Sửa Luật Viễn thông để tạo nền tảng cho phát triển kinh tế số

Sáng 2.6, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Viễn thông (sửa đổi).

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, sau hơn 12 năm áp dụng, Luật Viễn thông và các văn bản hướng dẫn đã tạo hành lang pháp lý thúc đẩy cạnh tranh, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tham gia thị trường. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Luật Viễn thông đã bộc lộ những hạn chế, bất cập, không phù hợp với bối cảnh mới có nhiều thay đổi.

Điều này đặt ra yêu cầu cần phải sửa đổi toàn diện luật để xây dựng hành lang pháp lý phù hợp với yêu cầu mới và khắc phục các vướng mắc trong công tác thực thi, quản lý nhà nước thời gian qua.

Theo ông Hùng, việc xây dựng luật nhằm thể chế hóa đầy đủ, đúng chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế thị trường có sự điều tiết của nhà nước trong hoạt động viễn thông, phát triển hạ tầng viễn thông và các hạ tầng khác tạo nền tảng cho phát triển kinh tế số, xã hội số.

Đồng thời, khắc phục những vấn đề vướng mắc về thể chế, lỗ hổng chính sách, bất cập trong các quy định của Luật Viễn thông 2009 và các quy định pháp luật có liên quan đến hoạt động viễn thông gây hạn chế quá trình phát triển; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, khả thi của luật này với hệ thống pháp luật, phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên, đơn giản hóa các thủ tục hành chính; bổ sung quy định đối với các nội dung mới, phù hợp với xu thế phát triển viễn thông, xu thế hội tụ, hình thành hạ tầng số - hạ tầng của nền kinh tế số.

Theo đó, dự thảo luật quy định hình thức cấp phép và các điều kiện cấp phép theo hướng: đơn giản hóa thủ tục, khuyến khích gia nhập thị trường đối với một số dịch vụ viễn thông không có hạ tầng mạng; quy định điều kiện cấp phép chặt chẽ đối với các trường hợp cung cấp dịch vụ có hạ tầng mạng, sử dụng tài nguyên viễn thông và mạng vệ tinh để bảo đảm an toàn, an ninh.

Dự thảo cũng tập trung quy định các vấn đề mới để thúc đẩy phát triển viễn thông như: Xác định hạ tầng trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây là một phần quan trọng của hạ tầng số; điều chỉnh hoạt động cung cấp dịch vụ viễn thông qua vệ tinh theo nguyên tắc quản lý chặt, đảm bảo an ninh, chủ quyền quốc gia, phù hợp với cam kết quốc tế; điều chỉnh hoạt động bán buôn trong viễn thông để đảm bảo thúc đẩy thị trường viễn thông cạnh tranh lành mạnh, bền vững.

Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung quy định quản lý dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet (dịch vụ OTT viễn thông) theo nguyên tắc tạo thuận lợi cho phát triển nhưng có quản lý để bảo đảm quyền lợi của người sử dụng, an toàn, an ninh.

Đối với các nội dung mới có thể phát sinh trong tương lai như Internet thế hệ mới, mô hình hoạt động viễn thông mới, dự thảo luật bổ sung quy định giao thẩm quyền cho Chính phủ ban hành các quy định điều chỉnh mới theo nguyên tắc phù hợp với quy định chung đã có của luật.

Thẩm tra dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy khẳng định cơ bản tán thành với sự cần thiết ban hành Luật Viễn thông (sửa đổi).

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhận thấy, chính sách "quản lý dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet" trong hồ sơ dự án Luật là chính sách mới, không có trong hồ sơ đã được Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 10 (tháng 4.2022) để đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023.

Có ý kiến đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, phân tích cụ thể hơn vấn đề về giới đối với các quy định của dự thảo luật. Vì vậy, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục bổ sung thông tin trong quá trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến về dự án luật.

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát dự thảo luật và các luật khác có liên quan trong lĩnh vực thông tin và truyền thông lĩnh vực tư pháp… để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Ngoài ra, ủy ban đề nghị tiếp tục rà soát, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất giữa dự thảo luật này với các dự thảo luật khác đang được trình Quốc hội xem xét, thông qua, như Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) Luật Căn cước công dân (sửa đổi), Luật Giá (sửa đổi), Luật Đấu thầu (sửa đổi)...

Về tính tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên, ông Lê Quang Huy cho rằng, phần lớn các nội dung của dự thảo luật phù hợp với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên. Tuy nhiên, có ý kiến băn khoăn việc quy định tại khoản 3 Điều 47 dự thảo luật "có sự đồng ý bằng văn bản của Bộ TT-TT" có thể chưa bảo đảm nguyên tắc loại bỏ các yêu cầu phê duyệt đối với kết nối mạng viễn thông dùng riêng theo quy định của Hiệp định CPTPP và các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam là thành viên.

Do đó, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định trong dự thảo luật để bảo đảm tính tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.