Vì sao Canada đặc biệt lên án Tổng thống Venezuela?

Lúc nhà lãnh đạo Caracas tuyên thệ giữ nhiệm kỳ thứ hai vào ngày 10.1, Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland phát biểu: “Hôm nay chế độ Nicolas Maduro đã không còn tính chính danh. Họ trở thành độc tài sau khi giành quyền lực bằng những cuộc bầu cử gian lận và thiếu dân chủ,. Chúng tôi kêu gọi ông ấy nên lập tức nhường quyền”.

Trong nhiều trường hợp bất tuân thủ các quy tắc dân chủ khác, Canada không phản ứng mạnh như vậy. Chính quyền Ottawa giữ quan hệ tốt với giới lãnh đạo chuyên quyền tại Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, chưa từng gây ồn ào về chuyện Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi nắm quyền nhờ đảo chính quân sự, cũng như chẳng hề đặt nghi vấn với tính chính danh của chế độ quân chủ Ả Rập Saudi.

Vậy điều gì khiến Venezuela bị Canada đặc biệt nhắm đến? Cây bút bình luận Thomas Walkom của tờ The Star đưa ra hai lý do chính. Lý do thứ nhất là chính quyền Ottawa muốn có vị thế tại Mỹ Latin.

Trong lĩnh vực kinh tế, họ đã là một thế lực ở khu vực và mong muốn mở rộng hoạt động. Riêng về vấn đề Venezuela, quốc gia Bắc Mỹ liên minh với không chỉ chính quyền Brazil cánh hữu mới nắm quyền mà còn với một số thành viên Nhóm Lima như Argentina hay Peru.

Nhóm Lima vào tuần trước ban hành một thông cáo công kích Tổng thống Maduro. Tuy nhiên, một trong những “công thần” lập ra tổ chức này là Mexico lại từ chối chấp nhận văn kiện này.

Mexico cùng Bolivia, Cuba, Ecuador, El Salvador, Nicaragua và Uruguay tiếp tục công nhận ông Maduro là Tổng thống hợp pháp của Venezuela. Điều này cho thấy các chính quyền cánh tả có xu hướng khoan dung hơn, trong khi phe cánh hữu muốn nhà lãnh đạo Caracas từ bỏ quyền lực.

Do đó, Canada với tư cách đồng minh những chính quyền cánh hữu tất nhiên phải tỏ thái độ phản đối chế độ Maduro.

Lý do thứ hai đến từ phía Mỹ. Tổng thống Donald Trump có cân nhắc tấn công quân sự Venezuela, cựu Ngoại trưởng Rex Tillerson của nước này công khai đề cập khả năng quân đội Venezuela đảo chính.

Báo The New York Times năm ngoái từng tiết lộ quan chức Washington đã bí mật gặp những đối tượng Venezuela âm mưu đảo chính, và mọi chuyện chỉ chấm dứt sau khi lực lượng an ninh của Tổng thống Maduro bắt giữ phần lớn số người này.

Theo nhà bình luận Thomas Walkom, sẽ tốt hơn nếu những phát ngôn chỉ trích tính chính danh của chế độ Maduro không phải do Mỹ đưa ra, như vậy nước này sẽ không bị nghi ngờ trong trường hợp đảo chính thực sự xảy ra.

Vào thời điểm Canada ngày càng xa cách với chính quyền Trump, Thủ tướng Justin Trudeau phải tìm kiếm một số lĩnh vực để chứng minh rằng Ottawa vẫn là đồng minh thân cận. Tổng thống Maduro trở thành mục tiêu hoàn hảo.

Cẩm Bình (theo The Star)