Tổng công ty Cảng hàng không sai phạm 3.652 tỉ đồng và 7.225ha đất

Cảng vụ hàng không thiếu trách nhiệm

Theo Thanh tra Chính phủ trong giai đoạn từ năm 2012-2015, công ty mẹ Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đã sử dụng nguồn vốn trích trước sửa chữa lớn để đầu tư xây mới dự án dự án đường lăn E6 Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng, giá trị 297 tỉ đồng. Do ACV sử dụng sai nguồn vốn để đầu tư nên phải nộp bổ sung thuế thu nhập doanh nghiệp với số tiền 62,6 tỉ đồng.

Đến 31.3.2016, ACV mới ghi tăng tài sản dự án đường lăn E6 Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng với giá trị là 297 tỉ đồng. Vì vậy, giá trị các tài sản của Nhà nước được loại ra khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa không đúng.

Đến thời điểm ACV chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần, Cảng vụ hàng không chưa hoàn thành thủ tục giao đất với diện tích 2.888,27ha; chưa ký hợp đồng thuê đất trả tiền hàng năm với diện tích 197,30ha, dẫn đến thiếu cơ sở để nộp tiền thuê đất vào ngân sách 330,8 tỉ đồng.

Nguyên nhân chính là Cục Hàng không Việt Nam, Cảng vụ hàng không thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, chưa chủ động phối hợp với chính quyền địa phương để xác định ranh giới, tổ chức cắm và bảo vệ mốc giới; còn 11 cảng hàng không chưa được chính quyền địa phương cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với 7.225,1ha.

Bên cạnh đó, ACV và một số chi nhánh cảng hàng không cho thuê lại đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất sai mục đích, không đúng quy định của Nhà nước cho thuê đất với tổng diện tích 2,931 ha đất.

ACV chưa làm thủ tục thuê 1,924 ha đất đối với Nhà nước khi chuyển sang hình thức công ty cổ phần, dẫn đến chưa có cơ sở để nộp tiền thuê đất, chưa hoàn thành quyết toán cổ phần hóa. Từ năm 2007-2015, ACV chưa thực hiện nộp tiền thuê đất theo quyết định vào ngân sách nhà nước 326 tỉ đồng.

Cảng hàng không quốc tế Nội Bài kê khai không đúng 64.224m2 từ đất phải thu tiền sử dụng sang loại đất giao không thu tiền sử dụng làm giảm thu ngân sách nhà nước 17,9 tỉ đồng.

Đối với các lô đất tại số 1A Hồng Hà và Khu nhà điều hành tại 58 đường Trường Sơn, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính, Cục thuế TP.HCM và ACV thực hiện chưa đúng quy định trong việc cấp giấy phép xây dựng, ký hợp đồng thuê đất… dẫn đến ACV chưa nộp đúng, nộp đủ tiền thuê đất trong nhiều năm, chưa hoàn thành quyết toán cổ phần hóa.

Khi thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng 7,63 ha đất quốc phòng để mở rộng Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, Bộ GTVT và Bộ Quốc phòng thực hiện việc thu hồi và giao đất không đúng chức năng, thẩm quyền theo quy định; làm tăng sai quy định giá trị thực tế công trình số tiền là 61,6 tỉ đồng.

Đối với Công ty Dịch vụ sân bay Tân Sơn Nhất (Sasco) từ năm 2005-2015 kết quả kinh doanh của đơn vị này không có hiệu quả, lỗ lũy kế 13,4 triệu euro, khó có khả năng thu hồi vốn đầu tư và các khoản nợ với số tiền lên tới 9,6 triệu euro.

Sasco được UBND tỉnh Lâm Đồng cho thuê 131,12ha đất lâm nghiệp rừng phòng hộ môi trường cảnh quan để triển khai dự án khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng Suối Hoa nhưng không triển khai; chưa làm thủ tục miễn giảm thuế nhưng đã được Chi cục Thuế thành phố Đà Lạt ban hành văn bản miễn giảm tiền sử dụng đất trái thẩm quyền 131ha đất, thất thu ngân sách nhà nước 1,5 tỉ đồng; chưa nộp tiền thuế đất (2001-2016) vào ngân sách số tiền 1 tỉ đồng.

Chỉ định thầu mà không thực hiện đấu thầu

Về hoạt động sản xuất kinh doanh, ACV ghi tăng giá trị tài sản khi chưa đủ điều kiện theo quy định, thiếu hóa đơn, chứng từ thực hiện trích khấu hao tài sản cố định không đúng quy định với số tiền 70,4 tỉ đồng, phải nộp bổ sung thuế thu nhập doanh nghiệp 15,5 tỉ đồng; trích trước và trích vượt tiền thuê đất đối với các diện tích phải nộp tiền thuê đất cho Nhà nước nhưng không nộp tiền thuê đất, không hoàn nhập kịp thời phần chênh lệch làm tăng chi phí sản xuất không đúng, dẫn đến phải nộp bổ sung vào ngân sách nhà nước với số tiền là 309 tỉ đồng, trích Quỹ Đầu tư phát triển để lại ACV 132,4 tỉ đồng.

