Hồ sơ

'Bóng ma' dưới tuyết: Cuộc đối đầu lặng lẽ giữa đặc nhiệm Ukraine và chiến binh Triều Tiên tại Kursk

Sun, 23 Mar 2025 19:24:01 +0700

Hồ sơ

'Bóng ma' dưới tuyết: Cuộc đối đầu lặng lẽ giữa đặc nhiệm Ukraine và chiến binh Triều Tiên tại Kursk

Hoàng Vũ • {Ngày xuất bản}

Gió lạnh như cắt da thổi qua những cánh rừng phủ tuyết trắng ở Kursk, một vùng đất biên giới phía tây nước Nga, nơi yên bình chỉ là ảo ảnh.

Trên bầu trời mùa đông xám xịt, tiếng vù vù của máy bay không người lái (UAV) Ukraine phá vỡ sự tĩnh lặng, những cỗ máy thép lặng lẽ quét qua địa hình bên dưới. Từ trên cao, đôi mắt vô hình của Kyiv phát hiện ra bóng dáng của những chiến binh Triều Tiên - những người lính xa lạ đến từ một bán đảo cách hàng nghìn kilomet, giờ đây tập hợp trong bụi cây khẳng khiu, chuẩn bị cho một cuộc tấn công.

Đây là khởi đầu của một chiến dịch đặc biệt: lực lượng đặc nhiệm Ukraine không chỉ muốn đẩy lùi đối phương, mà còn theo đuổi một mục tiêu táo bạo chưa từng đạt được - bắt sống một người lính Triều Tiên. Chỉ huy đội đặc nhiệm Ukraine, biệt danh Green, kể lại câu chuyện với Newsweek bằng giọng trầm đầy quyết tâm. “Chúng tôi thấy họ qua UAV. Họ đang lên kế hoạch đánh vào các vị trí của chúng tôi”, anh nói.

Ngay khi cơ hội đến, Green và đội của anh - những bóng ma được huấn luyện bài bản, khoác lên mình lớp ngụy trang ghillie tinh vi - quyết định mở cuộc tấn công. “Chúng tôi tiến đến như những bóng ma trong rừng”, anh kể, giọng pha chút tự hào. Rừng cây thưa thớt ở Kursk trở thành đồng minh bất ngờ, che giấu từng bước chân của họ khỏi ánh mắt của quân Triều Tiên - những người không hề hay biết mối nguy đang áp sát.

Lực lượng Ukraine - Ảnh: Reuters

Trận đánh chớp nhoáng

Green mô tả cuộc giao tranh đầu tiên như một cơn bão ngắn nhưng dữ dội. “Trận chiến diễn ra rất nhanh. Chúng tôi khiến họ bất ngờ, và họ hoảng loạn bỏ chạy”, anh nói.

Lợi thế bất ngờ làm rối loạn đội hình Triều Tiên, nhưng mục tiêu bắt sống vẫn chưa thành hiện thực trong lần đó. Một chiến binh bị thương nặng đã qua đời khi được sơ tán, để lại đội của Green với quyết tâm mãnh liệt hơn.

Tuy nhiên, cơ hội thực sự đến trong một lần khác. Trong lúc truy kích những binh sĩ Triều Tiên đang rút chạy, lực lượng đặc nhiệm bất ngờ phát hiện một lính trẻ bị thương nặng, nằm bất động dưới một gốc cây. Máu thấm qua quần, người lính choáng váng nhưng vẫn cố vung khẩu súng trường.

“Khoảnh khắc bối rối của anh ta là cơ hội của chúng tôi. Chúng tôi áp sát. Anh ta lưỡng lự, rồi thả súng xuống. Sau đó, anh ta cũng giao nộp luôn quả lựu đạn”, Green kể lại.

Lực lượng đặc nhiệm Ukraine đã học sẵn một vài cụm tiếng Hàn để ứng biến trong tình huống khẩn cấp. Họ hét lên bằng ngôn ngữ của người lính, ra hiệu đầu hàng. Đáp lại, người lính Triều Tiên ra dấu mô phỏng chuyển động và âm thanh của một cuộc tấn công bằng drone - có vẻ như anh vừa trải qua một đợt không kích.

Sau khi bắt giữ người lính, lực lượng Ukraine cố gắng đưa anh ta rời khỏi khu vực chiến sự. Tuy nhiên, mỗi khi dồn trọng lượng lên chân bị thương, anh ta lại hét lên vì đau đớn.

“Chúng tôi cố đỡ anh ta, nhưng anh ta hét lên mỗi khi chân chạm đất”, Green nói. Video từ quân Ukraine ghi lại cảnh anh ta kêu la khi được khiêng đi, giữa tiếng pháo nổ và UAV gầm rú. Đội đặc nhiệm dựng cáng tạm, di chuyển qua khu vực nghi có mìn dưới hỏa lực pháo binh. “Bình Nhưỡng, Bình Nhưỡng”, anh ta lặp đi lặp lại - một tiếng kêu tuyệt vọng giữa chiến trường hỗn loạn.

Sau khi được cho thuốc giảm đau, nước và thức ăn, người lính ra hiệu xin một điếu thuốc. Green mỉm cười nhẹ khi kể lại: “Chúng tôi đưa cho anh ta. Đó là khoảnh khắc rất con người giữa khói lửa”. Đối với anh, ấn tượng lớn nhất là sự trẻ trung của tù binh.

“Chúng tôi buộc phải chế tạo cáng tạm để khiêng anh ta đi”, Green kể. Họ vừa di chuyển, vừa tránh mìn và pháo kích không ngớt từ phía Nga. Đoạn video do quân đội Ukraine công bố cho thấy cảnh đặc nhiệm cố gắng nói chuyện với người lính, trấn an anh ta.

“Chiến dịch diễn ra hoàn hảo. Mọi giai đoạn đều đúng kế hoạch, không gặp biến cố, và quan trọng nhất: không có thương vong nào bên phía chúng tôi”, Green đánh giá.

Tù binh Triều Tiên và những bí ẩn chưa lời giải

Cuối tháng 12.2024, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận rằng hai binh sĩ Triều Tiên đã bị bắt sống tại mặt trận Kursk. Một trong hai người đã không qua khỏi do vết thương quá nặng. Dù vậy, đây vẫn là lần đầu tiên Ukraine đưa được lính Triều Tiên về trong tình trạng còn sống và giao cho cơ quan an ninh SBU - một cột mốc quan trọng trong nỗ lực tình báo của Kyiv.

Những người lính Triều Tiên bị quân đội Ukraine bắt giữ tại Kursk - Ảnh: Tổng thống Volodymyr Zelensky đăng qua Telegram

Tuy nhiên, việc thu thập thông tin từ những người bị bắt không diễn ra như kỳ vọng. Nhiều nguồn tin từ tình báo Ukraine và phương Tây cho rằng một bộ phận binh sĩ Triều Tiên được huấn luyện để tự sát nếu bị nguy cơ bắt giữ, điều này khiến việc bắt sống và khai thác thông tin trở nên đặc biệt thách thức.

Chỉ huy Green, người đứng sau chiến dịch, cho biết toàn bộ kế hoạch được thực hiện trơn tru, không có thương vong nào phía Ukraine. Tuy nhiên, anh cũng bày tỏ sự tiếc nuối vì không thể khai thác được nhiều dữ liệu tình báo từ người lính trẻ.

Trong khi đó, tờ Chosun Daily (Hàn Quốc) cho biết binh sĩ Triều Tiên được tuyên truyền rằng các máy bay không người lái (UAV) của Ukraine thực chất do lính Hàn Quốc điều khiển - một phần trong chiến tranh tâm lý nhắm vào những người lính trẻ, thiếu kinh nghiệm trận mạc.

Cùng lúc, chính phủ Hàn Quốc cũng tuyên bố sẵn sàng tiếp nhận các binh sĩ Triều Tiên nếu họ bị bắt và mong muốn xin tị nạn thay vì quay về miền Bắc. Động thái này mở ra khả năng nhân đạo hiếm hoi giữa một cuộc chiến đầy mâu thuẫn và tính toán chính trị.

Thực tế trên chiến trường cũng cho thấy nhiều đơn vị đến từ Bình Nhưỡng không được trang bị đầy đủ hoặc huấn luyện phù hợp để đối phó với chiến tranh hiện đại - nơi máy bay không người lái đóng vai trò chủ lực trong tấn công và trinh sát. “Họ gần như không có khả năng phản kháng trước UAV. Đó là thứ khiến họ khiếp sợ nhất”, Green nhận định.

Sau chiến dịch đầu tiên, Ukraine được cho là tiếp tục bắt được thêm hai lính Triều Tiên bị thương và cũng đã chuyển người này cho SBU. Tuy nhiên, kể từ đó, không có thêm bất kỳ trường hợp đầu hàng nào được xác nhận. Theo các phân tích tình báo, xu hướng tự sát vẫn là rào cản lớn nhất đối với mọi nỗ lực bắt giữ và khai thác thông tin từ binh sĩ Triều Tiên.

Tổng thống Zelensky từng nhấn mạnh rằng việc bắt giữ tù binh từ đội ngũ này “không hề đơn giản” và ông đã công khai tuyên dương nhóm của Green. Tuy nhiên, chính Kyiv cũng phải thừa nhận: việc lập lại thành công tương tự là điều ngày càng khó khăn hơn.

Chiến sự Kursk

Sự xuất hiện của quân Triều Tiên tại Kursk là một diễn biến bất ngờ trong cuộc xung đột Nga-Ukraine kéo dài hơn ba năm. Vào mùa thu năm 2024, hàng nghìn chiến binh từ quốc gia khép kín này bắt đầu đổ vào vùng biên giới Nga, sát cánh cùng lực lượng Moscow để đối phó với quân Ukraine. Đây là lần đầu tiên kể từ Thế chiến II, một lực lượng quân sự ngoài châu Âu tham chiến trực tiếp trên đất Nga, đánh dấu sự hợp tác chặt chẽ giữa Điện Kremlin và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.

Tình báo phương Tây và Hàn Quốc cáo buộc Bình Nhưỡng không chỉ gửi quân, mà còn cung cấp tên lửa và đạn pháo đến Kursk.

Cuộc chiến bùng nổ dữ dội vào tháng 8 năm 2024, khi Ukraine bất ngờ mở cuộc tấn công xuyên biên giới, chiếm một phần lãnh thổ Nga. Kyiv nhanh chóng củng cố vị trí, biến Kursk thành một bàn đạp chiến lược và một đòn giáng mạnh vào uy tín của Moscow. Mặc dù Ukraine khẳng định không có ý định kiểm soát vĩnh viễn vùng Kursk, việc chiếm giữ một phần lãnh thổ Nga là đòn giáng mạnh vào hình ảnh Kremlin, đồng thời trở thành một “con bài” trong các cuộc đàm phán hòa bình.

Trong nhiều tháng sau đó, dù được hỗ trợ bởi quân Triều Tiên, Nga vẫn chật vật giành lại toàn bộ khu vực. Nhưng đến tháng 3.2025, cục diện bắt đầu thay đổi. Theo Washington Post, làn sóng binh sĩ Triều Tiên mới đã giúp Nga tái chiếm thị trấn biên giới Sudzha - khu định cư cuối cùng còn do Ukraine kiểm soát tại Kursk.

Hiệu quả chiến đấu của quân Triều Tiên gây tranh cãi. Ukraine ước tính họ đã chịu hơn 4.000 thương vong - một con số nặng nề cho thấy cái giá đắt đỏ của việc tham chiến xa nhà. Một số nguồn tin cho rằng họ thiếu kinh nghiệm và dễ bị tổn thương trước chiến thuật hiện đại, đặc biệt là UAV của Ukraine.

