"Quy định sàn TMĐT khai và nộp thuế thay người kinh doanh là chưa hợp lý"

Sàn khai và nộp thuế hộ người kinh doanh là chưa hợp lý

Từ 1.8 tới đây, Thông tư 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn về thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có hiệu lực.

Theo đó, Thông tư quy định sàn thương mại điện tử (TMĐT) phải khai và nộp thuế thay cá nhân kinh doanh trên sàn. Sàn giao dịch TMĐT căn cứ doanh thu, các khoản thu khác mà cá nhân kinh doanh trên sàn nhận được, bao gồm khoản nhận qua đơn vị vận chuyển - COD, các hình thức trung gian thanh toán... để xác định doanh thu kê khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân kinh doanh.

Thông tư 40 có hiệu lực từ 1.8 nhưng việc khấu trừ thuế tại các sàn TMĐT, theo cơ quan thuế có thể giãn theo lộ trình, để các sàn TMĐT có thêm thời gian chuẩn bị.

Theo quy định, cá nhân kinh doanh có thu nhập năm từ 100 triệu đồng trở lên sẽ phải nộp thuế GTGT và thuế thu nhập cá nhân. Mức thuế áp dụng cho cá nhân bán buôn, bán lẻ các loại hàng hóa (trừ giá trị hàng hóa đại lý bán đúng giá hưởng hoa hồng) là 1,5% tính trên doanh thu, gồm 1% thuế suất GTGT và 0,5% thuế thu nhập cá nhân.

Nếu chưa khai thuế thay, nộp thuế thay được cho cá nhân, sàn TMĐT phải cung cấp các thông tin liên quan đến hoạt động kinh doanh của cá nhân thông qua sàn cho cơ quan thuế.

Từ 1.8, hàng tháng, các thông tin của người bán sẽ được sàn chuyển cho cơ quan thuế theo hình thức điện tử. Các dữ liệu phải chuyển sang thuế gồm doanh thu, tài khoản ngân hàng, hàng hóa, dịch vụ bán và thông tin cá nhân gồm họ tên, số định danh cá nhân hoặc chứng minh nhân dân/căn cước công dân/hộ chiếu, mã số thuế, địa chỉ, email, số điện thoại liên lạc..

Trao đổi với phóng viên Một Thế Giới, chuyên gia kinh tế, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng những người kinh doanh truyền thống phải thuê trụ sở, cửa hàng cộng nhiều chi phí nhưng họ vẫn kê khai, nộp thuế. Còn người kinh doanh thương mại điện tử hiện đại hơn, chi phí thấp hơn thì không có lý gì lại tránh thuế.

Do đó, ông Thịnh cho rằng việc tiếp cận với các đầu mối khác để có thông tin thu thuế thương mại điện tử là hoàn toàn phù hợp nhằm đảm bảo bình đẳng giữa những người kinh doanh thương mại điện tử và kinh doanh truyền thống.

Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng việc thu thuế chặt chẽ là tốt nhưng tiến hành như thế nào để được tốt nhất thì cần được tính toán. Theo ông Thịnh, việc quy định sàn TMĐT phải khai và nộp thuế thay cá nhân kinh doanh là yêu cầu chưa hợp lý.

“Họ không phải là người kinh doanh, họ chỉ là người cung cấp dịch vụ. Trách nhiệm của các sàn là phải đảm bảo được tốt dịch vụ đưa ra, phải chịu trách nhiệm dịch vụ. Nếu phải nộp thuế thì nộp thuế trên dịch vụ của anh ta”, ông Thịnh nói.

Theo ông Thịnh, việc thu thuế kinh doanh trên mạng nói chung tương đối khó vì cơ quan thuế không thể kiểm tra, giám sát thường xuyên. Điều này rất cần sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thuế và các ngân hàng thương mại với chế tài xử phạt nghiêm.

