Trung Quốc phản ứng ‘nhẹ nhàng’ khi tàu Mỹ qua eo biển Đài Loan

Hai khu trục hạm USS Stethem và USS William P. Lawrence cùng di chuyển qua eo biển Đài Loan vào ngày 28.4. Đây là lần thứ tư trong năm nay hải quân Mỹ làm vậy.

Người phát ngôn Cảnh Sảng của Bộ Ngoại giao Trung Quốc một ngày sau bày tỏ quan ngại về vụ việc. Ông nhắc lại lời kêu gọi Mỹ xử lý vấn đề nhạy cảm Đài Loan một cách thận trọng, tránh gây tác động tiêu cực đến quan hệ giữa hai nước.

Phát ngôn trên không quyết liệt như nhiều lần trước đó. Chính quyền Bắc Kinh vừa chỉ trích việc tàu hộ vệ Vendémiaire (Pháp) đi ngang eo biển Đài Loan đầu tháng này là hành động xâm phạm vùng biển, đồng thời cho biết đã gửi lời phản đối đến phía Paris. Cường quốc châu Á cũng phản ứng mạnh mẽ như vậy khi tàu tuần duyên Bertholf cùng  khu trục hạm USS Curtis Wilbur (Mỹ) thực hiện hành trình tương tự vào tháng 3.

Một số chuyên gia quân sự cho biết USS Stethem và USS William P. Lawrence lúc qua eo biển Đài Loan có bật hệ thống nhận diện tự động – một cử chỉ thân thiện nhằm xoa dịu Trung Quốc, đồng thời thể hiện hai tàu đang tiến hành nhiệm vụ tuần tra bảo vệ quyền tự do hàng hải.

Theo nhà phân tích quân sự Chi Le-yi (Đài Loan): “Trung Quốc giảm mức độ chỉ trích do nhận diện được hai khu trục hạm. Tàu chiến Mỹ vốn chẳng bao giờ báo trước hoạt động cho quốc gia khác”.

Chuyên gia quân sự tại Bắc Kinh Chu Thần Minh nhận định cả Trung Quốc lẫn Mỹ đều muốn “nhẹ giọng”, vì đàm phán thương mại giữa họ gần đi đến giai đoạn cuối.

Cựu quan chức quốc phòng Mỹ Drew Thompson – hiện là nhà nghiên cứu cấp cao tại trường Chính sách công Lý Quang Diệu (thuộc đại học quốc gia Singapore) – lại không nghĩ giới chức Washington thông qua lực lượng vũ trang truyền đi thông điệp chính trị: “Vai trò của quân đội Mỹ khác với quân đội Trung Quốc, được sử dụng trong chuyện chính trị”.

Dù phát ngôn phản đối lần này không quyết liệt, nhưng nhà bình luận Tống Trung Bình của đài Phượng Hoàng lưu ý cường quốc châu Á vẫn xem những hành trình qua eo biển Đài Loan là hành động cố tình khiêu khích, thách thức nguyên tắc “một Trung Quốc”.

Nhà nghiên cứu Collin Koh từ Học viện quan hệ quốc tế S. Rajaratnam (Singapore) có cùng quan điểm, đặc biệt USS Stethem và USS William P. Lawrence lại di chuyển qua eo biển Đài Loan ngay sau khi Trung Quốc chỉ trích gay gắt Pháp.

“Chính quyền Bắc Kinh sẽ cứng rắn hơn, Mỹ cũng chẳng có vẻ lùi bước. Tôi dự đoán Mỹ sắp tiếp tục thực hiện hoạt động hải quân kiểu này nhằm thể hiện cam kết an ninh dành cho khu vực”, nhà nghiên cứu Koh khuyến cáo.

Cẩm Bình (theo SCMP)