Trung Quốc đã dành nhiều thập kỷ để xây dựng một liên minh chiến lược với Venezuela, một trong những quốc gia có trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới và được dẫn dắt bởi những chính sách theo hướng xã hội hóa của cựu Tổng thống Hugo Chavez. Tuy nhiên, những bất ổn gần đây tại Venezuela đang khiến Bắc Kinh suy nghĩ lại sách lược của mình đối với quốc gia ở châu Mỹ La tinh này.
Giới chức Trung Quốc hiện đang đau đầu với những kế hoạch liên quan đến Venezuela, trong đó bao gồm việc kêu gọi đối tác châu Mỹ La tinh này thanh toán hàng loạt khoản nợ, đồng thời đảm bảo cho cuộc sống của người dân và hoạt động của các doanh nghiệp tại Venezuela. Điều này khiến Bắc Kinh buộc phải suy nghĩ lại mối quan hệ với Caracas, nơi Trung Quốc đã đầu tư khoảng 60 tỷ USD thông qua các khoản vay.
Hiện tại, Trung Quốc đã ngừng cung cấp cho Venezuela các khoản vay mới hay chấm dứt một số kế hoạch đầu tư. Một số chuyên gia phân tích cho rằng Bắc Kinh có thể cắt giảm hơn nữa những kế hoạch của mình tại quốc gia giàu dầu mỏ, bất chấp liên minh vững chắc giữa hai nước được xây dựng trong nhiều thập kỷ qua.
Đặc phái viên của Trung Quốc ở Caracas đã bày tỏ mối quan tâm đến tình hình an ninh và khả năng trả nợ của Venezuela trong các cuộc họp khẩn cấp được tổ chức vào giữa tháng 4 và tháng 6.2016, với hàng chục đại diện từ các công ty nhà nước Trung Quốc.
“Tất cả đều nhất trí rằng sẽ không có thêm những khoản tiền mới được đầu tư vào Venezuela”, một quan chức cho biết.
Theo Wall Street Journal, đặc phái viên Trung Quốc cũng đề nghị các công ty chuyển lao động tại Venezuela đến Colombia hay Panama vì sự an toàn và nhiều dự án của Trung Quốc sẽ dừng lại trong thời gian tới.
Từ tháng 2.2016, một số nhà lập pháp đối lập và các chuyên gia kinh tế thường xuyên đến Bắc Kinh để thảo luận về những chính sách mới trong kế hoạch hợp tác kinh tế giữa hai nước. Trung Quốc muốn đảm bảo rằng các khoản đầu tư tại Venezuela sẽ được tôn trọng bởi phe đối lập trong trường hợp có những thay đổi trong hệ thống chính trị tại quốc gia này.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng Trung Quốc không còn quá mặn mà trong việc hợp tác với Caracas và có tâm lý “bỏ rơi” đồng minh khi quốc gia này ngày càng lún sâu vào cuộc khủng hoảng.
Trong một tuyên bố bằng văn bản, Bộ Ngoại giao Trung Quốc phủ nhận những thông tin cho rằng nước này đang xem xét lại mối quan hệ với Venezuela. Các quan chức của bộ ngoại giao cho biết Bắc Kinh chỉ nhắc nhở công dân và công ty của nước này nên cẩn thận trong các hoạt động tại Venezuela khi tình trạng bạo lực tiếp tục diễn ra.
Ngoài ra, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng khoản vay từ các tổ chức tài chính đang thúc đẩy hoạt động thương mại và mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai bên.
Bộ Ngoại giao Venezuela không có bất cứ bình luận nào về những tuyên bố từ phía Bắc Kinh hay liên quan đến mối quan hệ giữa hai nước.
Chính quyền Trung Quốc đã dành nhiều thập kỷ để xây dựng một liên minh chiến lược với Venezuela, một trong những quốc gia có trữ lượng giàu mỏ lớn nhất thế giới và được dẫn dắt bởi cựu Tổng thống Hugo Chavez. Ông Chavez là một người ngưỡng mộ cựu Chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông và từng có những tuyên bố sẽ chống lại ảnh hưởng của Mỹ ở châu Mỹ La tinh.
Quan hệ giữa hai nước đặc biệt phát triển dưới thời ông Chavez. Điện thoại giá rẻ, xe máy và vật liệu xây dựng Trung Quốc đã giúp chính phủ Venezuela giành được sự ủng hộ của người nghèo. Venezuela cũng tiếp nhận hàng trăm kỹ sư Trung Quốc đến làm việc tại các cơ sở hạ tầng của nước này.
Đổi lại, Trung Quốc nhận được những ưu đãi trong các giao dịch liên quan đến giàu mỏ của Venezuela và tìm được một thị trường rộng lớn cho các mặt hàng của mình.
Hàn Giang