Hôm 13.10, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết nhóm tư vấn mới được thành lập về các mầm bệnh nguy hiểm có thể là "cơ hội cuối cùng của chúng tôi" để xác định nguồn gốc vi rút SARS-CoV-2 và kêu gọi sự hợp tác từ Trung Quốc.
Các ca mắc COVID-19 ở người đầu tiên đã được báo cáo tại thành phố Vũ Hán, miền trung Trung Quốc vào tháng 12.2019. Trung Quốc đã nhiều lần bác bỏ giả thuyết rằng vi rút SARS-CoV-2 bị rò rỉ từ một trong các phòng thí nghiệm của họ và nói rằng không cần đến thăm dò nữa.
Một nhóm nghiên cứu do WHO dẫn đầu đã dành 4 tuần ở và xung quanh Vũ Hán vào đầu năm nay với các nhà khoa học Trung Quốc và cho biết trong một báo cáo chung hồi tháng 3.2021 rằng vi rút SARS-CoV-2 có thể đã được truyền từ dơi sang người qua một loài động vật khác nhưng cần phải nghiên cứu thêm.
Tổng giám đốc WHO - Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết cuộc điều tra đã bị cản trở do thiếu dữ liệu thô liên quan đến những ngày đầu tiên của đợt bùng phát và kêu gọi các cuộc kiểm tra trong phòng thí nghiệm.
WHO hôm 13.10 đã nêu tên 26 thành viên được đề xuất của Nhóm cố vấn khoa học về nguồn gốc của các mầm bệnh mới (SAGO), trong đó có Inger Damon (Tiến sĩ người Mỹ từng ứng phó với Ebola, người chỉ đạo công việc liên quan các bệnh gây chết người cao tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh), Marion Koopmans (nhà vi rút học Hà Lan), Thea Fischer (nhà nghiên cứu miễn dịch người Đan Mạch), Nguyễn Việt Hùng (nhà khoa học Việt Nam) và Yang Yungui (chuyên gia thú y Trung Quốc), những người đã tham gia cuộc điều tra chung trong năm nay.
Theo thông tin trên mạng xã hội Twitter, Tiến sĩ Nguyễn Việt Hùng là đại diện khu vực Đông Á và Đông Nam Á của Viện Nghiên cứu chăn nuôi quốc tế (trụ sở tại thủ đô Nairobi của Kenya). Các nghiên cứu của ông Nguyễn Việt Hùng tập trung vào mối liên hệ giữa y tế và nông nghiệp, an toàn thực phẩm và các bệnh truyền nhiễm, sử dụng đánh giá rủi ro để quản lý an toàn thực phẩm.
Tiến sĩ Nguyễn Việt Hùng đã có hơn 15 năm kinh nghiệm làm việc tại các nước đang phát triển, sở hữu bằng cử nhân sinh học ở Việt Nam và bằng tiến sĩ khoa học đời sống - môi trường tại Pháp.
Maria van Kerkhove, Trưởng nhóm kỹ thuật của WHO về COVID-19, bày tỏ hy vọng rằng sẽ có thêm các phái bộ quốc tế do WHO dẫn đầu tới Trung Quốc để nhận sự hợp tác của nước này.
Bà nói trong một cuộc họp báo rằng "hơn 30 nghiên cứu được khuyến nghị" vẫn cần được thực hiện để xác định cách thức vi rút lây nhiễm từ động vật sang người.
Maria van Kerkhove cho biết các cuộc thử nghiệm của Trung Quốc với các kháng thể có trong người dân Vũ Hán vào năm 2019 sẽ là "rất quan trọng" để hiểu được nguồn gốc vi rút SARS-CoV-2.
Mike Ryan, Giám đốc điều hành Chương trình Y tế khẩn cấp của WHO, cho biết hội đồng mới có thể là cơ hội cuối cùng để xác định nguồn gốc của SARS-CoV-2, "một loại vi rút đã khiến cả thế giới của chúng ta ngừng hoạt động".
Ông nói WHO đang tìm cách "lùi lại một bước, tạo ra môi trường để chúng ta có thể nhìn lại các vấn đề khoa học".
Chen Xu, Đại sứ của Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc, nói trong một cuộc họp báo riêng rằng kết luận của nghiên cứu chung là khá rõ ràng. Ông nói thêm rằng vì các đội quốc tế đã được cử đến Trung Quốc hai lần, "đã đến lúc phải cử đội đến những nơi khác".
Chen Xu cho hay: “Tôi tin rằng nếu chúng ta tiếp tục nghiên cứu khoa học, tôi nghĩ đó phải là một nỗ lực chung dựa trên khoa học chứ không phải của các cơ quan tình báo. Vì vậy, nếu chúng tôi định nói về bất cứ điều gì, chúng tôi đang thực hiện toàn bộ hoạt động kinh doanh với khuôn khổ của SAGO".