Trung Quốc muốn tăng cường thương mại với các đồng minh của Mỹ

Tạo nên khối thương mại chiếm 13,5% GDP toàn cầu, CPTPP có một số thành viên là đồng minh quan trọng của Mỹ và có quan hệ căng thẳng với Trung Quốc gần đây: Nhật Bản, Úc, Canada.

Trung Quốc cũng sẽ đẩy nhanh đàm phán thỏa thuận thương mại tự do với Nhật Bản, Hàn Quốc (hai nước có quan hệ quân sự chặt chẽ với Mỹ) đồng thời sớm đưa vào thực thi một thỏa thuận đầu tư đạt được với Liên minh châu Âu (EU) tháng 12 năm ngoái, theo Thủ tướng Lý.

Thủ tướng Lý cho biết: “Trung Quốc sẵn sàng hợp tác để đạt lợi ích chung trên cơ sở mở cửa thị trường hơn nữa”.

Báo cáo đọc trước Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc (quốc hội) không nhắc đến thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với Mỹ mà chỉ khẳng định sẽ thúc đẩy quan hệ kinh tế song phương cùng có lợi trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau.

Thỏa thuận giai đoạn 1 là nỗ lực của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm buộc Trung Quốc giải quyết tình trạng mất cân bằng cán cân thương mại, mở cửa thị trường hơn nữa và chấm dứt đánh cắp sở hữu trí tuệ.

Trung Quốc thực thi thỏa thuận bằng cách miễn giảm thuế cho nhiều mặt hàng nông sản cùng năng lượng như thịt lợn, thịt bò, đậu tương, dầu thô, khí đốt hóa lỏng, ethanol biến tính, vài loại lúa mì, ngô, cao lương, quặng đồng, nhôm với đồng phế liệu, thiết bị y tế… Phía Mỹ hủy một số đợt đánh thuế hàng Trung Quốc nhưng vẫn giữ lại thuế quan áp đặt trước.

Trước lúc chính thức nắm quyền, đương kim Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông không vội “khai tử” thỏa thuận giai đoạn 1 hay loại bỏ thuế quan.

Dù đồng minh cùng đối tác bày tỏ hy vọng nước Mỹ dưới thời Tổng thống Biden sẽ tham gia CPTPP - phiên bản TPP không Mỹ, nhưng khả năng này khó xảy ra trong tương lai gần. Thay vì ủng hộ thúc đẩy TPP như lúc còn giữ chức phó tổng thống, ông Biden khẳng định cần tăng năng lực cạnh tranh của lao động Mỹ rồi mới tính đến chuyện đàm phán bất cứ thỏa thuận thương mại nào.

Mặc dù vậy, Tổng thống Biden từng khẳng định Mỹ sẽ cùng đồng minh viết nên quy tắc thương mại thế kỷ 21.