Tuy nhiên, Kyiv cũng thừa nhận rằng công nghệ quân sự của Bình Nhưỡng, nhất là độ chính xác của tên lửa, đã được cải thiện đáng kể qua thực chiến tại Kursk. Một nhà lập pháp Ukraine giấu tên nói với tờ Washington Post: “Không thể quy hết công trạng cho Triều Tiên, nhưng tác động của họ là rõ ràng”.

Tương lai của lực lượng Triều Tiên tại Ukraine hiện vẫn là dấu hỏi. Nếu Nga giành lại toàn bộ Kursk, điều gì sẽ xảy ra với những binh sĩ đến từ Bình Nhưỡng - những người đã chiến đấu hàng tháng trời ở một quốc gia cách xa quê nhà hàng nghìn kilomet. Việc tiếp tục chiến đấu có thể giúp họ tích lũy kinh nghiệm trận mạc, nhưng đồng thời làm tăng nguy cơ thương vong - và kéo Triều Tiên ngày càng sa lầy vào một cuộc chiến.

Hành trình rút lui khốc liệt của binh sĩ Ukraine khỏi Kursk: Trở về trong gian khổ

Sat, 22 Mar 2025 17:50:01 +0700

Hồ sơ

Hành trình rút lui khốc liệt của binh sĩ Ukraine khỏi Kursk: Trở về trong gian khổ

Hoàng Vũ • 22/03/2025 17:50

Khi lực lượng Ukraine từng kiểm soát một phần lãnh thổ tỉnh Kursk, Nga bị thu hẹp diện tích nắm giữ, nhiều binh sĩ đối mặt với nguy cơ bị bao vây.

Theo Wall Street Journal, trong bối cảnh tuyến tiếp tế bị cắt, UAV nổ của Nga hoạt động mạnh và các thiết bị bị giới hạn, các đơn vị Ukraine bắt đầu cuộc rút quân đầy hiểm nguy qua rừng rậm, đầm lầy và vùng đất tiềm ẩn mìn.

Trung sĩ Zenon Dashak, một người điều khiển máy bay không người lái, là một trong số đó. Khi các trục đường tiếp tế bị quân Nga kiểm soát, Dashak buộc phải tính toán hành trình rút lui bằng đường bộ, vượt qua các khu vực tự nhiên nguy hiểm mà không có sự hỗ trợ cơ giới.

Trong nhiều tuần liền, rất ít xe tiếp tế có thể tiếp cận tiền tuyến do UAV cảm tử của Nga liên tục hoạt động dọc các tuyến đường chính. Nhiều binh sĩ Ukraine buộc phải làm tan tuyết để lấy nước uống, trong khi lương thực và đạn dược cạn kiệt.

Binh sĩ Ukraine rút lui khỏi Kursk trong điều kiện nguy hiểm, đối mặt UAV, mìn và thiếu thốn nghiêm trọng - Ảnh: WSJ

Chiến dịch bất ngờ nhưng đầy tranh cãi

Chiến dịch Kursk từng gây chấn động khi đánh dấu lần đầu tiên sau Thế chiến II lãnh thổ Nga bị lực lượng nước ngoài kiểm soát. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khẳng định chiến dịch đã đạt được mục tiêu là gây bất ngờ cho Nga, thu hút lực lượng đối phương ra khỏi các chiến trường trọng yếu khác, đồng thời bắt giữ hàng trăm tù binh.

Tuy nhiên, những người chỉ trích đặt câu hỏi về giá trị chiến lược thực sự, cho rằng chi phí về nhân lực và khí tài là quá lớn. Trên thực tế, với các binh sĩ đang cố gắng sống sót rút lui khỏi Kursk, cuộc chiến giờ đây không còn mang tính chiến lược - mà là cá nhân và sinh tồn.

Đến cuối tháng 2, tình hình trở nên nghiêm trọng khi Nga kiểm soát được các tuyến đường từ Ukraine vào khu vực Kursk. UAV nổ dẫn đường bằng cáp quang của Nga - loại không thể bị gây nhiễu bằng biện pháp điện tử - khiến mọi chuyển động trên mặt đất trở nên cực kỳ nguy hiểm.

Một trung sĩ Ukraine biệt danh Mesnik cho biết các đoàn xe tiếp tế liên tục bị phá hủy. “Chúng tôi không thể cầm cự được nữa”, anh nói. Khi các đơn vị khác bắt đầu rút lui, đội của Mesnik cũng buộc phải rời vị trí, để lại khẩu súng cối M120 do Mỹ viện trợ, vốn quá nặng để mang theo. Họ phá hủy khẩu súng và gài mìn trước khi rút quân.

Căng thẳng gia tăng khi vào ngày 8.3, Nga cố gắng thâm nhập phòng tuyến Ukraine qua hệ thống đường ống dẫn khí. Ukraine tuyên bố đã đẩy lùi cuộc tấn công này, nhưng tại tiền tuyến, nhiều binh sĩ cho biết sự kiện này đã khiến tâm lý đơn vị rối loạn, thậm chí có những chỉ huy ra lệnh rút lui trước khi nhận được chỉ đạo từ cấp cao.

Trung sĩ Serhiy Savchuk, một chỉ huy trung đội, bị khiển trách sau khi chủ động rút quân sớm. Tuy nhiên, ông khẳng định: “Nếu tôi không làm vậy, những chàng trai đó có thể đã trở thành tù binh chiến tranh - hoặc tệ hơn”.

Cuộc hành trình sinh tồn

Dashak và hai đồng đội phá hủy các thiết bị còn lại - bao gồm máy phát điện, UAV và ăng ten - trước khi rời vị trí đóng quân tại làng Kazachya Loknya. Vài phút sau, một UAV Nga tấn công gần đó khiến một bình khí phát nổ, gây bỏng bên trái cơ thể Dashak. Anh không còn lựa chọn nào khác ngoài việc lên đường.

Họ men theo các hàng cây để che giấu hành trình, tránh các khu vực mở. Khi gặp các nhóm binh sĩ Ukraine khác đang rút lui, Dashak và đồng đội chủ động đi đường khác để tránh bị UAV Nga phát hiện theo cụm.

Một binh sĩ cảnh báo có nhóm lính Nga chỉ cách chưa đầy 500 mét. Để né tránh, nhóm của Dashak buộc phải cắt qua cánh đồng trống - nơi dễ bị UAV Nga quan sát. Sau vài phút nghỉ chân, họ tiếp tục di chuyển và không lâu sau đó, khu vực vừa dừng chân bị UAV tấn công.

“Chúng tôi phải tiếp tục di chuyển để sống sót”, Dashak nói. Khi trời tối, tình hình càng nguy hiểm. UAV FPV trang bị camera hồng ngoại vẫn có thể phát hiện mục tiêu trong bóng đêm, trong khi các mối đe dọa dưới mặt đất - mìn, cạm bẫy - càng khó nhận diện.

Trên đường rút lui, một phụ nữ lớn tuổi người Nga chỉ đường tới một bệnh viện dã chiến ở Sudzha - thị trấn do Ukraine kiểm soát. Tại đây, Dashak và các binh sĩ khác được nghỉ qua đêm trong tầng hầm. Những người khác phải trú ẩn trong nhà bỏ hoang hoặc ngụy trang dưới cành cây.

Sáng hôm sau, họ tiếp tục hành trình. Con đường chính về phía biên giới Ukraine đầy xác xe bị phá hủy, nhiều thi thể binh sĩ vẫn nằm bên trong. Một số binh sĩ buộc phải bỏ lại áo giáp để giảm trọng lượng hành lý. Dashak mô tả việc tìm thấy một tài xế bị chấn động đến mức không thể nhớ nổi anh ta thuộc lữ đoàn nào.

“Tôi chưa từng nghĩ mình có thể đi xa đến vậy. Nhưng bản năng sinh tồn mang lại cho bạn sức mạnh siêu phàm”, Dashak, một nghệ sĩ viola và piano trước cuộc chiến, chia sẻ.

Khoảng 16 giờ, nhóm Dashak đến được biên giới và vượt vào lãnh thổ Ukraine. Tuy nhiên, vùng Sumy - nơi họ đặt chân tới - vẫn nằm trong tầm tấn công của UAV Nga.

Các bác sĩ chiến đấu từng rút khỏi Kursk hai tuần trước cho biết một số binh sĩ phải nhập viện do bị thương ở chân sau khi đi bộ hơn 30km. Một nhân viên y tế khác nói thêm, nhiều người giẫm phải mìn cánh hoa - loại mìn nhỏ khó phát hiện - trong lúc quá tập trung vào mối đe dọa từ UAV FPV trên đầu. “Hầu hết đều mất chân”, người này tiết lộ.

Tổn thất và bài học

Mặc dù phía Ukraine khẳng định đã làm tổn thất đáng kể lực lượng Nga và làm chậm bước tiến ở các mặt trận khác, nhiều binh sĩ cho rằng việc chậm rút quân khiến thiệt hại tăng lên không cần thiết.

“Đó có thể là một chiến dịch thành công nếu nó kết thúc ít nhất một tháng trước”, Dashak nhận định.

Giới lãnh đạo quân sự Ukraine cho biết họ đã ra lệnh rút lui chiến thuật để bảo toàn lực lượng. Hiện một số đơn vị vẫn còn trụ lại dải đất giáp biên phía Nga, nhưng tình hình vẫn hết sức căng thẳng.

Dashak khẳng định dù hành trình gian khổ, Ukraine đã tránh được kịch bản bị bao vây quy mô lớn. Trong khi đó, phát biểu từ Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc yêu cầu Tổng thống Nga Putin tha mạng cho hàng nghìn binh sĩ Ukraine bị vây ở Kursk khiến nhiều người bất ngờ.

“Tốt hơn là nên dùng nguồn lực đó để giành lại lãnh thổ Ukraine. Rất nhiều người đã thiệt mạng ở đó. Nhưng công bằng mà nói, chúng tôi cũng đã loại bỏ rất nhiều binh sĩ Nga”, Mesnik cho hay.

Một báo cáo phân tích hình ảnh vệ tinh và dữ liệu từ chiến trường cho thấy tỷ lệ tổn thất thiết bị giữa Ukraine và Nga ở mức 1:1 - điều bất lợi cho Ukraine do khả năng thay thế thiết bị của Nga cao hơn.

Tại thành phố Kamianske, Ukraine, tang lễ của binh sĩ Pavlo Ivanov - người thiệt mạng trong chiến dịch Kursk - diễn ra trong sự tiếc thương của cộng đồng. Ivanov, 33 tuổi, là một trong hơn 30 người của thành phố hy sinh. Dưới tiết trời lạnh giá, người dân quỳ gối bên lề đường, tay cầm quốc kỳ, khi đoàn xe tang đi qua các bảng tuyển quân với khẩu hiệu: “Đừng ngần ngại, hãy tham gia cùng chúng tôi”.

Nhìn lại 3 năm cuộc chiến Nga-Ukraine qua những con số

Mon, 24 Feb 2025 17:40:01 +0700

Hồ sơ

Nhìn lại 3 năm cuộc chiến Nga-Ukraine qua những con số

Cẩm Bình • {Ngày xuất bản}

Đã 3 năm trôi qua từ khi cuộc chiến Nga-Ukraine nổ ra, Ukraine vẫn phải đối mặt với tương lai bất định.

Tổng thống Donald Trump chỉ qua một tháng quay lại Nhà Trắng đã khiến mọi hy vọng về sự hỗ trợ của Mỹ trong tương lai rơi vào hỗn loạn. Tuần trước ông gọi Tổng thống Volodymyr Zelensky là “nhà độc tài”, đồng thời cáo buộc chính Ukraine phát động cuộc chiến. Vậy là hiện tại Ukraine vừa phải chiến đấu chống lại Nga vừa phải cố gắng thuyết phục Mỹ tiếp tục hỗ trợ.

Con số thương vong trong 3 năm

Tổ chức phi lợi nhuận ACLED ước tính cuộc chiến kéo dài 3 năm khiến khoảng 153.00 người thương vong (cả Ukraine lẫn Nga). Văn phòng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (OCHR) đưa ra con số dân thường thiệt mạng là khoảng 12.654, trong đó, ít nhất 669 trẻ em. Năm qua, số nạn nhân tăng thêm khoảng 30% do hoạt động không kích bằng máy không người lái gia tăng.