“Nếu các doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh trên mạng nhưng không kê khai thì cần có cơ chế phạt thật nặng như cấm kinh doanh hoặc phạt tiền với mức cao để buộc họ phải thực thi đúng quy định của pháp luật”, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh nêu.

Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cho hay, sàn thương mại điện tử không phải đơn vị "trả thu nhập" mà chỉ cung cấp hạ tầng công nghệ để kết nối người bán với người mua, giúp họ thực hiện giao dịch. Vì vậy, sàn không thuộc đối tượng có nghĩa vụ kê khai, khấu trừ thuế thu nhập của người bán theo quy định tại khoản 1 điều 24 Luật Thuế thu nhập cá nhân.

Ngoài ra, quy định tại Nghị định 52/2013/NĐ-CP về thương mại điện tử cũng không nêu trách nhiệm sàn bán lẻ online phải kê khai thay, nộp thuế thay cho người bán.

Lộ trình 4 bước của Tổng cục Thuế

Theo Tổng cục Thuế, thời gian vừa qua, trên một số phương tiện thông tin đại chúng có đề cập đến nội dung quy định trách nhiệm của sàn kinh doanh TMĐT trong việc khai và nộp thuế thay mặt cho cá nhân kinh doanh qua sàn theo Thông tư số 40/2021/TT-BTC.

Thông tin về vấn đề này, Tổng cục Thuế cho hay, Thông tư số 40/2021/TT-BTC đã có quy định nhằm hướng dẫn rõ hơn về thủ tục trong trường hợp các sàn giao dịch TMĐT thực hiện kê khai thay, nộp thuế thay cho cá nhân kinh doanh qua các sàn này theo ủy quyền hoặc thỏa thuận của cá nhân và theo đúng quy định của pháp luật.

Đồng thời, để hỗ trợ cá nhân kinh doanh có thể kê khai đúng, đủ, kịp thời, Thông tư đã quy định trách nhiệm các sàn TMĐT trong việc cung cấp thông tin. Trên cơ sở đó, hệ thống cơ sở dữ liệu của ngành thuế sẽ hỗ trợ tra cứu thông tin tổng hợp doanh thu kinh doanh trên toàn quốc để cá nhân có thể tự thực hiện việc khai thuế, nộp thuế theo đúng quy định.

Tổng cục Thuế dự kiến lộ trình triển khai việc kết nối cung cấp thông tin gồm 4 bước.

Bước 1 (từ nay đến trước 1.8.2021), Tổng cục Thuế chủ trì phối hợp với Bộ Công Thương thực hiện khảo sát thực tế một số sàn giao dịch thương mại điện tử để xây dựng chuẩn dữ liệu; dự thảo chuẩn dữ liệu lấy ý kiến các sàn TMĐT.

Bước 2 (từ 1.8.2021 đến trước 1.10.2021): Tổng cục Thuế tổng hợp ý kiến phản hồi, hoàn thiện, trình các cấp có thẩm quyển ban hành chuẩn dữ liệu kết nối thông tin.

Bước 3 (từ 1.10.2021 đến trước 1.1.2022): Tổng cục Thuế và các sàn giao dịch TMĐT triển khai việc nâng cấp ứng dụng để đảm việc kết nối thông tin theo chuẩn định dạng bằng phương thức điện tử.

Bước 4 (Từ 1.1.2022): Sàn TMĐT thực hiện việc kết nối thông tin với cơ quan thuế theo chuẩn dữ liệu bằng phương thức điện tử.

Tổng cục Thuế cũng cho biết đang tổ chức lấy ý kiến Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam và các sàn giao dịch TMĐT, đồng thời mong muốn các hiệp hội và các sàn TMĐT tham gia đóng góp ý kiến.

Trong trường hợp có ý kiến khác về lộ trình dự kiến nêu trên, hiệp hội nên có đề xuất cụ thể và gửi Tổng cục Thuế (Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh, cá nhân) chậm nhất trước ngày 3.7.2021.