Thực hư chuyện chuyên gia Trung Quốc sửa cầu Thăng Long: Vì sao không chọn công nghệ Nga?

Mấy ngày qua, tiến độ sửa chữa mặt cầu Thăng Long (Hà Nội) bị chậm và nguyên nhân được đưa ra là chờ chuyên gia Trung Quốc. Từ đó, nhiều ý kiến cho rằng công nghệ sửa chữa cầu Thăng Long lại xuất phát từ Trung Quốc. Thực hư giải pháp công nghệ sửa chữa mặt cầu này từ đâu?

Trong thông cáo báo chí phát đi chiều 4.9, Tổng cục Đường bộ Việt Nam (Bộ GTVT) cho biết, do tính chất phức tạp của dự án nên Bộ GTVT đã thành lập Ban chỉ đạo dự án sửa chữa mặt cầu Thăng Long.

Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng thành lập một tổ chuyên gia kỹ thuật có nhiều kinh nghiệm về công nghệ này.

“Giải pháp sửa chữa mặt cầu Thăng Long sử dụng công nghệ lõi của châu Âu, do đội ngũ chuyên gia, kỹ sư trong nước làm chủ các nội dung chủ yếu của công tác thiết kế, thi công”, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho hay.

Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, tất cả giải pháp công nghệ được Trường Đại học GTVT đề xuất từ quá trình học tập, vận dụng các kinh nghiệm, kết quả đã được công bố ở nhiều nước châu Âu và áp dụng đầu tiên ở Hà Lan.

Về vật tư thi công dự án chủ yếu là nguồn vật liệu trong nước, máy trang rải, đầm bê tông, nhà thầu có thể phải nhập từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, châu Âu…, hoặc có thể tự chế tạo.

Việc cào bóc, làm sạch lớp phủ mặt cầu cũ, thi công lớp dính bám và thảm bê tông nhựa polyme do các kỹ sư, cán bộ kỹ thuật và công nhân của Công ty Phương Thành thực hiện.

Phần sơn chống rỉ và hàn đinh neo, lắp đặt cốt thép, thay thế 6 khe co giãn do các kỹ sư, cán bộ kỹ thuật và công nhân của Công ty Vĩnh Hưng và Thuận An thực hiện. Trong đó, toàn bộ hệ thống khe co giãn nhập khẩu modun theo tiêu chuẩn châu Âu của hãng Mageba - Thụy Sĩ.

Vật liệu UHPC được sản xuất trong nước và được Viện Khoa học công nghệ xây dựng cấp giấy chứng nhận hợp chuẩn phù hợp với tiêu chuẩn của Pháp với các thành phần cấp phối chủ yếu là cát thạch anh lấy tại Cam Ranh (Khánh Hòa), xi măng PC50 của Nhà máy xi măng Nghi Sơn (Thanh Hóa) và một số vật liệu nhập khẩu gồm silicafume; sợi thép cường độ cao và các loại phụ gia.

Thiết bị được sử dụng thi công dự án bao gồm trạm trộn để sản xuất hỗn hợp UHPC của hãng Skako nhập khẩu từ Đan Mạch; thiết bị rải UHPC và bảo dưỡng hơi nước được nhập khẩu từ Trung Quốc.

Toàn bộ công việc vận hành thiết bị từ sản xuất vật liệu UHPC, trộn, rải và bảo dưỡng đều do các kỹ sư và cán bộ kỹ thuật, công nhân của Công ty Thành Hưng thực hiện.

Về thông tin báo chí nêu liên quan đến các chuyên gia Trung Quốc trong dự án, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho hay đây là 2 kỹ thuật viên thực hiện công tác bàn giao, hướng dẫn vận hành thiết bị theo hợp đồng mua sắm thiết bị rải và bảo dưỡng UHPC của nhà thầu.

Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng cho biết, hiện các công tác chuẩn bị thi công bê tông UHPC vẫn được triển khai theo đúng tiến độ dự kiến và việc nhập cảnh của các kỹ thuật viên không ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án.

Việc lựa chọn thiết bị là do nhà thầu trên cơ sở kinh tế - kỹ thuật và sẽ được kiểm tra chặt chẽ theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật của dự án.

Dự án sửa chữa cầu Thăng Long được chính thức khởi công và bắt đầu thi công từ ngày 16.8. Dự kiếndự án sẽ hoàn thành vào cuối quý 4/2020.

Trước đó, khi được hỏi: "Dư luận có thông tin cho rằngdự án sửa chữa mặt cầu Thăng Long sử dụng công nghệ của châu Âu. Tuy nhiên, dự án đang gặp khó khi phải đợi chuyên gia Trung Quốc sang chuyển giao công nghệ. Sự thật việc này thế nào, thưa ông?",GS Trần Đức Nhiệm (Trường Đại học Giao thông vận tải, tư vấn dự án) trả lời vớiBáo Giao thông như sau: "Tôi phải khẳng địnhđây là thông tin không chính xác, bởi công nghệ giải pháp sửa chữa mặt cầu Thăng Long sử dụng công nghệ lõi của châu Âu và hoàn toàn do đội ngũ chuyên gia, kỹ sư trong nước làm chủ được các nội dung chủ yếu của công nghệ công tác thiết kế, thi công, không phải nhận chuyển giao công nghệ từ bất cứ quốc gia nào.