Đầu tháng qua, Ukraine tự đưa ra con số binh lính thương vong ước tính của mình: 45.000 người tử trận, 380.000 người bị thương và hàng chục nghìn người mất tích lúc chiến đấu.

Nga không công khai thông tin thương vong. Đài BBC cùng hãng Mediazona hợp tác thống kê được tính đến tháng 1.2025, hơn 90.000 binh lính Nga đã tử trận. Quân đội Ukraine đưa ra con số lên đến khoảng 854.000.

Hai bên tham chiến đều chịu thương vong lớn - Ảnh: Reuters

Khủng hoảng tị nạn

Trong thời gian đầu cuộc chiến nổ ra, hàng triệu người rời khỏi Ukraine chạy sang Ba Lan, Romania, Moldova và xa hơn nữa. Sau 3 năm vẫn còn không ít trường hợp xa quê hương.

Theo Cơ quan Tị nạn Liên Hợp Quốc (UNHCR), toàn cầu hiện có hơn 6.906.000 người tị nạn. Đại diện UNHCR Elisabeth Haslund cho biết: “Sau 3 năm chiến tranh toàn diện và 11 năm xung đột nổ ra ở phía đông, tình hình nhân đạo tại Ukraine đang rất tồi tệ. Hàng triệu người buộc phải rời bỏ nhà cửa cũng như cần được hỗ trợ nhân đạo”.

Phần lớn người Ukraine tị nạn hiện sinh sống ở châu Âu, đông nhất là Đức (1,2 triệu người), Ba Lan (1 triệu người), Cộng hòa Czech (390.000 người), Anh (254.000 ngu72i).

52% người Ukraine tị nạn về nước ít nhất một lần trong 3 năm qua, có thể để thăm gia đình, thu nhặt đồ đạc hay ở lại mãi mãi. Tuy nhiên đa số chỉ lưu lại quê hương vài tuần, số trường hợp không muốn ra nước ngoài nữa giảm từ 19% (năm 2023) xuống còn 7% (năm 2024).

UNHCR xác định còn 4 triệu người khác không rời bỏ đất nước nhưng phải sơ tán đi nơi khác.

Gánh nặng tài chính

Trong một cuộc họp báo tuần trước, Tổng thống Zelensky cho biết tính đến nay cuộc chiến đã khiến Ukraine thiệt hại 320 tỉ USD. Lầu Năm Góc ước tính phía Nga thiệt hại 211 tỉ USD.

Theo ACLED, Ukraine chịu thiệt hại về nhà cửa, trường học, cơ sở y tế lẫn hạ tầng năng lượng.

Nhiều nơi bị tàn phá nặng nề - Ảnh: CNN

Ngân hàng Thế giới (WB) xác định GDP Ukraine năm 2021 vào khoảng 199,8 tỉ USD. Sang năm 2022 giảm 30%, đến năm 2024 thì chỉ còn bằng 78% mức trước chiến tranh, theo Trung tâm Chiến lược kinh tế Ukraine (CES). Lạm phát tiếp tục tăng với hầu hết mặt hàng.

Trong khi đó GDP Nga năm 2023 tăng 3,6%, ước đạt 2.000 tỉ USD. Mức tăng năm 2024 vào khoảng 4%. Moscow chủ yếu phụ thuộc xuất khẩu dầu khí bất chấp trừng phạt từ phương Tây. Lạm phát hiện vẫn cao đến 9,9% với lãi suất cơ bản 21%.

Chi tiêu quốc phòng chiếm đến 40% chi tiêu công của Nga và tương đương 8% GDP, theo Trung tâm Carnegie. Trung tâm Phân tích chính sách châu Âu xác định trong năm ngoái Nga đã chi khoảng 140,5 tỉ USD cho quốc phòng.

Tình trạng lãnh thổ

Viện nghiên cứu Chiến tranh (ISW) xác định tính đến ngày 19.2, Nga đang chiếm đóng khoảng 111.339km² lãnh thổ Ukraine. Phía Ukraine giải phóng được khoảng 71.938km² lãnh thổ.

Giao tranh dọc chiến tuyến hơn 1.000km vẫn diễn ra hằng ngày. Thời gian gần đây xung đột tập trung ở phía đông. Tính riêng năm 2024, Nga đã giành được hàng nghìn kilomet lãnh thổ của vùng Donetsk. Cách đó hơn 300km về phía bắc, quân đội Ukraine đang chiếm đóng một phần lãnh thổ của vùng biên giới Kursk dùng làm “quân bài” đàm phán”.

Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio từng nhấn mạnh cả hai đều phải nhượng bộ về lãnh thổ nếu muốn đạt thỏa thuận chấm dứt chiến tranh. Tổng thống Zelensky để ngỏ khả năng lấy phần lãnh thổ chiếm đóng tại Kursk đổi lấy phần lãnh thổ Ukraine hiện bị Nga kiểm soát.

Vai trò của máy bay không người lái (UAV)

ACLED thống kê được trong 3 năm qua đã có 25.600 đợt không kích bằng UAV, 80.500 đợt tấn công bằng pháo binh hoặc tên lửa, 36.100 đợt giao tranh. Ít nhất 95% đợt không kích bằng UAV do Nga thực hiện.

1.150 xung đột quân sự xảy ra từ ngày 8.2 - 14.2, trong đó 2/3 là tấn công từ xa (bằng pháo binh hoặc UAV). Giao tranh trực diện nhiều nhất ở Donetsk, Luhansk và Kharkiv.

Theo UNHCR, Ukraine mất đến 65% công suất phát hiện do hạ tầng năng lượng bị nhắm đến. Tuần trước chứng kiến cơ sở khí đốt ở Kharkiv hứng chịu tấn công.

Quân số và vấn đề tuyển quân

Tổng thống Zelensky ngày 15.1 cho biết Ukraine hiện có khoảng 880.000 quân. Về phía Nga, lệnh tăng quân số vào tháng 9 năm ngoái đẩy quân số nước này lên 1,5 triệu. Ước tính 600.000 quân Nga hiện diện tại Ukraine. Đặc biệt, Nga còn tiếp nhận hơn 10.000 lính CHDCND Triều Tiên sang hỗ trợ. Viện Carnegie xác định riêng chi phí tuyển mộ đã khiến Điện Kremlin phải chi 16 - 23 tỉ USD.

Ukraine tăng quân số bằng cách giảm độ tuổi nhập ngũ từ 27 xuống 25 kể từ tháng 4 năm ngoái. Giờ đây họ muốn tuyển mộ cả công dân 18 - 25 tuổi (vốn được miễn nghĩa vụ quân sự) bằng ưu đãi tài chính hấp dẫn. Thậm chí Kyiv còn trao cơ hội được ân xá nếu tù nhân phục vụ quân ngũ.

Trừng phạt và viện trợ

Mỹ, Canada, Úc, Nhật, Liên minh châu Âu (EU) cùng nhiều nước phương Tây khác áp đặt vô số trừng phạt với Nga vì cuộc chiến. Chỉ tính riêng tại Anh đã có 1.733 cá nhân cùng 382 thực thể phải chịu trừng phạt.

Về phía Ukraine, trong 3 năm qua họ nhận viện trợ từ ít nhất 42 quốc gia với tổng giá trị 267 tỉ euro. Phần lớn là viện trợ quân sự dưới hình thức vũ khí, trang thiết bị, huấn luyện quân sự.

Viện trợ quân sự từ châu Âu, khoảng 62 tỉ euro, ngang bằng viện trợ Mỹ là 64 tỉ euro. Nhưng so về viện trợ tài chính và nhân đạo thì châu Âu nhỉnh hơn: 70 tỉ euro so với 50 tỉ euro.

Viện Kinh tế Thế giới Kiel (IFW) chỉ ra cam kết viện trợ không tương đương với giá trị thực tế. Tổng thống Zelensky tháng trước cho biết Ukraine chưa nhận được một nửa trong số 177 tỉ USD mà Mỹ cam kết. Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ viện trợ đến 350 tỉ USD, nhưng cả nhà lãnh đạo Ukraine lẫn một số thống kê độc lập đều bác bỏ.

Từ bạn thành thù: Bí ẩn đằng sau mối quan hệ giữa Sam Altman và Elon Musk

Mon, 17 Feb 2025 13:00:01 +0700

Khoa học - công nghệ

Từ bạn thành thù: Bí ẩn đằng sau mối quan hệ giữa Sam Altman và Elon Musk

Hoàng Vũ • 17/02/2025 13:00

Từ đồng sáng lập OpenAI với khát vọng phát triển AI vì lợi ích nhân loại, Sam Altman và Elon Musk đã rẽ lối. Sự khác biệt về tầm nhìn khiến họ đối đầu, từ thương trường đến chính trị.

Trong thế giới công nghệ, nơi những ý tưởng táo bạo và đam mê sáng tạo thường làm nên những kỳ tích, mối quan hệ giữa Sam Altman và Elon Musk từng được ví như câu chuyện của hai người bạn đồng hành trên hành trình xây dựng tương lai của trí tuệ nhân tạo (AI).

Tuy nhiên, từ những ngày đầu cùng chung tay thành lập OpenAI, mối quan hệ ấy dần chuyển biến thành một cuộc đối đầu căng thẳng, với mức giá không chỉ là tài chính mà còn là tương lai của một công nghệ có thể thay đổi cả thế giới.

Giấc mơ chung

Theo Wall Street Journal, năm 2015, Altman và Musk cùng với một nhóm các nhà tư tưởng hàng đầu đã thành lập OpenAI – một tổ chức phi lợi nhuận với mục tiêu phát triển AI vì lợi ích của nhân loại. Họ tin rằng nếu được phát triển đúng cách, trí tuệ nhân tạo sẽ mở ra những cơ hội vô hạn, từ việc giải quyết các vấn đề phức tạp của xã hội cho đến việc tái cấu trúc toàn bộ nền kinh tế.

Ông Elon Musk, và Sam Altman tại một sự kiện vào năm 2015 - Ảnh: WSJ

Trong những buổi tối thân mật tại Bay Area (San Francisco, Mỹ), Altman và Musk thường cùng nhau bàn luận về những kịch bản “ngày tận thế” – không phải vì họ chán nản, mà bởi vì họ mong muốn tìm ra cách kiểm soát một công nghệ mà họ tin rằng có thể vượt qua giới hạn trí tuệ của con người.

Những cuộc trò chuyện ấy đã đặt nền móng cho một mối quan hệ gắn bó, khi cả hai cùng nhìn nhận AI như một "con dao 2 lưỡi" – có thể cứu rỗi nhân loại hoặc biến nó thành mối đe dọa to lớn. Chính sự đồng điệu trong quan điểm ấy đã giúp họ vượt qua những khó khăn ban đầu và tạo dựng được một tầm ảnh hưởng to lớn trong giới công nghệ.

Thế nhưng, ngay từ những ngày đầu, những mâu thuẫn nội bộ đã xuất hiện. Khi nhu cầu về nguồn lực tài chính để phát triển các dự án tiên phong vượt xa khả năng của một tổ chức phi lợi nhuận, vấn đề chuyển đổi mô hình từ phi lợi nhuận sang lợi nhuận dần trở thành tâm điểm tranh cãi. Musk, với tính cách cứng rắn và luôn đòi hỏi sự kiểm soát tối đa, muốn nắm quyền điều hành chung – trong khi Altman lại tin vào sự hợp tác mở và tôn trọng ý kiến đồng đội.