ACV không thực hiện đấu thầu theo quy định mà thực hiện chỉ định thầu cho thuê hầu hết mặt bằng để kinh doanh dịch vụ tại các cảng hàng không từ năm 2010; chi nhánh cảng hàng không đang thu tiền sử dụng sân đường dẫn vào nhà ga hàng không đối với ô tô đưa, đón trả khách là không đúng quy định pháp luật về đất đai do không phải nộp tiền sư dụng đất (cảng hàng không đã thu số tiền dịch vụ sân đường 550,9 tỉ đồng).

Tại công ty Sasco, do thiếu kiểm tra, nghiệm thu các khoản thu về cấp bù doanh thu năm 2015 của IPP Group của Singapore dẫn đến giảm doanh thu năm 2015 với giá trị 920.000 USD, tương đương 20,6 tỉ đồng, thất thu thuế thu nhập doanh nghiệp 4,5 tỉ đồng.

Giảm vốn nhà nước qua cổ phần hóa

Từ ngày 1.7.2014 đến 31.12.2015, ACV đã loại giá trị các tài sản khu bay do không còn quyền sở hữu. Tuy nhiên sau khi cổ phần hóa, ACV vẫn tiếp tục sử dụng, khai thác, theo dõi, hạch toán và trích khấu hao các tài sản này vào chi phí sản xuất kinh doanh với tổng số tiền là 903,4 tỉ đồng. Điều này là không đúng quy định và cần loại khoản chi phí này truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp 692 tỉ đồng; công tác quyết toán cổ phần hóa tại ACV chậm.

Một số vị trí đất do ACV, Sasco quản lý, sử dụng chưa xác định được giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa và quyết toán cổ phần hóa. Sasco thiếu kiểm tra, giám sát để Công ty cổ phần Thông tin và Thẩm định giá miền Nam đánh giá lại môt số tài sản sai quy định, dẫn đến làm giảm vốn nhà nước khi cổ phần hóa số tiền 12,95 tỉ đồng.

Trong quá trình triển khai thực hiện đầu tư một số dự án, ACV và nhà thầu tư vấn ADCC, nhà thầu xây lắp ACC đã không lập, phê duyệt nhiệm vụ thiết kế, bổ sung hạng mục công trình chưa đúng trình tự thủ tục; lựa chọn vật liệu thép chưa phù hợp làm tăng chi phí dự án…

Bên cạnh đó, ACV áp dụng định mức vận chuyển vật liệu để tính và thanh toán sai với giá trị 3,5 tỉ đồng; tổng mức đầu tư dự án vượt nguồn vốn theo kế hoạch được phê duyệt 73,6 tỉ đồng; chủ đầu tư, tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, nhà thầu nghiệm thu không đúng quy định một số hạng mục công việc…

Hoặc, tại gói thầu số 10A và gói thầu số 10B thuộc dự án xây dựng nhà ga hành khách T2 - Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, tổng giá trị trúng thầu của nhà thầu cao hơn giá dự toán 2 gói thầu là 5,7 triệu JPY, tương đương 1.450 tỉ đồng.

Thanh tra Chính phủ cho biết tổng số tiền và tài sản vi phạm được kết luận qua thanh tra cần kiến nghị xử lý là 3.652 tỉ đồng và 7.225ha đất.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ GTVT kiểm tra, rà soát và xử lý số tiền 74 tỉ đồng, bao gồm: thu hồi, xuất toán số tiền 61,6 tỉ đồng đề bù, giải phóng mặt bằng 7,63ha đất tại sân bay Tân Sơn Nhất nộp ngân sách; chỉ đạo ACV ghi tăng tài sản đường công vụ CV1-CV2 tại dự án kéo dài và nâng cấp đường cất hạ cánh, đường lăn và sân đỗ máy bay - Cảng hàng không Pleiku giá trị 12,7 tỉ đồng.

Đồng thời, Bộ GTVT phối hợp với các Bộ xem xét, báo cáo và đề xuất Thủ tướng xử lý về kinh tế, trách nhiệm liên quan đến việc đấu thầu gói thầu 10A, 10B dự án nhà ga T2 Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, đề xuất hướng xử lý số tiền 903 tỉ đồng từ việc trích khấu hao tài sản cố định khu bay là tài sản nhà nước, không thuộc ACV tính từ 30.6.2014; chủ trì, phối hợp với các địa phương xác định tiền thuê đất của ACV tại các cảng hàng không…

Lam Thanh