Phải nói rõ, công tác thiết kế dự án sửa chữa mặt cầu Thăng Long được tiến hành theo hai bước: Lập dự án và thiết kế bản vẽ thi công. Trong đó, bước lập dự án do các đơn vị của Trường GTVTvà Công ty TECCO 2 đảm nhiệm, còn bước thiết kế bản vẽ thi công do liên danh Công ty TNHH GTVT (Đại học GTVT) và Công ty Cổ phần Tư vấn thiết kế Cầu Lớn - Hầm triển khai.

Do tính chất phức tạp nên Bộ GTVT đã thành lập ban chỉ đạo dự án sửa chữa mặt cầu Thăng Long, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng thành lập ban chỉ đạo dự án, đồng thời lập thêm một tổ cố vấn gồm các chuyên gia đầu ngành của Việt Nam trong lĩnh vực này.

Rõ ràngtoàn bộ dự án từ bước kiểm định, đánh giá, phân tích nguyên nhân hư hỏng và đề xuất giải pháp; lập dự án rồi đến thiết kế bản vẽ thi công; triển khai tổ chức thi công, công tác giám sát đến đội ngũ cố vấn dự án đều không có sự hiện diện của chuyên gia hay nội dung chuyển giao công nghệ nào của Trung Quốc".

Vì sao không lựa chọn công nghệ Nga?

Theo Vietnam+, trước thắc mắc của dư luận mấy ngày qua về việc vì sao không lựa chọn công nghệ Liên Xô trước đây và nay là Liên bang Nga để sửa chữa mặt cầu Thăng Long, ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) cho biết yêu cầu của chuyên gia Nga không phù hợp với pháp luật Việt Nam nên không thể lựa chọn.

Cụ thể, với mong muốn sửa chữa mặt cầu Thăng Long bằng công nghệ gốc, Tổng cục Đường bộ đã tìm hiểu tài liệu, hồ sơ và tìm được tiến sỹ Sakharova là người đã tham gia thiết kế và thi công mặt cầu Thăng Long. Ngày 1.8.2018, Tổng cục có thư đề nghị bà Sakharova hợp tác để sửa chữa mặt cầu Thăng Long.

Ngày 2. 8.2018, bà Sakharova đã có thư trả lời khẳng định có thể hợp tác và đề nghị chuyển tài liệu để nghiên cứu trước, đồng thời phía Nga sẽ khảo sát tình hình thực tế. Tổng cục Đường bộ đã chuyển các tài liệu về cầu Thăng Long cho bà Sakharova.

Từ ngày 17 - 23.9.2018, chuyên gia Nga là tiến sỹ Kazarin Vilgen Yurevich, Tổng giám đốc Công ty SK MOST, người được bà Sakharova cử sang thay làm việc với Bộ Giao thông Vận tải và đi thị sát cầu Thăng Long. Phía Công ty SK MOST đề nghị chi phí tư vấn dự kiến 7-8% chi phí sửa chữa mặt cầu, tương đương khoảng 14 tỉ đồng.

“Đề nghị này trái các quy định pháp luật Việt Nam nên không thể thực hiện theo yêu cầu. Việc ký hợp đồng khi chưa được các cấp phê duyệt là không phù hợp với quy định của Việt Nam”, ông Toàn cho hay.

Không chỉ vậy, qua kênh ngoại giao chính thức, ngày 23.3.2019, Bộ Giao thông Vận tải có văn bản gửi Bộ Công Thương đề xuất trong phiên họp của tổ công tác cấp cao về các dự án đầu tư ưu tiên Việt-Nga để phía Nga hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm sửa chữa cầu Thăng Long và công nghệ bảo trì cầu, đường nói chung.

Đến ngày 4.7.2019, tại thư do Thứ trưởng Bộ Phát triển kinh tế Liên Bang Nga A.M. Talibov gửi cho Bộ Công Thương Việt Nam nêu rõ: “Bộ Phát triển kinh tế Liên Bang Nga đã gửi yêu cầu Công ty SK MOST, kèm đề nghị của phía Việt Nam, tham gia sửa chữa cầu Thăng Long, tuy nhiên công ty không thể hiện sự quan tâm.”

Do không nhận được thông tin trả lời từ phía chuyên gia và Công ty SK MOST, trên cơ sở thư trả lời phía bạn và do nhu cầu phải sửa mặt cầu Thăng Long nên ngày 25.9.2019 Tổng cục Đường bộ đã báo cáo Bộ Giao thông Vận tải cho phép chuẩn bị đầu tư dự án sửa chữa mặt cầu Thăng Long.