Năm 2017, mâu thuẫn bùng nổ khi các nhà quản lý tại OpenAI bắt đầu bàn bạc về việc chuyển đổi mô hình hoạt động để đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của nghiên cứu AI tiên tiến. Trong một loạt các cuộc họp kín, Musk đã đề nghị rằng ông nên được trao quyền kiểm soát đa số, như một cách để đảm bảo rằng quá trình phát triển AI luôn nằm trong tầm kiểm soát của mình. Tuy nhiên, Altman và những người đồng sáng lập khác – trong đó có Greg Brockman và nhà khoa học trưởng Ilya Sutskever – đã không đồng tình với đề xuất đó, lo ngại rằng một quyền lực tập trung sẽ làm biến dạng sứ mệnh ban đầu của OpenAI.

Đáp lại, Musk cho rằng Altman đã đánh mất tầm nhìn khi ông ưu tiên lợi ích công ty hơn cả những nguyên tắc đạo đức ban đầu. Sự bất đồng lên đến đỉnh điểm vào đầu năm 2018, khi ấy, Musk quyết định rời bỏ tổ chức, kết thúc một thời kỳ hợp tác đã từng hứa hẹn rất nhiều.

Mẫu thuẫn lên cao trào

Sau khi Musk rời đi, Altman tiếp tục đảm nhận vai trò lãnh đạo của OpenAI và dần đưa tổ chức này trở thành một biểu tượng của sự đổi mới trong lĩnh vực công nghệ. Đỉnh cao của thành công được ghi nhận vào tháng 11.2022 khi OpenAI tung ra ChatGPT – một sản phẩm mà không chỉ khiến cả thế giới ngỡ ngàng mà còn đánh dấu bước chuyển mình của AI trở thành công nghệ tiêu dùng đại chúng. ChatGPT nhanh chóng trở thành “ngôi sao” trong làng công nghệ, được sử dụng rộng rãi và mở ra những tiềm năng chưa từng có cho trí tuệ nhân tạo.

Ông Musk phát biểu tại một cuộc vận động tranh cử của Tổng thống Donald Trump trong chiến dịch tranh cử của ông vào mùa thu năm ngoái - Ảnh: WSJ

Nhưng thành công của OpenAI lại đồng nghĩa với việc mối quan hệ giữa Altman và Musk càng trở nên căng thẳng hơn. Musk, vốn luôn coi mình là người tiên phong và có tầm nhìn vượt trội, không giấu nổi sự bất mãn khi thấy người bạn cũ của mình dấn thân vào một hướng đi mà ông cho là thiếu đi sự kiểm soát và an toàn cần thiết. Trong nhiều cuộc phát biểu công khai, Musk đã chỉ trích OpenAI vì “hành động quá nhanh” và cho rằng việc thiếu đi các biện pháp an toàn nghiêm ngặt có thể đưa nhân loại vào nguy cơ từ những hệ thống AI không thể kiểm soát.

Không chỉ dừng lại ở lời chỉ trích, Musk còn quyết định ra mắt công ty khởi nghiệp của riêng mình – xAI – vào tháng 7.2023. Đây được xem là bước đi nhằm tái khẳng định vị thế của ông trong lĩnh vực AI, đồng thời là lời thách thức công khai với Altman và OpenAI. Tuy nhiên, dù xAI được Musk giới thiệu với nhiều ý tưởng mới mẻ, song cho đến nay, về mặt công nghệ và tác động thị trường, xAI vẫn chưa thể so sánh với OpenAI – tổ chức đã trở thành “biểu tượng” của sự đột phá trong giới công nghệ.

Cuộc đối đầu giữa Altman và Musk không chỉ dừng lại ở các cuộc tranh luận ý kiến hay chỉ trích công khai. Năm 2024, Musk đã đưa mối bất đồng này lên sân khấu pháp lý khi đệ đơn kiện OpenAI và Altman, cáo buộc họ đã phản bội sứ mệnh ban đầu của tổ chức – sứ mệnh đảm bảo rằng AI được phát triển vì lợi ích chung của nhân loại chứ không phải để tìm kiếm lợi nhuận cá nhân.

Theo luật sư của Musk, “sự phản bội và lừa dối trong vụ việc này có quy mô như một vở kịch Shakespeare”, cho thấy mức độ nghiêm trọng của cuộc chiến không chỉ ở khía cạnh kinh doanh mà còn chạm đến tâm lý cá nhân của các bên liên quan.

Trong khi đó, Altman vẫn giữ vững niềm tin vào tầm nhìn của mình và khẳng định rằng OpenAI, dù phải đối mặt với nhiều thách thức, vẫn sẽ tiếp tục phát triển theo hướng mang lại lợi ích cho toàn thể nhân loại. Ông cho rằng việc duy trì một hệ thống kiểm soát mở và minh bạch chính là yếu tố then chốt giúp AI không bị biến thành công cụ của một cá nhân hay tập đoàn độc đoán. Các tuyên bố của Altman càng làm tăng thêm sự căng thẳng, khi Musk cho rằng Altman đang “đánh mất” giá trị cốt lõi của tổ chức – thứ vốn đã đưa họ lại với nhau từ những ngày đầu.

Màn “so găng” quyết liệt

Cuộc đối đầu giữa Altman và Musk không chỉ là cuộc so tài về công nghệ và ý tưởng mà còn là cuộc đấu tranh quyền lực có liên quan đến chính trị. Khi tỷ phú Musk ngày càng tăng cường mối quan hệ với các nhân vật có ảnh hưởng trong giới chính trị – đặc biệt là với Tổng thống Donald Trump, người mà ông đã từng gần gũi tại khu phức hợp Nhà Trắng – thì Altman cũng không hề đứng yên. Để đối phó với đối thủ cũ và những mưu đồ đằng sau, Altman đã chủ động tìm kiếm các đối tác chiến lược.

Trong khi Sam Altman tiếp tục khẳng định rằng sứ mệnh của OpenAI là đảm bảo rằng AI phục vụ lợi ích toàn cầu, Elon Musk thì cho rằng, nếu không được kiểm soát chặt chẽ, AI có thể trở thành một mối đe dọa lớn đối với tương lai nhân loại - Ảnh: WSJ

Một trong những bước đi quan trọng của Altman là dự án “Stargate” – sáng kiến nhằm đầu tư hàng tỉ USD vào hạ tầng dữ liệu cho AI tại Mỹ. Ban đầu, Altman đã tiếp cận Microsoft với yêu cầu đầu tư hơn 100 tỉ USD, nhưng sau đó, do một số sự kiện không mong đợi, ông đã chuyển hướng tìm kiếm sự hợp tác từ các đối tác khác như SoftBank và Oracle. Cả hai gã đều có những mối quan hệ lâu dài với ông Trump, điều này giúp Altman có thể tiếp cận với những nguồn lực chính trị và tài chính cần thiết để hiện thực hóa dự án.

Các cuộc gặp gỡ bí mật tại Palm Beach, những cuộc điện thoại trực tiếp với Nhà Trắng và cả những buổi giao lưu riêng tư với các nhân vật chủ chốt trong giới chính trị đã được Altman sắp xếp cẩn thận, nhằm đảm bảo rằng dự án “Stargate” không chỉ thu hút nguồn vốn đầu tư khổng lồ mà còn có được sự ủng hộ từ tầng lớp lãnh đạo chính trị. Trong bối cảnh đó, việc Altman công bố dự án với khoản đầu tư 500 tỉ USD đã làm Musk vô cùng bất ngờ và càng đẩy cao mức độ căng thẳng giữa hai bên.

Căng thẳng giữa Altman và Musk không chỉ diễn ra trong các phòng họp kín hay trên các bản tin nội bộ mà còn lan tỏa ra tại không gian mạng. Trên nền tảng mạng xã hội X (trước đây là Twitter), cả hai thường sử dụng những lời tuyên bố sắc bén, những câu nói châm biếm và thậm chí là những lời đe dọa gián tiếp nhằm thu hút sự chú ý của dư luận.

Những lần ông Musk đưa ra “lời chào mua” trị giá 97,4 tỉ USD cho tài sản của OpenAI, đồng thời tuyên bố rằng ông sẽ rút lui nếu Altman không thay đổi hình thức tổ chức, đã làm dấy lên làn sóng tranh cãi sôi nổi. Altman, với phong cách điềm tĩnh nhưng không kém phần sắc bén, đã phản bác lại bằng những câu nói châm biếm trên mạng xã hội, thậm chí cho rằng “nếu Musk muốn, họ sẵn sàng mua lại Twitter với giá chỉ 9,74 tỉ USD” – một lời đùa nhằm nhấn mạnh rằng các con số lớn trong giới công nghệ đôi khi chỉ là những con số hư vô trên giấy tờ.

Đồng thời, hội đồng quản trị của OpenAI cũng đã phải can thiệp và tuyên bố rằng tổ chức không có ý định “bán đi” hay thay đổi cốt lõi sứ mệnh của mình, điều này càng làm tăng thêm áp lực lên Musk và những kẻ đồng lõa với ông trong cuộc chiến này.

Hai tính cách, hai tầm nhìn

Cuộc đối đầu giữa Altman và Musk trở nên đặc biệt khi sự khác biệt về tính cách và triết lý lãnh đạo hiện rõ qua từng hành động và lời nói của họ. Altman, với nền tảng học vấn uyên bác và được nuôi dưỡng trong môi trường trân trọng sự sáng tạo, luôn tin rằng con người có thể vươn lên bất cứ điều gì khi có niềm tin và nỗ lực không ngừng. Ông được mệnh danh là "người mộng mơ" với những ý tưởng lý tưởng về một xã hội hài hòa, nơi công nghệ, triết học và nhân văn giao thoa một cách tinh tế.

Sam Altman công bố dự án Stargate, một ngày sau lễ nhậm chức của Tổng thống Mỹ Donald Trump, với sự tham gia của CEO SoftBank Masayoshi Son và chủ tịch Oracle Larry Ellison - Ảnh: WSJ

Trái lại, Musk hiện lên như một kỹ sư tài ba, luôn cứng rắn và thậm chí đôi khi có phần thô lỗ, nhưng không thể phủ nhận tầm nhìn chiến lược vượt trội của ông. Musk không chỉ chú trọng đến từng chi tiết kỹ thuật—từ thiết kế tên lửa đến công nghệ pin—mà còn có khả năng biến những ý tưởng táo bạo thành hiện thực qua việc huy động nguồn vốn khổng lồ và xây dựng nên đế chế kinh doanh rộng lớn. Sự tương phản này đã tạo nên mâu thuẫn sâu sắc: một bên theo đuổi lý tưởng và cởi mở, trong khi bên kia đề cao sự kiểm soát chặt chẽ và kết quả ngay lập tức.

Dù ban đầu họ cùng chia sẻ khát vọng biến AI thành công cụ phục vụ lợi ích chung của nhân loại, nhưng mỗi người đã chọn cho mình một lối đi hoàn toàn khác nhau. Altman tin rằng minh bạch và hợp tác là chìa khóa để xây dựng nền tảng công nghệ bền vững; ngược lại, Musk cho rằng chỉ có sự quyết đoán và tập trung quyền lực mới đủ sức đưa ra những quyết định đúng đắn trong môi trường cạnh tranh khốc liệt. Trong khi Altman không ngừng khẳng định sứ mệnh của OpenAI là đảm bảo AI phục vụ toàn cầu, Musk lại cảnh báo rằng, nếu không được kiểm soát chặt chẽ, trí tuệ nhân tạo có thể trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với tương lai của nhân loại.

Nhìn lại những mốc thời gian quan trọng đánh dấu sự chuyển biến của mối quan hệ giữa Altman và Musk:

Tháng 12.2015: Altman và Musk cùng nhau sáng lập OpenAI, đặt nền móng cho một kỷ nguyên mới của AI với sứ mệnh phục vụ lợi ích nhân loại.

Tháng 2.2018: Sau cuộc tranh cãi nội bộ gay gắt về việc chuyển đổi mô hình tổ chức, Musk quyết định rời bỏ OpenAI, mở ra một chương mới trong mối quan hệ giữa hai người.

