Quyết tâm mãnh liệt của Tổng thống Mỹ trong việc trừng trị Trung Quốc

Úc chơi lớn vì e ngại chiến lược quân sự của Trung Quốc ở Thái Bình Dương

Tổng thống Trump đã vượt qua lời can ngăn của các cố vấn để tăng thuế quan đối với Trung Quốc sau khi có một cuộc trao đổi nóng bỏng với họ. Ông Trump khẳng định nâng thuế là cách tốt nhất để khiến Bắc Kinh phải tuân thủ các yêu cầu của Hoa Kỳ.

Khi cảm thấy khó có đột phá trong thế trận bế tắc, Mỹ sẵn sàng áp thuế 10% bắt đầu từ ngày 1.9 đối với khoảng 300 tỉ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc hiện chưa bị đánh thuế. Chiến tuyến đã vạch rõ trong lúc Trung Quốc toan tính hoãn lại việc thương lượng cho đến sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào năm tới.

Ông Trump đã suy đoán người Trung Quốc có thể đang chờ đàm phán với một người kế nhiệm tiềm năng bên đảng Dân chủ. Theo người trong cuộc họp, Tổng thống Mỹ nói rằng nền kinh tế mạnh mẽ của Hoa Kỳ sẽ giúp Washington chiếm thế thượng phong nếu tranh chấp kéo dài. Nhưng các cố vấn lập luận rằng một vòng thuế quan mới có thể gây tổn hại cho nền kinh tế Mỹ và làm căng thẳng thêm quan hệ với Trung Quốc.

Các cuộc đàm phán thương mại tại Thượng Hải tuần trước diễn ra rất ngắn gọn và không đạt hiệu quả. Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin chỉ ở Trung Quốc trong 24 giờ và lịch trình của họ chỉ bao gồm một bữa tối vào đêm họ đến (30.7) và một cuộc họp kéo dài khoảng 3 giờ hôm thứ tư (31.7).

Khác các vòng trước, cả hai (Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin) đều không có đội ngũ nhân viên cần thiết cho các cuộc thảo luận kỹ thuật chi tiết. Cuộc hội đàm tuần trước chỉ có sự tham gia của dưới 10 người, bao gồm cả phiên dịch viên.

Sau khi trở về, các nhà đàm phán thương mại và các cố vấn hàng đầu khác đã có mặt vào đầu giờ chiều thứ 5 (1.8) tại Phòng Bầu dục để thông báo cho ông Trump về kết quả cuộc đàm phán. Lighthizer và Mnuchin thông tin rằng họ đã không mang lại kết quả như ông Trump dự định.

Ông Trump vốn đã lên lịch cho cuộc vận động tranh cử diễn ra ở Ohio vào cuối ngày hôm đó. Vì thế, ông muốn có thể đảm bảo với nông dân – những người đã bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong cuộc chiến thương mại khi Trung Quốc điều chỉnh việc nhập ngô, đậu nành và thịt heo của Mỹ - rằng ít nhất phía Trung Quốc phải có cam kết cụ thể về việc họ sẽ tăng cường mua nông sản của Mỹ.

Nhưng trái với kỳ vọng của ông Trump thì 2 vị Lighthizer và Mnuchin không thể đưa cho ông sự đảm bảo nào (từ phía Trung Quốc).

Theo một người trong cuộc họp đó, ông Trump trao đổi với đội của mình rất nhiều. Đội đó gồm cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, cố vấn kinh tế hàng đầu Lawrence Kudlow, cố vấn về các vấn đề Trung Quốc, Peter Navarro và quyền chánh văn phòng Mick Mulvaney.

Tất cả họ đều kiên quyết phản đối việc nâng hàng rào thuế quan. Điều đó đã khiến cuộc tranh luận kéo dài gần hai giờ. Trước đó, Bắc Kinh khẳng định rằng thuế quan phải được gỡ bỏ để đổi lấy những nhượng bộ mà Hoa Kỳ yêu cầu.

Tổng thống Trump nói rằng sự kiên nhẫn của ông đã xói mòn và củng cố lập trường của ông rằng thuế quan là hình thức đòn bẩy tốt nhất.

Các cố vấn của ông cuối cùng cũng phải phục tùng và sau đó giúp tổng thống soạn thảo twitter thông báo mở rộng phạm vi áp thuế quan đối với tất cả hàng nhập khẩu của Trung Quốc.

Trước đó, trong nhiều tuần, các cố vấn của ông Trump, bao gồm của cả con rể Jared Kushner, liên tục đưa ra các giải pháp nhằm hạ nhiệt các cuộc đàm phán với Trung Quốc.

Các cố vấn của Tổng thống kêu gọi ông Trump tập trung vào các hiệp định thương mại khác, bao gồm cả thỏa thuận đang chờ xử lý với Canada và Mexico, vốn vẫn cần sự chấp thuận của quốc hội, cũng như các cuộc đàm phán với Nhật Bản đang trên đà tiến triển thuận lợi trong những tuần gần đây.

Những người ủng hộ quan điểm vỗ về Trung Quốc cho rằng bất kỳ thỏa thuận nào với Bắc Kinh đều có khả năng bị đảng Dân chủ trong Quốc hội tấn công và việc leo thang thuế quan cuối cùng sẽ trở thành lực cản đối với nền kinh tế.

Nhưng đen cho Trung Quốc chỉ một ngày trước khi ông Trump gặp các cố vấn, hôm 31.7, Cục Dự trữ Liên bang ra quyết định giảm lãi suất cơ bản xuống một phần tư điểm, điều này có thể khiến nền kinh tế Mỹ trở nên mạnh mẽ hơn. Đồng thời, nó càng củng cố quyết tâm áp dụng thuế quan với Trung Quốc của ông Trump.

Sau khi ra đòn với Trung Quốc và chứng kiến một số chao đảo trên thị trường chứng khoán, ông Trump vẫn kiên định tin tưởng vào vị thế của Hoa Kỳ. Từ khu nghỉ mát chơi gôn ở New Jersey vào thứ 7 (ngày 3.8), ông Trump viết trên Twitter:

“Mọi thứ với Trung Quốc đang diễn ra rất ổn. Họ đang trả cho chúng ta hàng chục tỉ USD, được thực hiện bằng cách phá giá đồng tiền của họ và bơm một lượng lớn tiền mặt để giữ cho hệ thống của họ hoạt động. Cho đến nay, người tiêu dùng của chúng ta không phải trả giá gì hết và không lạm phát. Không có sự giúp đỡ từ Fed!"

Anh Tú