Gửi bình luận
Báo Miami Herald đưa tin trong ngày 3.10 (giờ Mỹ) Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ trục xuất 2/3 số nhân viên Sứ quán Cuba ở Washington, để trả đũa vụ nhân viên sứ quán Mỹ bị 'tấn công đặc biệt'.
Bài báo nêu họ có ‘nhiều nguồn biết chuyện’, gồm 3 người nói tuyên bố trục xuất sẽ được Bộ Ngoại giao Mỹ công bố ngày 3.10.Quyết định trả đũa của Bộ Ngoại giao tiếp sau nhiều ngày bị các nghị sĩ Mỹ gây sức ép.
Thượng nghị sĩ Marco Rubio (đảng Cộng hòa) là cố vấn trưởng về các vấn đề Mỹ La tinh của Tổng thống Donald Trump, đã viết Twitter đòi Bộ Ngoại giao Mỹ ‘phải trục xuất một nhàngoại giao Cuba để đổi từng nhà ngoại giao Mỹ phải sơ tán vì bị tấn công bằng âm thanh”.
Nguồn tin của Miami Heraldnói vụ trục xuất là “có qua thì có lại”, ám chỉ việc Nhà Trắng phải rút nhiều nhân viên Sứ quán Mỹ tại Havana về nước, sau khi 25 nhân viên sứ quán bị ‘tấn công đặc biệt’ mà chưa rõ nguyên nhân.
Vài người bị các thương tật nặng như chấn thương não, mất thính lực vĩnh viễn, thị lực giảm, bị choáng váng, đau đầu, mệt mỏi, có vấn đề về nhận thức và khó ngủ.
Các triệu chứng này dẫn đến suy đoán về “vũ khí âm thanh’, trong khi vài cựu quan chức tình báo Mỹ cho rằng có thể đó là hậu quả một nỗ lực nghe lén bị thất bại do công nghệ nghe lén bị hỏng hóc. Theo một nguồn tin củaMiami Herald, nhân viên tình báo Mỹ ở Sứ quán tại Havana là những người bị tấn công đầu tiên.
Theo báo Washington Times, cách đây vài tháng, một loạt những vụ tấn công bằng ‘vũ khí âm thanh’ bí mật đã nhắm vào 25 nhân viên Sứ quán Mỹ. Các chuyên gia đồng ý rằng khó có thể phát hiện bất kỳ một cuộc tấn công nào.
Có nhiều giả thiết được đưa ra: một loại ‘vũ khí âm thanh’ hiện đại của những người Mỹ gốc Cuba lưu vong sử dụng rồi vu vạ cho chính quyền Cuba, hoặc đó là âm mưu tấn công của Nga, Iran hoặc CHDCD Triều Tiên, nhưng tất cả những giả thiết này đều không cơ sở.
Bộ Ngoại giao Mỹ chưa biết rõ loại vũ khí gì đã được sử dụng để chống lại những nhân viên Sứ quán. Bộ gọi đây là những “sự cố” và tránh gọi là “đòn tấn công”, nhưng các quan chức Mỹ ngày 29.9 nói hiện Mỹ đã xác định “có những vụ tấn công đặc biệt” nhắm vào người Mỹ ở Cuba.
Bộ cũng chưa cáo buộc Cuba đứng sau những sự cố này, nhưng đã cảnh báo rằng Havana phải chịu trách nhiệm về sự an toàn của các nhà ngoại giao Mỹ trên đất Cuba, tuân thủ Công ước Vienna về quan hệ ngoại giao.
Hồi tháng 5, Mỹ đã yêu cầu hai nhà ngoại giao Cuba về nước, nhưng nhấn mạnh đó là cách phản đối Havana không bảo vệ các nhà ngoại giao Mỹ trên đất Cuba.
Ngày 29.9, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng cảnh báo du khách Mỹ chớ nên đến Cuba, vì phải đề phòng nguy cơ bị ‘tấn công đặc biệt” ở các khách sạn.
Một quan chức Mỹ nói những vụ tấn công bí ẩn xảy ra tại các khách sạn, và xem ra chỉ tấn công vào các nhà ngoại giao ngụ ở các khách sạn đó, trong khi nhân viên khách sạn và khách lưu trú khác không bị gì.
Một quan chức nói không loại trừ khả năng có nước thứ ba thực hiện vụ tấn công này, nhưng cuộc điều tra vẫn tiếp tục, và Cuba vẫn hợp tác.
Một số công dân Canada ở Cuba cũng bị các triệu chứng, nhưng Canada nói không có ý định rút nhân viên sứ quán ở Cuba về nước, cũng không cảnh báo du khách chớ nên đến Cuba.
Sứ quán Mỹ cũng giảm 60% nhân viên, gia đình của họ cũng phải rút về Mỹ.Sứ quán cũng ngưng quytrình cấp visaở Cuba vô thời hạn. Người Cuba từ nay muốn có visa nhập cảnh Mỹ phải đăng ký thông qua sứ quán ở các nước lân cận.
Mỹ cũng sẽ ngưng cử các đoàn đại biểu chính thức đến Cuba, dù những trao đổi ngoại giao sẽ vẫn tiếp tục ở Washington.
Vụ này đang đe dọa mối quan hệ hòa giải giữa hai cựu thù Chiến tranh Lạnh. Hồi năm 2015, Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raoul Castro đồng phục hồi quan hệ, các sứ quán được mở lại, những hạn chế thương mại và du lịch được nới lỏng.
Cuba-Mỹ đã quyết bỏ qua quá khứ thù địch, đồng ý bình thường hóa quan hệ, và từ khi Mỹ nới lỏng những hạn chế, du lịch là lĩnh vực chủ đạo cho kinh tế Cuba.
Nhưng đến tháng 6.2017, Tổng thống Mỹ nói sẽ hủy một phần thỏa thuận hòa giải, lập lại quan hệ ngoại giao giữa Mỹ với Cuba.
Trong bài diễn văn đầu tiên tại Đại hội đồng LHQ mới đây, ông Trump còn gọi Cuba là “quốc gia bất ổn và tham nhũng”. Ông nói sẽ không dỡbỏ lệnh cấm vận thương mại của Mỹ đối với Cuba, trừ phi Cuba cải tổ triệt để.
Cuba phản ứng, nói tuyên bố của ông Trump là “không thể chấp nhận và can thiệp”.
Bà Josefina Vidal, người phụ trách các vấn đề Bắc Mỹ tại Bộ ngoại giao Cuba, nói quyết định trả đũa của chính phủ Mỹ là vội vàng và sẽ ảnh hưởng tới các mối quan hệ song phương".
Bà cho biết Cuba mong muốn tiếp tục có sự hợp tác tích cực giữa chính quyền hai nước để giải quyết vấn đề. Và chính phủ Cuba không liên đới trách nhiệm nào trong vụ việc này, và đã nghiêm túc thực thi những cam kết theo Công ước Vienna.
Cuba nhắc lại hôm 26.9 rằng chưa và sẽ không bao giờ tấn công các nhà ngoại giao bằng bất kỳ hình thức nào, và sau khi biết vụ việc, chính quyền đã tăng cường biện pháp bảo vệ nhân viên ngoại giao Mỹ ở Cuba.
Bích Ngọc (theo Miami Herald)