Tháng 11.2022: OpenAI tung ra ChatGPT – sản phẩm chuyển mình của ngành công nghệ, biến AI thành hiện tượng toàn cầu.

Tháng 7.2023: Tỷ phú Elon Musk ra mắt xAI, đánh dấu sự khởi đầu của một cuộc thách thức công khai đối với OpenAI.

Tháng 2.2024: Ông Musk khởi kiện OpenAI và Altman, cáo buộc họ đã phản bội nguyên tắc ban đầu của tổ chức.

Tháng 1 - 2.2025: Sau thông báo của Altman về dự án “Stargate” với kế hoạch đầu tư 500 tỉ USD vào hạ tầng dữ liệu tại Mỹ, Musk đã tung ra lời đề nghị mua lại tài sản của OpenAI với mức giá 97,4 tỉ USD – một động thái cho thấy sự căng thẳng đang lên đến đỉnh điểm.

Bí ẩn lính Triều Tiên tại Kursk: Được trang bị tốt nhưng biến mất đầy khó hiểu?

Mon, 3 Feb 2025 15:09:01 +0700

Quốc tế

Bí ẩn lính Triều Tiên tại Kursk: Được trang bị tốt nhưng biến mất đầy khó hiểu?

Hoàng Vũ • 03/02/2025 15:09

Trong nhiều tháng qua, sự tham gia của binh lính Triều Tiên trên chiến trường Ukraine đã thu hút sự chú ý của giới quan sát, theo Newsweek.

Những chiến binh này được cho là đóng vai trò quan trọng trong các nỗ lực của Moscow nhằm đẩy lùi lực lượng Ukraine khỏi khu vực Kursk. Tuy nhiên, sau nhiều tuần có mặt trên tiền tuyến, các đơn vị Triều Tiên dường như đã biến mất một cách đầy bí ẩn.

Binh lính Triều Tiên tham dự một cuộc mít tinh lớn để tại Quảng trường Kim Il Sung ở Bình Nhưỡng - Ảnh: AFP

Binh lính Triều Tiên hiện diện tại Kursk

Theo các nguồn tin tình báo phương Tây và Ukraine, Bình Nhưỡng đã cử khoảng 12.000 binh sĩ tới Nga để hỗ trợ chiến dịch quân sự của Moscow. Nhiều báo cáo cho rằng những binh sĩ này nhanh chóng được triển khai đến Kursk, nơi đang diễn ra các cuộc giao tranh dữ dội.

Tuy nhiên, các ước tính của Ukraine cho rằng gần một nửa trong số đó đã bị thương hoặc thiệt mạng sau các cuộc tấn công của Kyiv. Dù vậy, chưa có báo cáo độc lập xác nhận chính xác con số thương vong của lực lượng này.

Việc triển khai lính Triều Tiên đánh dấu một bước tiến đáng kể trong mối quan hệ hợp tác quân sự giữa Nga và Triều Tiên. Trong khi Moscow đang phải đối mặt với tình trạng thâm hụt về lực lượng, Bình Nhưỡng được cho là đã đề xuất cung cấp thêm binh sĩ có kinh nghiệm chiến đấu để hỗ trợ quân đội Nga. Một số báo cáo tình báo Mỹ còn khẳng định chính nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã đề xuất điều này với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Mặc dù quân đội Triều Tiên được huấn luyện bài bản trong môi trường quân sự hóa mạnh mẽ, nhưng họ lại thiếu kinh nghiệm thực chiến. Điều này đã dẫn đến nhiều đánh giá trái chiều về hiệu quả chiến đấu của họ.

Một số nguồn tin phương Tây cho rằng những binh sĩ này chỉ đơn thuần là "bia đỡ đạn" trong các cuộc tấn công, trong khi một số đánh giá khác lại cho thấy họ có kỷ luật, khả năng di chuyển linh hoạt và kỹ năng sử dụng vũ khí thành thạo.

Chiến thuật của quân đội Triều Tiên

Lực lượng Triều Tiên tại Kursk được giao nhiệm vụ bảo vệ các khu vực chiến lược, đồng thời tham gia vào các cuộc tấn công nhằm giành lại quyền kiểm soát từ Ukraine. Theo đại tá Oleksandr Kindratenko, phát ngôn viên của Lực lượng tác chiến đặc biệt Ukraine, binh sĩ Triều Tiên gặp nhiều thách thức trong chiến tranh hiện đại, đặc biệt là khi đối mặt với các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV).

"Những chiến binh này có thể di chuyển nhanh chóng và thất thường để tránh bị UAV tấn công, nhưng họ không có kinh nghiệm trong chiến tranh máy bay không người lái, vốn đang chiếm ưu thế trong cuộc xung đột này", ông Kindratenko cho biết.

Các video thu được từ máy bay do thám của Ukraine cho thấy binh sĩ Triều Tiên thường sử dụng chiến thuật tấn công theo từng đợt, liên tục tiến vào các vị trí đã bị tổn thất nặng nề trước đó. Điều này khiến họ dễ dàng trở thành mục tiêu cho hỏa lực Ukraine. Trong một số trận chiến, các nhóm lính Triều Tiên bị tổn thất nặng ngay trong những phút đầu tiên của cuộc tấn công.

Một trong những điểm đáng chú ý là quân đội Triều Tiên dường như có trang bị tốt hơn so với lính Nga. Những chiến binh này mang theo vũ khí hiện đại, bao gồm các phiên bản nâng cấp của súng trường tấn công AK-12 thay vì AK-47 cũ kỹ. Họ cũng được trang bị một lượng lớn súng phóng lựu chống tăng và có số lượng đạn dược cao gấp ba lần so với binh sĩ Nga thông thường.

Tuy nhiên, một yếu tố khiến các nhà quan sát bất ngờ đó là một số lính Triều Tiên đã tháo bỏ mũ bảo hiểm và áo giáp để tăng tốc độ di chuyển trong các cuộc tấn công. Các vật dụng cá nhân trong ba lô của họ chỉ bao gồm một ít thức ăn, một lít nước và hầu như không có đồ chống lạnh như găng tay hay quần áo giữ nhiệt. Điều này đặt ra câu hỏi về mức độ chuẩn bị và chiến lược tổng thể của họ trên chiến trường.

Sự biến mất bí ẩn

Sau một thời gian xuất hiện rầm rộ trên chiến trường Kursk, lực lượng Triều Tiên đột ngột biến mất khỏi các báo cáo tình báo và các cuộc giao tranh lớn. Ukraine tin rằng họ đã chịu tổn thất nặng nề và có thể đã được rút lui khỏi tiền tuyến để tái cơ cấu hoặc huấn luyện lại. Tuy nhiên, chưa có thông tin chính thức từ phía Moscow hay Bình Nhưỡng xác nhận về số phận của lực lượng này.

Trong khi đó, Ukraine đã thông báo bắt giữ ít nhất hai binh sĩ Triều Tiên, đánh dấu lần đầu tiên những chiến binh từ quốc gia này bị Kyiv giam giữ trong cuộc chiến. Tổng thống Volodymyr Zelensky đã công bố các đoạn phim thẩm vấn hai tù binh, cho thấy họ đã đầu hàng thay vì tự sát - một điều hiếm thấy trong quân đội Triều Tiên.

Theo các nguồn tin từ Hàn Quốc và Ukraine, nhiều binh sĩ Triều Tiên đã chọn cách tự sát để tránh bị bắt giữ, do lo sợ bị trừng phạt khi trở về nước. Chính phủ Mỹ cũng xác nhận rằng họ đã biết về những trường hợp này và cho rằng những người lính này có thể hành động như vậy vì sợ gia đình họ ở Triều Tiên sẽ bị trả thù nếu họ rơi vào tay Ukraine.

Trong quá trình giải cứu một trong hai tù binh Triều Tiên, quân đội Ukraine đã phải đối mặt với sự chống trả quyết liệt từ phía Nga. Theo Kindratenko, pháo binh Nga đã bắn dữ dội vào khu vực ngay khi thấy lực lượng Ukraine cố gắng đưa tù binh Triều Tiên ra khỏi chiến trường.

Bất chấp những tổn thất, vẫn chưa rõ liệu Triều Tiên có tiếp tục gửi thêm binh sĩ tới Nga hay không. Các nhà phân tích quân sự nhận định rằng nếu lực lượng này được rút lui để tái huấn luyện, họ có thể quay trở lại với chiến thuật mới hoặc tham gia vào các loại hình tác chiến khác nhau.

Việc Triều Tiên đưa quân đội tới chiến trường Ukraine đánh dấu một bước đi mới trong quan hệ giữa Bình Nhưỡng và Moscow. Dù đã chịu tổn thất đáng kể, vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy sự hợp tác quân sự giữa hai quốc gia này sẽ dừng lại.

Bí ẩn thảm họa hàng không Hàn Quốc: Hộp đen ngừng ghi dữ liệu trước tai nạn

Sun, 12 Jan 2025 15:25:01 +0700

Quốc tế

Bí ẩn thảm họa hàng không Hàn Quốc: Hộp đen ngừng ghi dữ liệu trước tai nạn

Hoàng Vũ (Theo New York Times) • 12/01/2025 15:25

Thảm họa hàng không tại Muan, Hàn Quốc vào ngày 29.12 đã để lại nhiều câu hỏi chưa được giải đáp.

Chuyến bay 7C2216 của Jeju Air, xuất phát từ Bangkok với 181 hành khách và phi hành đoàn đã gặp nạn khi chuẩn bị hạ cánh. Vụ tai nạn khiến 179 người thiệt mạng. Thông tin mới nhất cho thấy hộp đen của chiếc Boeing 737-800 đã ngừng ghi dữ liệu 4 phút trước khi tai nạn xảy ra, làm tăng thêm sự bí ẩn cho nguyên nhân dẫn đến thảm kịch.

Theo Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng và Giao thông Hàn Quốc, dữ liệu cuối cùng từ hộp đen - bao gồm máy ghi âm buồng lái và máy ghi dữ liệu chuyến bay - đã bị gián đoạn vì lý do chưa xác định. Đây là một trở ngại lớn cho các nhà điều tra, vì những phút cuối cùng thường chứa đựng thông tin then chốt về diễn biến và nguyên nhân vụ tai nạn.

Hwang Ho-won, Chủ tịch Hiệp hội An ninh Hàng không Hàn Quốc, nhận định: "Dữ liệu hộp đen là yếu tố cốt lõi trong việc tái hiện lại sự cố. Nếu không có dữ liệu này, việc điều tra sẽ gặp rất nhiều khó khăn". Các chuyên gia hiện đang tìm hiểu liệu hộp đen có thể đã bị hư hại do va chạm, cháy nổ, hoặc ngâm trong nước sâu. Tuy nhiên, việc nó ngừng ghi trước tai nạn vẫn là một bí ẩn khó lý giải.

Hiện trường tai nạn máy bay của hãng Jeju Air tại sân bay Muan ở Hàn Quốc - Ảnh: NYT

Dữ liệu radar và lời khai từ trạm kiểm soát không lưu cho thấy, trước khi gặp nạn, phi công đã báo cáo tình trạng khẩn cấp với tín hiệu "Mayday" và nhấn mạnh "chim đâm". Sau đó, phi công thông báo sẽ "bay vòng", tức là hủy lần hạ cánh đầu tiên để chuẩn bị cho một lần hạ cánh khác. Tuy nhiên, máy bay không đủ thời gian để thực hiện vòng lượn đầy đủ. Thay vào đó, nó tiếp cận đường băng từ hướng ngược lại, hạ cánh bằng bụng mà không bung bánh đáp. Do mất kiểm soát tốc độ, máy bay trượt khỏi đường băng, đâm vào một cấu trúc bê tông và phát nổ.

Khoảng thời gian 4 phút từ khi tín hiệu "Mayday" được gửi đến trạm kiểm soát đến lúc va chạm xảy ra đã trở thành câu hỏi lớn đối với các nhà điều tra: Điều gì đã xảy ra trong khoảng thời gian đó? Đây có thể là khoảnh khắc quyết định, làm sáng tỏ nguyên nhân dẫn đến tai nạn.

