Trung Quốc bất ngờ tăng mua cá tra của Việt Nam, nông dân cần thận trọng

Kể từ cuối quý 3/2020, tình hình nhập khẩu cá tra ở một số thị trường lớn đã tích cực trở lại, nhất là thị trường Trung Quốc, Hồng Kông. Nhờ đó, giá cá tra nguyên liệu tại Đồng bằng sông Cửu Long tăng.

Tính đến hết tháng 9 vừa qua, tổng giá trị xuất khẩu cá tra đạt 1 tỉ USD, giảm 28,6% so với cùng kỳ năm trước. Riêng trong tháng 9, giá trị xuất khẩu đạt 129 triệu USD, giảm 17,6% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, Trung Quốc, Hồng Kông và Mỹ vẫn là hai thị trường xuất khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam, chiếm 50% tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang 133 thị trường. 

Dù vẫn chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu cá tra xuất khẩu, nhưng thực sự giá trị xuất khẩu sang thị trường Mỹ vẫn chưa hồi phục và ổn định trở lại trong mùa dịch COVID-19.

Với thị trường Trung Quốc và Hồng Kông, kể từ cuối tháng 9 và đầu tháng 10 vừa qua, hoạt động xuất khẩu đã tấp nập trở lại. Theo thông tin từ một số doanh nghiệp xuất khẩu cá tra lớn sang thị trường này, điều đặc biệt năm nay là nhiều khách vẫn còn đặt hàng, kể cả trong dịp lễ Quốc khánh Trung Quốc (1.10).

"Động thái lạc quan trên mới chỉ là bước đầu, trong đó phần lớn nhu cầu tập trung ở nhóm sản phẩm cá tra kích thước lớn từ 1,1 - 1,3 kg/con", một doanh nghiệp cho biết.

Ngoài thị trường trên, hầu như xuất khẩu cá tra Việt Nam sang các thị trường đều lao dốc mạnh. Đơn cử như ASEAN, thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam, giảm mạnh trên 30% trong 9 tháng đầu năm. Trong đó, 3 thị trường giảm mạnh nhất là Thái Lan, Singapore và Malaysia, giảm lần lượt 27,4%; 1,4% và 25,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tương tự như ASEAN, xuất khẩu cá tra sang EU 9 tháng đầu năm nay cũng bấp bênh và nhiều tháng giảm sút. Tổng giá trị xuất khẩu sang khu vực này đạt 98,4 triệu USD, giảm 33,8%. Trong đó, 4 thị trường nhập khẩu lớn nhất là Hà Lan và Bỉ đều giảm 27,7%; Đức giảm 35,4% và Tây Ban Nha giảm 17,2% so với cùng kỳ năm trước. Các doanh nghiệp dự báo tới cuối năm, giá trị xuất khẩu cá tra sang EU tiếp tục giảm.

Các doanh nghiệp cho biết nhờ sự phục hồi từ thị trường Trung Quốc và sự chủ động tích cực đưa sản phẩm cá tra ra thị trường nội địa mà tới giữa tháng 10, giá cá tra nguyên liệu loại 0,7 - 0,8 kg/con tại Đồng bằng sông Cửu Long đã tăng lên gần 22.000 đồng/kg, tăng 3.500 đồng/kg so với tháng trước đó. Giá cá tra một số kích thước lớn hơn cũng tăng lên 23.500 đồng/kg.

Điều này phản ánh xu hướng tích cực dần của thị trường. Tuy nhiên, Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) khuyến cáo cả người nuôi và doanh nghiệp xuất khẩu cần thận trọng trước khi quyết định mở rộng hay gia tăng đột ngột diện tích nuôi, sản xuất cá nguyên liệu.

9 tháng qua, người chăn nuôi gần như đều ở trong tình trạng phải chịu cảnh thua lỗ khi giá cá tra nguyên liệu lao dốc mạnh. Đến nay, các hộ nuôi đã đuối sức vì thua lỗ. Giá cá tra nguyên liệu đang giảm tới mức 17.000 - 18.000 đồng/kg, mức này được cho là thấp nhất trong 10 năm qua.

Hiệp hội cá tra Việt Nam nhận định: "Giá cá nguyên liệu ở miền Tây vài ngày qua đã tăng nhẹ nhưng cú sốc thua lỗ kéo dài hơn một năm qua với người nuôi quá lớn. Thị trường xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc dần phục hồi trong thời gian gần đây, nhưng giá lại không tăng".