Ả rập Saudi bị nghi dùng xe quân sự Canada đàn áp dân thường

Những ngày qua, các đoạn vidéo và ảnh chụp được tải lên mạng xã hộicho thấy có vẻ chính quyềnẢ rập Saudi dùng phương tiện quân sự do Canada sản xuấtđể đàn áp cộng đồng Hồi giáo dòng Shiite thiểu số ở miền đông Ả rập Saudi.

Tuần trước, ít nhất 5 người bị giết khi lực lượng an ninh truy đuổi các nghi can khủng bố ở thành phố Awamiya.

Nhiều nguồn tin cho báo The Globe and Mail (Canada) biết, xe quân sự Canada được dùng để đàn áp dân thường là kiểu xe bọc thép Gurkha RPV của công ty xe bọc thép Terradyne ở thành phố Ontario.

Các quan chức Canada nói họ rất quan ngại trước thông tin này. Thủ tướng Justin Trudeau nói: “Chúng tôi đánh giá các thông tin là nghiêm trọng, và đã lập tức mở cuộc xác minh”.

Canada cũng quan ngại bạo lực gia tăng ở miền đông Ả rập Saudi, đề cập việc số dân và binh lính chết và bị thương tăng, đồng thời kêu gọi Ả rập Saudi giải quyết các thách thức an ninh "theo cách tuân thủ luật nhân đạo quốc tế”.

Những cáo buộc trên lại khiến có những kiến nghị chính phủ Thủ tướng Trudeau hủy quyết định thúc đẩy một hợp đồng 15 năm, qua đó bán xe bọc thép trang bị vũ khí cho Ả rập Saudi.

Đây là sản phẩm của General Dynamics, một công ty khác ở Ontario. Hợp đồng này trị giá 15 tỉ đôla Canada, do chính phủ bảo thủ trước đạt được hồi năm 2014, được trang bị súng máy.

Phe đối lập nói hợp đồng được Ả rập Saudi dùng để đàn áp dân nước này. Họ nhắc luật Canada cấm xuất khẩu vũ khí cho các nước có thành tích bảo vệ nhân quyền kém, và quyđịnh cấm xuất khẩu nếu có khả năng người mua dùng vũ khí đàn áp chính dân của họ.

Theo báo Guardian (Anh), bất chấp những cáo buộc, chính phủ của đảng Tự do ở Canada hồi năm 2016 vẫn quyết định cấp giấy phép xuất khẩu cho Vương quốc Ả rập Saudi.

Thủ tướng Trudeau bào chữa quyết định này, nói nếu hủy hợp đồng thì Canada sẽ trở thành trò cười.

Ông nói với báo Toronto Star hồi năm ngoái: “Người ta cần biết khi ký hợp đồng với Canada, một sự thay đổi trong chính phủ sẽ không lập tức hủy bỏ những việc làm và lợi ích có được từ hợpđồng đó”.

Hợp đồng trên được cho là tạo ra khoảng 3.000 việc làm ở Canada.

Tổ chức Nhân quyền quốc tế nêu: Những chỉ dấu xe Canada được dùng để đàn áp dân thường Ả rập Saudi cho thấy chính quyến Canada cần hủy sự ủng hộ bản hợp đồng này.

Những năm gần đây, những lo ngại về nhân quyền đã khiến Đức, Bỉ từ chối bán vũ khí cho Ả Rập Saudi. Năm 2015, Thụy Điển hủy một thỏa thuận quốc phòng với Ả rập Saudicũng vì những lo ngại tương tự.

Năm 2016, Ả Rập Saudi là một trong các nước nhập khẩu nhiều phương tiện quân sự của Canada nhất, vớisố sản phẩm được mua trị giá hơn 142 triệu đô la Canada, chiếm gần 20% trong tổng giá trị xuất khẩu vũ khí của Canada trong năm này.