TP.HCM thu hồi gần 9.000m2 'đất vàng' khu vực hồ Con Rùa

Thanh tra TP.HCM vừa có thông báo kết luận thanh tra dự án trung tâm thương mại - văn phòng - khách sạn tại số 1 Công trường Quốc tế, số 7 Phạm Ngọc Thạch và số 86 Nguyễn Thị Minh Khai, phường 6 (nay là phường Võ Thị Sáu, quận 3) do Công ty cổ phần Thương mại dịch vụ Quảng trường Quốc tế làm chủ đầu tư.

Dự án này tọa lạc trên khu đất 3 mặt tiền có diện tích hơn 8.921m² do 3 đơn vị quản lý sử dụng theo hình thức thuê đất trả tiền hàng năm gồm: 3.093,3m² đất của Công ty May Sài Gòn 3, 704,4m² đất của Công ty cổ phần vận tải biển Sài Gòn và 5.123,9m² đất của Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (Sawaco).

Theo Thanh tra TP.HCM, dự án trên gồm 4 cổ đông góp vốn sáng lập: Liên hiệp Hợp tác xã thương mại TP.HCM (Saigon Co.op), Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn, Công ty cổ phần May Sài Gòn 3 và Công ty cổ phần Vận tải biển Sài Gòn làm chủ đầu tư.

Năm 2009, UBND TP.HCM chấp thuận chủ trương cho Liên hiệp Hợp tác xã thương mại TP (Saigon Co.op) hợp tác với 3 đơn vị trên cùng sử dụng đất, thành lập Công ty Quảng trường Quốc tế để đầu tư dự án. Cũng trong năm này, UBND TP ra quyết định số 3613 thu hồi khu đất trên do 3 đơn vị đang quản lý sử dụng và tạm giao cho Công ty Quảng trường Quốc tế để thực hiện dự án.

Năm 2015, UBND TP.HCM đã cấp giấy chứng nhận đầu tư và ra quyết định cho Công ty Quảng trường Quốc tế thuê đất với thời hạn 50 năm, theo hình thức trả tiền một lần cho cả thời gian thuê để thực hiện dự án.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai dự án, Công ty Quảng trưởng Quốc tế và các Sở, ngành của TP.HCM, các đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan đã có những sai phạm, thiếu sót.

Theo đó, xét về nguồn gốc, tính pháp lý của khu đất 8.921,6m² của 3 đơn vị có khác nhau. Trong đó, 3.093,3m² đất của Công ty May Sài Gòn 3 đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, theo hình thức cho thuê đất trả tiền hàng năm; 704,4m² đất của Công ty Vận tải biển Sài Gòn được Nhà nước giao sử dụng theo hình thức trả tiền thuê đất hằng năm (chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất). Tài sản trên 2 khu đất này được xác định tính vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa, riêng 5.123,9m² đất và tài sản trên đất của Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn trả tiền thuê hàng năm chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, vẫn thuộc sở hữu của Nhà nước.

UBND TP.HCM đã chấp thuận cho Saigon Co.op hợp tác với Công ty May Sài Gòn 3, Công ty Vận tải biển Sài Gòn, Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn cùng sử dụng đất, thành lập Công ty Quảng trường Quốc tế để được thuê 8.921,6m² đất với thời hạn 50 năm, trả tiền thuê đất 1 lần cho cả thời gian để thực hiện dự án. Tuy nhiên, do Công ty Quảng trường Quốc tế thực hiện không đúng chủ trương của UBND TP nên cần phải thu hồi để tránh thất thoát, lãng phí tài nguyên đất đai của Nhà nước.

Về việc bồi thường tài sản trên đất, Công ty Quảng trường Quốc tế đã bồi thường, hỗ trợ tài sản trên đất với số tiền hơn 30 tỉ đồng (Công ty Vận tải biển Sài Gòn hơn 2,4 tỉ đồng, Công ty May Sài Gòn 3 hơn 6,3 tỉ đồng, Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn hơn 4,3 tỉ đồng, 3 hộ dân hơn 17 tỉ đồng).

Mặc dù vậy, tài sản vật kiến trúc trên đất của Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn là tài sản thuộc sở hữu Nhà nước nhưng Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn tự thuê đơn vị tư vấn xác định để nhận tiền đền bù hơn 4,3 tỉ đồng là chưa đúng theo quyết định ngày 28.5.2010 của UBND TP.HCM về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn.

Về thực hiện nghĩa vụ tài chính (tiền thuê đất) với Nhà nước, Sở Tài nguyên - Môi trường chưa thực hiện đầy đủ theo quyết định ngày 4.4.2015 của UBND TP.HCM về xác định và thu tiền thuê đất của Công ty Quảng trường Quốc tế từ 2015 đến nay, đã làm ảnh hưởng rất lớn đến nguồn thu ngân sách Nhà nước. Riêng tiền thuê đất từ 30.7.2009 đến ngày 3.4.2015 là hơn 31 tỉ đồng, đến nay Công ty Quảng trường Quốc tế vẫn chưa thực hiện.

Ngoài ra, Công ty Quảng trường Quốc tế cho 9 đơn vị, cá nhân thuê mặt bằng trên khu đất dự án với số tiền hơn 56 tỉ đồng (doanh thu) khi chưa ký hợp đồng thuê đất, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là vi phạm Luật Đất đai năm 2003 và Luật Đất đai 2013. Do đó, Thanh tra TP.HCM cho rằng cần xử lý thu nộp ngân sách Nhà nước số tiền thu được từ việc cho thuê mặt bằng trái quy định pháp luật, sau khi xem xét khấu trừ các khoản chi phí hợp lý, hợp pháp (nếu có).

Từ những kết luận này, Thanh tra TP.HCM đã kiến nghị và được Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi thống nhất nội dung kết luận thanh tra. Chủ tịch UBND TP.HCM giao Sở Tài nguyên - Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu, lập thủ tục trình UBND TP.HCM thu hồi, hủy bỏ quyết định 3613 ngày 30.7.2009 và quyết định 1468 ngày 4.4.2015 của UBND TP.HCM.

Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND TP.HCM cũng chỉ đạo Cục Thuế TP chủ trì xác định nghĩa vụ tài chính về sử dụng khu đất của Công ty Quảng trường Quốc tế để truy thu. Đồng thời, thu hồi với số tiền cho thuê mặt bằng trái quy định hơn 56 tỉ đồng sau khi xem xét khấu trừ chi phí hợp lý; rà soát và đề xuất xử lý nghĩa vụ thuế của các cổ đông Saigon Co.op, Công ty May Sài Gòn 3, Công ty vận tải biển Sài Gòn trong việc chuyển nhượng cổ phần.

"Trường hợp Công ty Quảng trường Quốc tế và các đơn vị, cá nhân liên quan thực hiện không đầy đủ chỉ đạo của UBND TP (không bàn giao khu đất, không thực hiện nghĩa vụ tài chính liên quan kịp thời) dẫn đến gây thất thoát, lãng phí thì tổng hợp, báo cáo đề xuất UBND TP xử lý chuyển hồ sơ vụ việc sang Cơ quan điều tra Công an TP để làm rõ, xử lý…", Chủ tịch UBND TP.HCM chỉ đạo. Đặc biệt, người đứng đầu UBND TP.HCM cũng giao Sở Nội vụ chủ trì tổ chức kiểm điểm, đề xuất xử lý trách nhiệm các tập thể, cá nhân có thiếu sót, sai phạm theo kết luận thanh tra.