Nhóm điều tra, bao gồm các chuyên gia từ Hàn Quốc và Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB), đang xem xét nhiều khả năng, bao gồm việc máy bay có thể mất một hoặc cả hai động cơ sau va chạm với chim. Theo dữ liệu ban đầu, sau báo cáo "chim đâm", máy bay đã cố gắng tăng độ cao nhưng không thành công. Ông Hwang Ho-won cho biết radar và dữ liệu chuyến bay cho thấy máy bay không thể phục hồi độ cao đủ để thực hiện vòng lượn an toàn.

Một yếu tố khác cần xem xét là việc hạ cánh bằng bụng có thể đã được thực hiện do mất khả năng điều khiển hệ thống bánh đáp. Điều này đặt ra câu hỏi liệu máy bay đã bị hư hỏng nghiêm trọng ngay sau va chạm với chim hay không.

Trong số 181 người trên chuyến bay, chỉ có hai thành viên phi hành đoàn sống sót, được tìm thấy ở phần đuôi máy bay với nhiều vết thương. Hầu hết nạn nhân là người Hàn Quốc, trở về sau kỳ nghỉ Giáng sinh tại Thái Lan. Sự kiện này đã gây ra làn sóng đau buồn khắp Hàn Quốc, với các đài tưởng niệm được dựng lên để tưởng nhớ các nạn nhân.

Đây là thảm họa hàng không tồi tệ nhất tại Hàn Quốc trong nhiều năm qua và là vụ tai nạn chết người nhiều nhất trên toàn cầu kể từ vụ rơi máy bay Lion Air năm 2018 khiến 189 người thiệt mạng. Sự kiện này không chỉ là nỗi đau riêng của các gia đình nạn nhân mà còn là cú sốc lớn đối với ngành hàng không thế giới.

Thảm họa xảy ra trong bối cảnh Hàn Quốc đang đối mặt với nhiều biến động chính trị. Lệnh thiết quân luật tạm thời của Tổng thống Yoon Suk Yeol và việc ông bị quốc hội luận tội đã làm gia tăng căng thẳng trong nước. Thảm họa hàng không chỉ càng làm trầm trọng thêm tình hình, khi người dân yêu cầu minh bạch và trách nhiệm từ các cơ quan chức năng.

Mặc dù việc mất dữ liệu hộp đen là một rào cản lớn, các nhà điều tra vẫn đang nỗ lực phân tích các dữ liệu khác, bao gồm radar, hình ảnh vệ tinh, và lời khai từ nhân viên trạm kiểm soát. Những manh mối này có thể giúp tái hiện lại phần nào cuộc trò chuyện trong buồng lái và diễn biến cuối cùng.

Việc xác định nguyên nhân tai nạn không chỉ giúp trả lời câu hỏi của gia đình các nạn nhân mà còn mang ý nghĩa lớn trong việc ngăn chặn những thảm kịch tương tự trong tương lai. Ngành hàng không toàn cầu đang theo dõi sát sao quá trình điều tra để rút ra bài học từ sự kiện đau lòng này.

Nga tiến sâu vào Donetsk, Ukraine tấn công quyết liệt tại Kursk

Fri, 10 Jan 2025 16:12:01 +0700

Quốc tế

Nga tiến sâu vào Donetsk, Ukraine tấn công quyết liệt tại Kursk

Hoàng Vũ • 10/01/2025 16:12

Cuộc xung đột giữa Ukraine và Nga tiếp tục leo thang khi các lực lượng của Ukraine mở rộng hoạt động quân sự vào sâu trong lãnh thổ Nga, trong khi Moscow tăng cường các cuộc tấn công ở khu vực Donetsk.

Theo Al-Jazeera, cuộc chiến đang bước vào giai đoạn khốc liệt với những chiến lược mới từ cả hai phía.

Tấn công bất ngờ tại Kursk

Ukraine đã tiến hành một cuộc phản công bất ngờ tại khu vực Kursk, bên trong lãnh thổ Nga. Các lực lượng Ukraine, xuất phát từ căn cứ tại Sudzha, đã tiến về phía bắc và phía đông, chiếm giữ các khu định cư như Berdin, Russkoye Porechnoye, và Novosotnitsky. Những khu vực này nằm dọc theo tuyến đường chính nối Sudzha với thành phố Kursk, thủ phủ của khu vực.

Ukraine tiến hành phản công tại Kursk, chiếm các khu định cư chiến lược, sử dụng xe bọc thép, chiến tranh điện tử và HIMARS - Ảnh: Reuters

Theo các blogger quân sự Nga, Ukraine đã sử dụng các chiến thuật tấn công hiệu quả, bao gồm các đợt tấn công quy mô nhỏ được hỗ trợ bởi xe bọc thép và hệ thống chiến tranh điện tử (EW) để làm suy yếu máy bay không người lái (UAV) của Nga. Các hệ thống HIMARS của Ukraine cũng được triển khai để cản trở quân tiếp viện của Nga.

Tại thành phố Kursk, các vụ nổ lớn đã được ghi nhận tại một căn cứ kỹ thuật hàng không, nơi chính quyền địa phương cho biết đã bắn hạ một số tên lửa Ukraine. Tuy nhiên, một số tên lửa đã vượt qua hệ thống phòng không và gây thiệt hại. Các nhà phân tích nhận định Ukraine đang kết hợp các chiến thuật vũ trang hiện đại, bao gồm tên lửa tầm xa và máy bay không người lái, để làm suy yếu hậu phương của Nga.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết các hoạt động tại Kursk đã làm giảm áp lực lên các khu vực chiến sự khác như Donetsk, Sumy, và Zaporizhia. Ông nhấn mạnh rằng việc giữ chân lực lượng Nga tại Kursk là một phần quan trọng trong chiến lược quốc phòng của Ukraine.

Về phần mình, hãng thông tấn Nga TASS dẫn lời Alexander Mikhailov, chuyên gia phân tích chính trị-quân sự nhận định Ukraine đang dồn lực phản công tại khu vực Kursk nhằm tạo ảnh hưởng trước lễ nhậm chức của Tổng thống Donald Trump vào ngày 20.1. Tuy nhiên, Mikhailov cho rằng chiến dịch này đã trở thành một thất bại nghiêm trọng.

Mikhailov nhấn mạnh mục tiêu của Kyiv là tạo ra một hình ảnh thành công chiến lược và chính trị để phục vụ lợi ích của Mỹ, đặc biệt là của chính quyền Mỹ sắp tới. Ông Mikhailov nhận định Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang sử dụng tất cả nguồn lực sẵn có cho chiến dịch tại Kursk, nhưng những nỗ lực này chỉ dẫn đến tổn thất nặng nề.

Ngoài ra, Mikhailov cáo buộc truyền thông phương Tây thường xuyên đưa tin không chính xác, tạo cảm giác rằng Ukraine đạt được các thành công quân sự ở khu vực này.

Nga và Ukraine tăng cường đầu tư vào công nghệ quân sự

Ukraine đang tập trung vào việc tăng cường năng lực quốc phòng thông qua các hệ thống không người lái và tên lửa tầm xa. Tình báo quân sự Ukraine cho biết các máy bay không người lái trên biển Magura V của họ đã bắn hạ hai trực thăng Mi-8 của Nga vào cuối tháng 12 năm 2024. Đây là một minh chứng cho chiến thuật sử dụng máy bay không người lái để săn mục tiêu trên không của Ukraine.

UAV của lực lượng Ukraine - Ảnh: Reuters

Tổng tư lệnh quân đội Ukraine, Oleksandr Syrskii, cho biết lực lượng của ông đang thành lập các lữ đoàn đặc biệt dành riêng cho các hệ thống không người lái. Theo ông, trong tháng 12. 2024, lực lượng phòng vệ Ukraine đã sử dụng máy bay không người lái để tấn công hơn 54.000 mục tiêu, trong đó gần một nửa được thực hiện bởi các máy bay không người lái kamikaze.

Ukraine cũng công bố kế hoạch sản xuất 30.000 máy bay không người lái tầm xa và 3.000 tên lửa hành trình trong năm 2025. Dự án "Vũ khí chiến thắng" của Ukraine bao gồm các hợp đồng dài hạn để tăng cường năng lực quốc phòng lên 30 tỉ USD, so với mức 7 tỉ USD năm 2024.

Trong khi đó, Fly Drone, một công ty phát triển dịch vụ kỹ thuật số của Nga đã triển khai hệ thống laser chống UAV lái tại một nhà máy thuộc lĩnh vực nhiên liệu và năng lượng. Tổng giám đốc Nikita Danilov cho biết hệ thống này có khả năng tự động phát hiện, theo dõi, nhận dạng và tấn công máy bay không người lái với độ chính xác cao, bất kể vật liệu cấu trúc của mục tiêu.

Hệ thống laser nhỏ gọn có thể được sử dụng trong các tòa nhà cố định hoặc di động, và đã được thử nghiệm thành công vào cuối năm 2024. Công ty hiện đang triển khai hệ thống chống máy bay không người lái Rubicon tại một cơ sở quan trọng của Nga.

Danilov nhấn mạnh rằng bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng khỏi các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái đòi hỏi việc áp dụng các công nghệ tiên tiến, không chỉ để dự đoán mà còn vô hiệu hóa hoặc phá hủy vật lý máy bay không người lái.

Nga tiếp tục tiến công vào Donetsk

Trong khi Ukraine mở rộng chiến dịch tại Kursk, Nga đã tập trung lực lượng vào Donetsk. Các lực lượng Nga đã tiến hành nhiều cuộc tấn công vào hai khu vực chiến lược là Pokrovsk và Myrnohrad. Chỉ trong ngày 9.1, Nga đã thực hiện 26 cuộc tấn công trên một mặt trận dài 45km, và tổng cộng 176 cuộc giao tranh đã diễn ra trên toàn bộ chiến tuyến.

Lực lượng Ukraine bắn pháo về phía quân Nga tại Donetsk - Ảnh: Reuters

Các lực lượng Ukraine tại Donetsk báo cáo rằng Nga đang sử dụng các chiến thuật mới, giảm sử dụng xe bọc thép và thay thế bằng xe dân dụng và xe buggy. Các quan chức Ukraine cho rằng điều này có thể do Nga thiếu xe bọc thép hoặc muốn tăng khả năng cơ động trong các trận đánh.

Mặc dù vậy, Nga đã đạt được một số tiến bộ, với các vị trí của họ cách Pokrovsk chỉ 1,5 km. Tuy nhiên, các lực lượng Nga vẫn duy trì khoảng cách an toàn với các hệ thống chống tăng của Ukraine, điều này làm giảm hiệu quả của các cuộc tấn công bằng xe bọc thép.

Trong một tuyên bố hôm 9.1, Bộ Quốc phòng Nga cho biết rằng kíp lái pháo tự hành kéo 2A65 Msta-B thuộc nhóm tác chiến trung tâm đã tiêu diệt một sở chỉ huy của Ukraine tại khu định cư Krasnoarmeisk gần Pokrovsk bằng đạn dược chính xác cao Krasnopol-M2.

Theo thông tin, tọa độ mục tiêu được cung cấp bởi các đơn vị trinh sát và điều khiển máy bay không người lái. Kíp pháo binh đã sử dụng pháo Msta-B để bắn trúng nhóm quân nhân Ukraine từ khoảng cách hơn 15km bằng hỏa lực chính xác. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, các quân nhân nhanh chóng ngụy trang khẩu pháo và tìm chỗ ẩn nấp. Việc điều chỉnh hỏa lực và xác nhận mục tiêu bị tiêu diệt được thực hiện thông qua máy bay không người lái Orlan-30.

Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh rằng đạn dược Krasnopol-M2, thuộc thế hệ mới, đã đảm bảo độ chính xác cao trong việc tấn công mục tiêu. Việc sử dụng loại đạn này được đánh giá là yếu tố quan trọng giúp gia tăng hiệu quả chiến đấu.

Tương lai không chắc chắn

Tương lai của cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine vẫn chưa rõ ràng khi cả hai bên đều đang phải đối mặt với những thách thức lớn. Mặc dù Nga đã thay thế được binh lính trên chiến trường, khả năng bổ sung thiết bị quân sự của họ vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải đáp rõ ràng. Theo Bộ Quốc phòng Ukraine, Nga đã mất hàng nghìn xe tăng và xe bọc thép kể từ khi chiến tranh bắt đầu. Để bù đắp, nhiều xe tăng cũ thời Liên Xô đã được đưa ra sử dụng, nhưng tình trạng kỹ thuật và số lượng khả dụng của chúng vẫn chưa được xác định rõ.

Các binh lính thuộc một đơn vị tác chiến của Ukraine - Ảnh: Washington Post

Các chuyên gia từ Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) ước tính rằng kho xe tăng của Nga có thể đủ dùng trong hai đến ba năm tới. Tuy nhiên, hình ảnh vệ tinh cho thấy một phần đáng kể các xe tăng trong kho đang ở trạng thái không thể sử dụng ngay mà cần phải sửa chữa hoặc nâng cấp đáng kể.

Cuộc chiến đang bước vào giai đoạn nhạy cảm khi cả hai bên đều nỗ lực củng cố vị thế của mình trước bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào. Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã cam kết chấm dứt chiến tranh trong năm nay, có thể thông qua một thỏa thuận ngừng bắn. Tuy nhiên, phía Ukraine nhấn mạnh rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng cần bao gồm lộ trình để Ukraine gia nhập NATO. Đây được xem là một yếu tố quan trọng để đảm bảo an ninh lâu dài cho quốc gia này.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vẫn bày tỏ sự lạc quan, hy vọng vào sự hỗ trợ liên tục từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các quốc gia châu Âu. Ông kêu gọi việc tăng cường hợp tác để bảo vệ lợi ích chung và đối phó với các hành động của Nga.

Trong bối cảnh tình hình chiến sự tiếp tục diễn biến phức tạp, Ukraine đã chứng minh khả năng tận dụng công nghệ và chiến thuật hiện đại để đối đầu với lực lượng Nga. Tương lai của cuộc xung đột không chỉ phụ thuộc vào chiến lược của các bên mà còn vào mức độ cam kết và hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế.

Vụ tai nạn Boeing 737-800 tại Hàn Quốc đặt ra nhiều câu hỏi về 'hàng không an toàn'

Mon, 30 Dec 2024 17:02:01 +0700

Quốc tế

Vụ tai nạn Boeing 737-800 tại Hàn Quốc đặt ra nhiều câu hỏi về 'hàng không an toàn'

Hoàng Vũ • 30/12/2024 17:02

Vụ tai nạn thảm khốc của chiếc máy bay chở khách Jeju Air, chở theo 181 người từ Bangkok đến Hàn Quốc, đã để lại sự đau đớn và phẫn nộ trong lòng người dân cả nước, theo New York Times.

Chiếc máy bay lao khỏi đường băng, bốc cháy dữ dội và khiến 179 người thiệt mạng trong thảm họa hàng không tồi tệ nhất tại Hàn Quốc trong nhiều thập kỷ. Sự kiện này không chỉ gây sốc mà còn nhấn chìm đất nước vào nỗi đau và sự bất ổn chính trị vốn đã leo thang trong những ngày qua.

Ông Jang Gu-ho, một người đàn ông 68 tuổi, đã vội vàng đến sân bay Muan cùng vợ ngay sau khi nhận tin. Gia đình ông có 5 người thân trên chuyến bay: chị gái của vợ, con gái bà, con rể và hai đứa cháu nhỏ. Trong khi vợ ông không ngừng rơi nước mắt, ông Jang chỉ biết ngồi yên, cố kìm nén nỗi đau mà ông mô tả như "bị sét đánh".

Lực lượng ứng cứu khẩn cấp vẫn có mặt tại hiện trường 10 giờ sau khi máy bay gặp nạn - Ảnh: NYC

Tại sân bay, sự căng thẳng bao trùm không khí khi các quan chức dán danh sách tên những người được xác nhận đã tử vong lên tường. Người thân vội vã chen chúc kiểm tra danh sách, nhiều người bật khóc nức nở khi đọc được cái tên quen thuộc, trong khi những người khác đầy tuyệt vọng khi chưa có thông tin về người thân. Sự hỗn loạn và chờ đợi kéo dài càng làm tăng thêm nỗi đau trong lòng các gia đình.

Sự việc xảy ra trong bối cảnh Hàn Quốc đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng chính trị sau tuyên bố thiết quân luật ngắn ngủi của Tổng thống Yoon Suk Yeol, dẫn đến việc ông bị luận tội. Phó thủ tướng Choi Sang-mok, người vừa đảm nhận vai trò quyền tổng thống, đã nhanh chóng đến hiện trường, đối diện với thách thức lớn nhất từ khi ông nhậm chức.

“
Hàn Quốc vốn tự hào về hồ sơ an toàn hàng không của mình sau khi khắc phục chuỗi thảm họa hàng không vào những năm 1990. Vụ tai nạn lần này là một cú sốc đối với lòng tin của công chúng. Trước đó, một thảm họa hàng không lớn gần nhất xảy ra vào năm 1997, một máy bay của Korean Air đâm vào ngọn đồi ở Guam, khiến 229 người thiệt mạng.

Chiếc máy bay gặp nạn là một Boeing 737-800, thực hiện chuyến bay số hiệu 7C2216 của Jeju Air, hãng hàng không được thành lập vào năm 2005 và chưa từng gặp sự cố nghiêm trọng nào trước đây. Máy bay chở 175 hành khách, hầu hết là người Hàn Quốc, cùng 6 thành viên phi hành đoàn. Trong số hành khách, chỉ có hai người là công dân Thái Lan. Tai nạn xảy ra khi máy bay chuẩn bị hạ cánh tại sân bay Muan ở phía tây nam Hàn Quốc.

Đoạn phim hiện trường cho thấy chiếc máy bay lao bằng bụng dọc đường băng trước khi đâm vào hàng rào và phát nổ thành một quả cầu lửa khổng lồ. Lửa và khói đen dày đặc bốc lên, bao trùm hiện trường. Theo các quan chức, chiếc máy bay bị vỡ thành nhiều mảnh, đến mức chỉ có phần đuôi là có thể nhận dạng ngay lập tức. Hai thành viên phi hành đoàn sống sót được cứu thoát từ phần đuôi này.

Người thân các nạn nhân xấu số đang chờ tin tức tại sân bay quốc tế Muan ở Hàn Quốc - Ảnh: Reuters

Nguyên nhân chính xác của vụ tai nạn hiện vẫn chưa được xác định, nhưng những chi tiết ban đầu cho thấy một chuỗi các sự kiện kinh hoàng đã xảy ra trong khoảnh khắc cuối cùng. Trước khi máy bay hạ cánh, sân bay đã cảnh báo phi công về khả năng va chạm với chim. Các nhân chứng sau đó nghe thấy tiếng nổ lớn và nhìn thấy ngọn lửa bùng phát từ một trong các động cơ máy bay. Máy bay đã phát cảnh báo khẩn cấp ngay sau đó và cố gắng hạ cánh khẩn cấp.

Khu vực gần sân bay Muan nổi tiếng với các bãi bồi, là nơi dừng chân yêu thích của các loài chim di cư. Các bức ảnh trên mạng xã hội cho thấy đàn chim bay gần sân bay vào ngày xảy ra tai nạn. Các chuyên gia hàng không nghi ngờ rằng máy bay đã va phải một đàn chim, khiến chim bị hút vào động cơ, gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho hệ thống thủy lực và cản trở việc triển khai bánh đáp. Điều này buộc máy bay phải tiếp đất bằng bụng ở tốc độ cao, dẫn đến thảm kịch.

Một số chuyên gia nhận định, việc điều tra nguyên nhân vụ tai nạn có thể mất nhiều năm. Trong khi đó, các hình ảnh ghi lại từ hiện trường và phân tích từ các chuyên gia hàng không như Keith Tonkin và Marco Chan đã gợi ý rằng, ngoài việc va chạm với chim, các vấn đề kỹ thuật khác như lỗi cánh tà có thể đã góp phần làm tăng tốc độ khi máy bay hạ cánh.

Tại sân bay Muan, nỗi đau và sự phẫn nộ lan tỏa trong những gia đình chờ đợi tin tức về người thân. Nhiều người bật khóc khi nghe thông báo về những người được xác nhận thiệt mạng, trong khi một số khác giận dữ yêu cầu thông tin rõ ràng hơn. Những người thân không chỉ mong ngóng danh sách chính thức mà còn phải cung cấp mẫu ADN để hỗ trợ việc nhận dạng thi thể.

Bên trong sân bay, các lều tạm được dựng lên để hỗ trợ thân nhân hành khách và phi hành đoàn. Dòng người và xe cộ đổ về sân bay suốt buổi tối, tạo nên một cảnh tượng hỗn loạn và u ám. Sáu giờ sau khi đến sân bay, ông Jang và vợ vẫn ngồi đợi tin tức về gia đình mình. "Tôi dự đoán đây sẽ là một đêm dài," ông Jang nói, ánh mắt đầy mệt mỏi và buồn bã.

Trong khi đất nước tiếp tục đau buồn, vụ tai nạn cũng làm dấy lên những câu hỏi lớn về an toàn hàng không và cách quản lý khủng hoảng. Kim E-bae, Giám đốc điều hành Jeju Air, đã cúi đầu xin lỗi công chúng nhưng không đưa ra thêm thông tin về nguyên nhân vụ tai nạn. Dư luận đang chờ đợi câu trả lời từ cuộc điều tra chính thức, với hy vọng làm sáng tỏ nguyên nhân thảm họa và ngăn chặn những bi kịch tương tự trong tương lai.

Vụ tai nạn đã trở thành một cú sốc lớn không chỉ vì quy mô thảm khốc mà còn vì Hàn Quốc từ lâu đã không trải qua một thảm họa hàng không nghiêm trọng nào. Giữa những mất mát đau đớn, đất nước giờ đây đối mặt với nhiệm vụ khôi phục niềm tin của người dân vào hệ thống hàng không và quản lý khẩn cấp.

Nhìn lại lịch sử kênh đào Panama mà ông Trump muốn đòi lại quyền kiểm soát

Wed, 25 Dec 2024 14:12:01 +0700

Quốc tế

Nhìn lại lịch sử kênh đào Panama mà ông Trump muốn đòi lại quyền kiểm soát

Cẩm Bình • {Ngày xuất bản}

Tuần qua, kênh đào Panama thu hút sự chú ý vì tuyên bố cùng bài đăng mạng xã hội dọa đòi lại quyền kiểm soát tuyến vận tải này của Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump.

Xuất hiện trước đám đông người ủng hộ trong sự kiện trên địa bàn bang Arizona ngày 22.12, Tổng thống Trump chỉ trích Panama tính phí sử dụng con kênh quá cao, đồng thời cảnh báo về ảnh hưởng của Trung Quốc tại đây nên muốn đòi lại. Sau sự kiện này, ông còn đăng lên mạng xã hội Truth Social ảnh quốc kỳ Mỹ kèm bình luận “Chào mừng đến kênh đào Mỹ!”.

Chưa rõ Tổng thống Trump nghiêm túc đến mức nào, nhưng Tổng thống Panama Jose Raul Mulino khẳng định: “Mỗi mét vuông của kênh đào Panama cùng khu vực xung quanh đều đã và sẽ thuộc về Panama”.

