Xác ướp chó sói được bảo quản nguyên vẹn trong 57.000 năm

Xác ướp sói xám (Canis lupus) được phát hiện khi một thợ đào vàng khai quật lớp băng vĩnh cửu trên cánh đồng vàng Klondike ở Yukon, Canada, vào tháng 7.2016. Đó là xác ướp chó sói cái được bảo quản hoàn hảo trong lớp băng 57.000 năm. Nhờ đó các nhà nghiên cứu có thể tìm hiểu con sói xám chết như thế nào và tại sao nó nằm đơn độc dưới lớp băng lâu như vậy.

Nghiên cứu mới được công bố ngày 21.12 trên tạp chí Current Biology. Julie Meachen, phó giáo sư giải phẫu học tại Đại học Des Moines ở Iowa, cho biết: “Đây là mẫu vật chó sói hoàn chỉnh nhất được tìm thấy từ kỷ Băng hà. Tất cả mô mềm, lông, da, thậm chí cái mũi nhỏ của nó vẫn còn đó. Nó vẫn nguyên vẹn và đó là xác ướp thực sự hiếm gặp”.

Một số phân tích bao gồm xác định niên đại bằng đồng vị cacbon, lấy mẫu ADN và đo đồng vị oxy đã giúp xác nhận thời điểm con sói chết. Kết quả chụp X-quang bộ xương và răng cũng cho thấy Zhùr (có nghĩa là chó sói trong tiếng của người địa phương) mới được 7 tuần tuổi khi gặp nạn. Ngoài việc là con chó sói kỷ Băng hà nguyên vẹn nhất từng được phát hiện, xác ướp của Zhùr cũng đặc biệt quan trọng đối với các nhà nghiên cứu vì nó được phát hiện ở Bắc Mỹ.

“Những loại mẫu vật này khá phổ biến ở Siberia nhưng chúng khó thu thập hơn nhiều so với những mẫu vật được tìm thấy ở Yukon”, Meachen nói với Live Science. Do đó, việc tiếp cận và nghiên cứu xác ướp Zhùr dễ dàng hơn và mang đến cơ hội hiếm có để tìm hiểu nguồn gốc của loài sói Bắc Mỹ.

Meachen và các đồng nghiệp đã tái tạo lại bộ gien ty thể của Zhùr, vốn chỉ được truyền từ mẹ sang con. Họ đã tìm thấy những điểm tương đồng của Zhùr với chó sói Beringian, một nhóm đã tuyệt chủng sống ở Yukon cùng Alaska cổ đại và sói xám Nga. Theo các nhà nghiên cứu, mối liên quan của con sói non tới cá thể từ cả hai loài ở Bắc Mỹ và lục địa Á - Âu là bằng chứng về sự lai tạp trên cầu cạn Bering, cây cầu đất từng nối liền Alaska và Nga.

Việc có được một mẫu vật nguyên vẹn cũng giúp các nhà nghiên cứu xem xét những con sói thời kỳ băng hà ăn gì. “Khi tôi nhìn vào hình ảnh chụp X quang và nhìn thấy ruột của nó, điều đó khiến tôi hồi hộp. Tôi chưa bao giờ nhìn thấy mẫu ruột 57.000 năm tuổi trước đây”. Mặc dù cuối cùng việc phân tích xương chứ không phải chất chứa trong dạ dày của chó sói đã giúp nhóm nghiên cứu xây dựng lại chế độ ăn của Zhùr.

Theo đó, trong suốt quãng đời ngắn ngủi của mình, Zhùr ăn chủ yếu là thủy sản, chẳng hạn như cá hồi Chinook sinh sản trên sông Klondike. Điều này không hiếm gặp ở những con sói hiện đại, khi chúng được chứng minh là chuyển sang chế độ ăn thủy sinh theo mùa ở Alaska. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã cho rằng chó sói Yukon chủ yếu ăn thịt bò rừng hoặc bò xạ hương trong kỷ Băng hà.

Một trong những bí ẩn lớn nhất còn lại xung quanh Zhùr là cách nó được ướp xác và tại sao nó chỉ một mình. Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng nó đã chết khi hang động bị sụp đổ. Điều này có thể giải thích tại sao xác ướp được bảo quản hoàn hảo như vậy, vì nó sẽ được chôn ngay lập tức trong môi trường lạnh, khô và kín khí.

Nhưng nếu Zhùr chết theo cách này, câu hỏi đặt ra là những con còn lại trong gia đình ở đâu? Với độ tuổi của Zhùr, có vẻ như nó sẽ không ở trong hang mà không có mẹ hoặc anh chị em của mình.

“Có thể sói mẹ và anh chị em của Zhùr ở ngoài hang khi vụ sụp đổ xảy ra. Đó là lý do tại sao Zhùr chỉ có một mình trong hang. Có thể nó là con non duy nhất nhưng điều này rất hiếm gặp vì chó sói thường đẻ vài con non mỗi lứa”, Meachen nói.

Những phát hiện như thế này có thể trở nên phổ biến hơn khi Trái đất ấm lên và những lớp băng vĩnh cửu bắt đầu tan ra, tiết lộ những bí mật bị chôn vùi. “Chúng tôi luôn phấn khích khi thực hiện những khám phá như thế này. Nhưng đây cũng là dấu hiệu cho thấy Trái đất đang ấm lên và điều đó không tốt cho môi trường. Hành tinh chúng ta đang bị tổn thương”, Meachen nhận định.