ajahn Brahm: từ khi tu chưa xuất gia, đến khi quy y, trở thành trụ trì tu viện Giác thừa của thiền sư Ajahn Brahm.

Đi sâu hơn về đạo Phật và thiền một bước nữa là tác phẩm Tâm từcủa vị trụ trì Ajahn Brahm. Đây là cuốn cẩm nang hướng dẫn phương pháp“hơi thở đẹp”, gồm 5 bước thực hành, và cũng là hướng dẫn thiền sinh đạt được trạng thái tâm an bình, từ bi. Cuối cùng, “Hạnh phúc đến từ sự biến mất” lại là cuốn sách “nâng cao” hơn cả khi mô tả các trải nghiệm, chứng ngộ trên con đường tu thiền nhằm đạt được giác ngộ. Cuốn sách đề cập đến những khái niệm chuyên sâu về Phật giáo, và nhấn mạnh con đường giác ngộ chính là con đường biến mất của cái tôi - “vô ngã”.

Dõi theo những tác phẩm của Ajahn Brahm, người đọc dường như được vị thiền sư này “gieo duyên” và dần dần dẫn dắt trên con đường đi tìm sự giác ngộ. Để làm được điều này, phải nhắc đến nghệ thuật kểchuyện của Ajahn Brahm trong các tác phẩm của mình. Chia sẻ về điều này, Ajahn Brahm từng nói: “Ta hiểu rõ đời sống qua các câu chuyện, hơn là qua các ý tưởng. Các ý tưởng tựa hồ như thể một bản báo cáo xưa cũ về những gì thật sự xảy ra trong cuộc sống. Nếu chúng ta kể các mẫu chuyện về đời sống chung quanh ta và lồng trong đó các ý nghĩa mà ta muốn truyền tải, người nghe sẽ dễ thông hiểu và tiếpthu. Vì thế, tôi thích kể các câu chuyện ý nhị đó".