Kênh đào Panama do Mỹ xây dựng được mở năm 1914, họ giữ quyền kiểm soát cho đến khi ký kết một thỏa thuận năm 1977 quy định việc chuyển giao cho Panama. Sau đó, tuyến vận tải này do hai nước đồng quản lý đến năm 1999. Từ sau năm 1999, quyền kiểm soát hoàn toàn thuộc về Panama.

Kênh đào Panama

Lịch sử đẫm máu

Trước khi có kênh đào Panama, tàu thuyền di chuyển giữa hai bờ đông - tây châu Mỹ phải đi vòng qua Mũi Horn, cực nam Nam Mỹ. Hành trình này dài thêm hàng nghìn dặm và mất nhiều tháng. Vì vậy, việc tạo ra tuyến vận tải rút ngắn hành trình trở thành mục tiêu của các quốc gia từng có thuộc địa ở khu vực.

Đầu thế kỷ 20, Tổng thống Mỹ Theodore Roosevelt ưu tiên tạo ra tuyến vận tải mới. Nơi xây con kênh vào thời điểm đó do Cộng hòa Colombia kiểm soát, nhưng một cuộc nổi loạn dẫn đến Panama tách khỏi và thành lập nền cộng hòa năm 1903. Một năm sau Mỹ - Panama ký hiệp ước mà theo đó Washington được kiểm soát một dải đất 10 dặm để xây kênh, đổi lại phải hỗ trợ tài chính cho nhà nước non trẻ.

Công trình hoàn thành năm 1914 củng cố vị thế siêu cường kỹ thuật - công nghệ của Mỹ. Tuy nhiên nỗ lực xây dựng cũng phải trả giá rất lớn: ước tính khoảng 5.600 người đã thiệt mạng khi tham gia xây dựng con kênh.

Kênh đào phát huy vai trò trong Thế chiến thứ hai, trở thành tuyến đường quan trọng giúp phe Đồng minh triển khai chiến đấu giữa Đại Tây Dương với Thái Bình Dương.

Quan hệ Mỹ - Panama dần xấu đi vì bất đồng về quyển kiểm soát kênh đào, cách đối xử với công nhân Panama và vấn đề treo cờ hai nước tại đây. Căng thẳng lên đến đỉnh điểm vào ngày 9.1.1964, khi cuộc bạo loạn chống Mỹ xảy ra, gây thương vong cũng như khiến hai nước cắt đứt quan hệ ngoại giao trong thời gian ngắn.

Nỗ lực đàm phán nhiều năm đem lại 2 hiệp ước dưới thời Tổng thống Mỹ Jimmy Carter với tuyên bố kênh đào là trung lập, nên mở cho tất cả tàu thuyền. Hai nước đồng quản lý cho đến năm 1999 rồi trao quyền cho Panama kiểm soát hoàn toàn.

Không phải ai cũng ủng hộ kế hoạch của ông Carter. Năm 1976, ứng viên tổng thống lúc bấy giờ là chính trị gia Ronald Reagan tuyên bố người dân Mỹ mới là chủ sở hữu kênh đào Panama.

Căng thẳng xoay quanh con kênh trở nên tồi tệ vào cuối những năm 1980, dưới thời nhà độc tài quân sự Manuel Noriega - người bị tước đoạt quyền lực khi Mỹ đưa quân sang Panama tiến hành “cuộc chiến chống ma túy”.

Rắc rối thời hiện đại

Ngay sau khi Panama kiểm soát hoàn toàn kênh đào, khối lượng vận chuyển nhanh chóng vượt quá khả năng của tuyến đường thủy này. Một dự án mở rộng lớn bắt đầu vào năm 2007 và hoàn thành gần một thập kỷ sau đó.

Nhưng khu vực quanh công trình hứng chịu hạn hán nghiêm trọng dẫn đến mực nước thấp đi, ảnh hưởng đến khả năng vận hành của con kênh. Giới chức trách phải ban hành hạn chế lưu thông, đồng thời tăng phí sử dụng. Mức phí này bị Tổng thống Trump đánh giá là "vô lý và bất công".

Ngoài ra, việc ông Trump lo ngại về ảnh hưởng của Trung Quốc với kênh đào cũng chẳng phải là vô căn cứ. Năm 2017, Panama quyết định cắt đứt quan hệ với Đài Loan và chuyển sang thiết lập quan hệ với Trung Quốc. Kể từ đó ảnh hưởng từ Bắc Kinh ngày càng gia tăng.

Trước lời đe dọa từ Tổng thống Trump, Tổng thống Mulino nhấn mạnh mức phí sử dụng không phải Panama tùy ý đặt ra. Hơn nữa, công tác quản lý kênh đào cũng không bị ảnh hưởng bởi Trung Quốc.

Lạm phát, bầu cử, chiến tranh ‘chiếm sóng’ năm 2024

Wed, 25 Dec 2024 10:59:01 +0700

Hồ sơ

Lạm phát, bầu cử, chiến tranh ‘chiếm sóng’ năm 2024

Cẩm Bình • 25/12/2024 10:59

Năm nay ghi nhận lạm phát ở nhiều quốc gia hạ nhiệt, nhưng cử tri không quan tâm.

Họ tức giận trước tình trạng giá cả mọi thứ, từ trứng đến năng lượng tăng vọt vài năm qua nên quyết định trừng phạt chính quyền đương nhiệm. Nỗi đau lạm phát còn dai dẳng và đảng cầm quyền thất bại hết cuộc bầu cử này đến cuộc bầu cử khác.

Tại Mỹ, chính trị gia Donald Trump giành được nhiệm kỳ thứ 2 sau 4 năm rời khỏi Nhà Trắng trong ồn ào. Lực lượng ủng hộ ông không còn xông vào Điện Capitol mà bày tỏ quan điểm bằng lá phiếu.

Tâm lý chống đối chính quyền đương nhiệm do lạm phát thúc đẩy cũng dẫn đến chuyển giao quyền lực ở Anh, Botswana, Bồ Đào Nha, Panama... Cử tri Hàn Quốc đưa phe đối lập lên nắm giữ quốc hội nhằm kiềm chế Tổng thống Yoon Suk-yeol. Hệ quả là nước này rơi vào khủng hoảng chính trị do thiết quân luật bất ngờ được ban bố rồi nhanh chóng bị bãi bỏ ngày 3.12.

Bầu cử còn làm rung chuyển Pháp, Đức, Nhật Bản, Ấn Độ. Chỉ có một nơi không thay đổi: Tổng thống Nga Vladimir Putin tái đắc cử với 88% số phiếu bầu.

Cuộc chiến Ukraine kéo dài sang năm thứ 3 với nhiều thắng lợi dành cho Nga. Chưa rõ việc Tổng thống Trump quay lại Nhà Trắng sẽ tác động ra sao đến xung đột, ông từng tuyên bố sẽ kết thúc chiến tranh ngay sau khi nắm quyền. Ukraine và châu Âu lo lắng Tổng thống Trump chấp nhận thỏa hiệp.

Sang Trung Đông, Israel duy trì chiến dịch quân sự ở Dải Gaza và phát động thêm chiến dịch nữa ở Lebanon. Syria chứng kiến sự sụp đổ bất ngờ của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad.

Trong lĩnh vực kinh doanh, các công ty trên thế giới tìm cách thích ứng với trí tuệ nhân tạo. Bảy công ty công nghệ chiếm hơn 1/3 vốn hóa thị trường của S&P 500. Một trong số đó là Tesla thuộc sở hữu của tỷ phú Elon Musk – người ủng hộ mạnh mẽ Tổng thống Trump. Sự kết hợp giữa sức hút công nghệ với quyền lực chính trị có thể định hình năm 2025.

Nhìn lại 13 năm nội chiến Syria

Tue, 10 Dec 2024 11:43:01 +0700

Hồ sơ

Nhìn lại 13 năm nội chiến Syria

Cẩm Bình • 10/12/2024 11:43

Ngày 8.12 chứng kiến chính quyền Tổng thống Bashar Al-Assad bị chấm dứt sau 24 năm cai trị Syria. Nhà lãnh đạo này tháo chạy khỏi đất nước khi lực lượng nổi dậy tiến vào thủ đô Damascus.

Trên đây là diễn biến mới nhất của cuộc nội chiến kéo dài suốt 13 năm, nổ ra từ năm 2011 và khiến hàng triệu người phải tị nạn, Syria trở thành địa điểm đấu đá quyền lực của các thế lực khu vực lẫn quốc tế.

Biểu tình khơi mào nội chiến

Tháng 3.2011, “mùa xuân Ả Rập” bùng lên ở Tây Á thúc đẩy phong trào biểu tình phản đối Tổng thống Al-Assad bắt đầu từ thành phố Deraa, sau đó lan rộng ra toàn Syria. Lực lượng an ninh tiến hành đàn áp dữ dội, bắt giữ hàng loạt người tham gia.

Đến tháng 8, Liên Hợp Quốc báo cáo trong 5 tháng đầu xung đột nổ ra có hơn 2.200 người bị lực lượng an ninh giết hại. Hội đồng Quốc gia Syria tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) nổi lên như nhóm đối lập hàng đầu.

Leo thang và nước ngoài can thiệp

Tháng 11.2011, Syria bị đình chỉ tư cách thành viên Liên đoàn Ả Rập sau khi từ chối một kế hoạch hòa bình. Các nhóm đối lập phát động tấn công lực lượng an ninh ở Damascus và Aleppo.

Chính phủ Al-Assad đến tháng 3.2012 chấp nhận kế hoạch hòa bình do Liên Hợp Quốc thúc đẩy gồm rút vũ khí hạng nặng, ngừng bắn vì lý do nhân đạo, thả người bị giam giữ.

Tháng 8.2013 xảy ra cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học vào vùng Đông Ghouta do lực lượng nổi dậy kiểm soát giết chết hàng trăm dân thường. Chẳng có phản ứng quân sự nào được thực hiện bất chấp Mỹ đặt ra “lằn ranh đỏ” về loại vũ khí nguy hiểm này.

Mỹ vào tháng 9.2014 thành lập liên minh chống tổ chức khủng bố IS, bắt đầu tiến hành không kích để hỗ trợ lực lượng người Kurd. Thổ Nhĩ Kỳ vì vậy mà tức giận.

Tháng 9.2015, Nga chính thức can thiệp bằng cách triển khai máy bay chiến đấu và viện trợ quân sự cho chính phủ Al-Assad.

Bước ngoặt

Sau chiến dịch bao vây và ném bom kéo dài, quân đội Syria được Nga hỗ trợ thành công giành lấy Aleppo vào tháng 12.2016.

Sang tháng 11.2017, lực lượng người Kurd được Mỹ hậu thuẫn đánh bại IS tại thành phố Raqqa, giáng đòn đánh mạnh vào tổ chức khủng bố này.

Khủng hoảng nhân đạo

Tháng 4.2018, quân đội Syria nắm quyền kiểm soát Đông Ghouta sau nhiều tháng giao tranh giằng co.

Từ tháng 12.2019 đến tháng 3.2020, một cuộc tấn công do Nga chỉ huy ở phía tây bắc Syria khiến khoảng 1 triệu dân thường phải sơ tán, gây nên khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất nội chiến.

Tháng 6.2020, Mỹ áp đặt trừng phạt nhằm gây sức ép lên chính phủ Al-Assad.

Diễn biến gần đây

Tổng thống Al-Assad có được nhiệm kỳ thứ 4 liên tiếp khi chiến thắng cuộc bầu cử tháng 5.2021, bất chấp quốc tế hoài nghi tính công bằng của lần bỏ phiếu này.

Con đường hướng tới của bình của Syria vô cùng bất định, các thế lực bên ngoài tiếp tục định hình tiến trình nội chiến cũng như tương lai đất nước.

Bất ngờ đến vào tháng 12 năm nay. Lực lượng nổi dậy phát động tấn công chớp nhoáng và trong vòng hơn 1 tuần đã chiếm hàng loạt thành phố quan trọng, cuối cùng tiến về thủ đô lật đổ chính phủ Al-Assad.