Trách nhiệm của Bộ trưởng thế nào khi phê duyệt 87 nhà máy điện mặt trời?

Vỡ quy hoạch điện mặt trời

Tại Quốc hội chiều 6.11, Đại biểu Nguyễn Xuân Tuấn (Ninh Bình) chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh vế vấn đề điện mặt trời.

Theo ông Tuấn, việc sử dụng điện mặt trời quá nhiều trong thời gian vừa qua dẫn tới quá tải lưới điện quốc gia. Trách nhiệm Bộ trưởng khi phê duyệt xây dựng 87 nhà máy này? Bộ trưởng cho biết, khi phê duyệt, Tập đoàn điện lực có báo cáo khả năng quá tải của 87 nhà máy này hay không?

Cùng ý kiến, Đại biểu Lê Thu Hà (Lào Cai) đặt câu hỏi với Tư lệnh ngành công thương: “Có hay không vỡ quy hoạch điện mặt trời trong Quy hoạch điện VII, khi quy hoạch năm 2020 đặt mục tiêu là 850 MW và 1200 MW tới 2030 nhưng do phát triển quá nóng, công suất hiện tại lên hơn 7.000 MW, gấp 9 lần ban đầu, với 121 dự án được cấp phép và 210 dự án đang chờ phê duyệt?",

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, sở dĩ số lượng dự án điện mặt trời vượt quy hoạch là do tại thời điểm phê duyệt Quy hoạch Điện VII (năm 2017), Bộ Công Thương chưa dự kiến được sự phát triển của loại hình này bởi “thời điểm đó công nghệ cũng như các điều kiện phát triển điện mặt trời không đủ để tạo đột biến”.

Còn mức giá 9,35 cent/kWh, Bộ trưởng cho biết, sở dĩ phải đưa ra mức giá ưu đãi đó vì Việt Nam đang đối diện với nguy cơ thiếu điện rất lớn vào năm 2019-2020.

“Điện mặt trời, điện gió được xem là một nguồn bổ sung đáp ứng cho nhu cầu phát triển. Trên thực tế, với mức giá 9,35 cent/kWh được duy trì đến hết 30.6.2019, ta đã có 4.900 MW điện mặt trời hoàn tất, đi vào vận hành, đóng góp lớn cho nguồn điện cả nước”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thông tin.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thừa nhận, sự phát triển quá nhanh của điện mặt trời đã kéo theo hệ lụy là sự quá tải của hệ thống truyền tải điện.

“Sự tập trung quá lớn dự án điện mặt trời ở các tỉnh có bức xạ cao như Ninh Thuận, Bình Thuận, cùng với sự thiếu chủ động của Bộ Công Thương trong dự báo, triển khai các biện pháp cần thiết dẫn đến các dự án điện mặt trời không giải tỏa hết công suất”, Bộ trưởng nói.

Trả lời về trách nhiệm của Bộ trưởng trong việc phê duyệt các dự án điện mặt trời dẫn đến tình trạng trên, ông thừa nhận có sự bất cập trong phối hợp tổ chức, các cơ quan chức năng giữa Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và địa phương trong thẩm định, phê duyệt các dự án điện mặt trời.

"Tại diễn đàn, tôi xin nhận trách nhiệm trong việc chưa tổ chức thực hiện một cách đầy đủ và có sự bao quát, dự báo trước kịp thời để có đối sách, nhất là liên quan đến việc phát triển hệ thống truyền tải điện tương xứng nhằm đảm bảo giải tỏa công suất, không gây ra thiệt hại cho xã hội", Bộ trưởng nói.

Để giải quyết, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đã báo cáo Chính phủ, xin bổ sung 15 dự án đường dây, trạm biến áp với mục tiêu đến năm 2020, tỉ lệ giải tỏa công suất của các dự án điện mặt trời có thể lên đến 60-70% (hiện tỉ lệ này là 30-40%).

Bộ trưởng cũng cho hay, điểm nghẽn cơ bản là trong điều kiện hạn chế về nguồn lực của Nhà nước và của Tập đoàn Điện lực quốc gia, nếu không đa dạng hóa được nguồn đầu tư cho phát triển hệ thống truyền tải điện, bao gồm cả hệ thống truyền tải và các trạm biến áp các cấp độ khác nhau thì sẽ tiếp tục hạn chế việc giải tỏa công suất và năng lực giải tỏa công suất, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Chính vì vậy, Bộ trưởng cho biết về giải pháp dài hạn, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục cùng các bộ, ngành nghiên cứu, tham mưu báo cáo với Chính phủ và báo cáo với Quốc hội cho phép sửa đổi một số nội dung trong Luật Đầu tư và Luật Điện lực. Từ đó cụ thể và làm rõ cơ chế mới cho phép tiếp tục đa dạng hóa các nguồn đầu tư của xã hội phát triển hệ thống truyền tải điện, cụ thể là các đường dây 500kv, tạo cơ chế và có biện pháp cụ thể để khai thác nguồn lực này.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng nhấn mạnh rằng cho phép xã hội hóa trong các vấn đề về truyền tải điện nhưng không có nghĩa là đánh mất vai trò độc quyền của Nhà nước.

Lam Thanh