Thủ tướng yêu cầu tạm dừng ký hợp đồng xuất khẩu gạo mới

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về kiểm tra, đánh giá nguồn cung và tình hình xuất khẩu gạo.

Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính và các cơ quan liên quan thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành để làm việc với các địa phương và doanh nghiệp xuất khẩu gạo chủ chốt, rà soát, kiểm tra, đánh giá về nguồn cung thóc gạo, tình hình xuất khẩu gạo và thực hiện dự trữ lưu thông, tình hình thực hiện hợp đồng xuất khẩu gạo.

Trên cơ sở đó, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc điều chỉnh hoạt động xuất khẩu gạo theo đúng quy định của Luật quản lý ngoại thương, Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15.8.2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo và các quy định pháp luật khác có liên quan, trước ngày 28.3.2020.

Trong khi chờ báo cáo đánh giá của Đoàn kiểm tra liên ngành, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tạm dừng ký hợp đồng xuất khẩu gạo mới; đối với hợp đồng xuất khẩu gạo đã được ký kết theo đúng quy định của pháp luật sẽ được xử lý cụ thể sau khi nghe Đoàn kiểm tra liên ngành của Bộ trưởng Bộ Công Thương báo cáo. Thủ tướng cũng lưu ý Bộ Công Thương và các bộ, ngành cần nghiêm túc rút kinh nghiệm trong công tác tham mưu vừa qua.

Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính chịu trách nhiệm đảm bảo cung ứng gạo cho nhân dân trong nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu và dịch bệnh hiện nay.

Trước đó, Tổng cục Hải quan mới đây đã có văn bản yêu cầu các Cục Hải quan tỉnh/thành dừng đăng ký, tiếp nhận và thông quan đối với các lô hàng các loại gạo xuất khẩu dưới mọi hình thức kể từ 0 giờ ngày 24.3.

Tuy nhiên, ngay sau khi có yêu cầu dừng xuất khẩu gạo, Bộ trưởng Bộ Công Thương lại gửi công văn lên Thủ tướng, đề nghị cho tiếp tục xuất khẩu mặt hàng này.

Trả lời báo chí về kiến nghị này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, do dịch COVID-19, nhu cầu với một số mặt hàng thiết yếu nhu yếu phẩm, trong đó có gạo, đang tăng rất nhanh và đã bắt đầu xuất hiện nhu cầu tăng dự trữ lương thực để bảo đảm cuộc sống cho người dân.

Vì vậy, Bộ Công Thương đề xuất với Thủ tướng Chính phủ cân nhắc một số phương án, trong đó có phương án tạm giãn tiến độ xuất khẩu gạo, phương án nữa là xem xét cấp giấy phép xuất khẩu gạo.

Sau đó, Bộ nhận được ý kiến một số doanh nghiệp, địa phương về việc có thể có độ vênh nhất định giữa số liệu Bộ Công Thương có được với số liệu các địa phương, doanh nghiệp, đặc biệt là sản lượng vụ đông xuân tại Đồng bằng sông Cửu Long. Do đó, Bộ đã báo cáo lại Thủ tướng cho phép kiểm tra lại một lần nữa số lượng tồn kho trong dân, số lượng tồn kho ở các doanh nghiệp, lượng hợp đồng xuất khẩu đã ký có thể không lớn như dự kiến. Sau khi báo cáo lại Thủ tướng chính phủ sẽ xem xét, quyết định.

Theo ông Khánh, trong trường hợp dịch kéo dài, các kịch bản về lương thực đã được Chính phủ tính toán kỹ, trong đó có có dự trữ quốc gia. Hơn nữa, vụ lúa của Việt Nam gieo trồng nhanh, trong thời gian ngắn có thể phục hồi đáp ứng yêu cầu. Trong điều kiện dịch bệnh kéo dài vẫn có thể đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, tuy nhiên tốc độ xuất khẩu phải kiểm soát nhất định. "An ninh lương thực phải đảm bảo đưa lên hàng đầu", ông Trần Quốc Khánh khẳng định.

Lam Thanh