Trao giải thưởng Tạ Quang Bửu 2017: Tôn vinh ngành khoa học cơ bản nước nhà

Giải thưởng Tạ Quang Bửu do Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức hằng năm, nhằm khích lệ và tôn vinh các nhà khoa học có kết quả công bố xuất sắc trong nghiên cứu cơ bản thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật. Giải thưởng góp phần thúc đẩy nghiên cứu khoa học cơ bản nói riêng và khoa học công nghệ Việt Nam nói chung tiếp cận trình độ quốc tế, tạo tiền đề cho khoa học và công nghệ của đất nước hội nhập và phát triển.

Cụ thể, giải thưởng Tạ Quang Bửu năm nay được trao cho PGS.TS Nguyễn Sum – Trường đại học Quy Nhơn (lĩnh vực toán học) với công trình“On the Peterson hit problem” - công trình này nghiên cứu về tô-pô đại số, được rút gọn từ một ấn phẩm 240 trang. Điểm mới của công trình là đã giải quyết được một trường hợp đặc biệt (k=4) của giả thuyết “hit” do nhà toán học người Mỹ Frank Peterson đề xuất cách đây 30 năm.

Lễ trao giải diễn ra đúng vào Ngày KH&CN Việt Nam (18.5)

Ngoài ra, Giải thưởng Tạ Quang Bửu 2017 cũng được trao cho GS.TS Phan Thanh Sơn Nam – Trường đại học Bách khoa, ĐH Quốc gia TP HCM (lĩnh vực hóa học) với công trình thuộc lĩnh vực Hóa học: “Propargylamine synthesis via sequential methylation and C-H functionalization of N-methylanilines and terminal alkynes under metal-organic-framework Cu2(BDC)2(DABCO) catalysis” do 5 tác giả cùng thực hiện.

Được biết, công trình nghiên cứu của GS.TS Phan Thanh Sơn Nam thuộc lĩnh vực hóa học kỹ thuật nghiên cứu ứng dụng vật liệu khung hữu cơ - kim loại (MOFs) làm chất xúc tác cho các ứng tổng hợp các hợp chất hữu cơ họ propargylamine.Công trình đã phát hiện ra một chuyển hóa của N-methilaniline chưa từng được công bố.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh phát biểu tại sự kiện

Tại sự kiện, Bộ trưởng Bộ KHCN Chu Ngọc Anh nhận định: “KH&CN là động lực, là cấu thành quan trọng trong việc phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Khoa học cơ bản có vai trò đặc biệt quan trọng, trong việc tạo ra kiến thức nền tảng cho sự phát triển và duy trì môi trường nghiên cứu, môi trường đào tạo chất lượng cao. Đây cũng là yếu tố sống còn để hình thành lực lượng nghiên cứu khoa học xuất phục vụ quá trình phát triển kinh tế, xã hội của đất nước”.

Để khoa học cơ bản ngày càng có bước tiến vững mạnh, GS.TS Phan Thanh Sơn Nam – người nhận được Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm nay cho rằng Mô hình Quỹ Nafosted của Bộ KH&CN cần được phát triển và mở rộng hơn nữa đến nhiều đơn vị quản lý khoa học các cấp. Ngoài ra, GS Nam cũng mong muốn giới khoa học sẽ được Nhà nước quan tâm hơn nữa, Việt Nam cần có được cơ chế tài chính gọn nhẹ mà hiệu quả để các nhà khoa học có thể toàn tâm toàn ý dành trọn thời gian vào các hoạt động nghiên cứu chuyên môn.

GS.TS Phan Thanh Sơn Nam

Để hoạt động nghiên cứu khoa học của Việt Nam sánh ngang với các hoạt động nghiên cứu tiên tiến của nhiều quốc gia phát triển, các nhà khoa học kiến nghị cần sử dụng các chuẩn mực theo thông lệ quốc tế, không nên “sáng tạo” ra những chuẩn mực riêng. Ngoại trừ những đề tài cơ sở mang tính thăm dò hoặc những đề tài nghiên cứu phục vụ cộng đồng rõ ràng, nghiên cứu cơ bản cần phải hình thành các bài báo quốc tế ISI có chất lượng tốt, nghiên cứu ứng dụng cần hình thành những mẫu quốc tế.