Quan điểm của tân Tổng thống Brazil về cuộc chiến Ukraine sẽ khiến phương Tây sốc, Nga vui

Ngày 30.10, ứng cử viên của Đảng Lao động (PT) Luiz Inacio Lula da Silva đã giành chiến thắng tại vòng 2 cuộc bầu cử tổng thống Brazil với 50,8% số phiếu ủng hộ và gần như chắc chắn sẽ trở thành người kế nhiệm Tổng thống Jair Bolsonaro kể từ ngày 1.1.2023 trong nhiệm kỳ 4 năm tới.

Với 99% số phiếu được kiểm, Tòa án Bầu cử Tối cao Brazil (TSE), Ủy ban bầu cử quốc gia Brazil cho biết đây là kết quả không thể đảo ngược khi mà ứng cử viên của đảng Tự do cực hữu và là đương kim Tổng thống Bolsonaro mới nhận được 49,2% số phiếu ủng hộ.

Tổng thống đắc cử Lula da Silva, 76 tuổi, là một chính trị gia kỳ cựu với nhiều dấu ấn đậm nét trong hai nhiệm kỳ liên tiếp giữ chức Tổng thống Brazil từ năm 2003 đến 2010.

Trong một thông điệp phát đi từ Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chúc mừng chiến thắng của ông Lula da Silva trong một cuộc bầu cử “tự do, công bằng và đáng tin cậy”. Ông Biden cũng bày tỏ mong muốn được hợp tác cùng với Tổng thống đắc cử Brazil để tiếp tục thúc đẩy mối quan hệ giữa hai nước trong những năm tới.

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm nay đã chúc mừng Tổng thống đắc cử Brazil Lula giành được nhiệm kỳ tổng thống thứ ba. Trong một tuyên bố trên trang web của Điện Kremlin, ông Putin cho biết ông hy vọng mối quan hệ Brazil-Nga được củng cố và kết quả bầu cử cho thấy "sức mạnh chính trị cao" của Lula.

Nhìn chung, việc ông Lula trở lại làm Tổng thống Brazil sẽ là tin rất vui cho Tổng thống Putin. Hồi tháng 5, khi chưa làm Tổng thống thì ông Lula đã có cuộc trả lời phỏng vấn trên Time nói về cuộc chiến này. Chúng tôi xin trích lại cuộc phỏng vấn này.

PV của Time: Tôi muốn nói về cuộc chiến ở Ukraine. Ông luôn tự hào về việc có thể nói chuyện với mọi người — Hugo Chavez cũng như George Bush. Nhưng thế giới ngày nay rất rời rạc về mặt ngoại giao. Tôi muốn biết nếu cách tiếp cận của ông vẫn hoạt động. Ông có thể nói chuyện với Vladimir Putin sau những gì ông ấy đã làm ở Ukraine không?

Ông Lula: Các chính trị gia của chúng ta gặt hái những gì chúng ta gieo. Nếu tôi gieo tình huynh đệ, đoàn kết, hòa thuận, tôi sẽ gặt hái những điều tốt đẹp. Nếu tôi gieo rắc mối bất hòa, tôi sẽ gặt hái những cuộc cãi vã. Putin lẽ ra không nên tấn công Ukraine. Nhưng không chỉ Putin là người chịu trách nhiệm. Mỹ và E.U. cũng thế. Lý do cho cuộc tấn công Ukraine là gì? NATO? Khi đó, Mỹ và châu Âu lẽ ra phải nói: "Ukraine sẽ không gia nhập NATO". Điều đó sẽ giải quyết được vấn đề.

Đó là lập luận mà họ đưa ra. Nếu họ có một bí mật, chúng ta không biết. Vấn đề khác là Ukraine gia nhập E.U. Người châu Âu có thể nói: "Không, bây giờ không phải là thời điểm để Ukraine gia nhập EU, chúng ta sẽ chờ đợi". Họ không cần phải khiêu khích cuộc đối đầu.

Nhưng tôi nghĩ họ đã cố gắng nói chuyện với Nga.

Không, họ không làm vậy. Các cuộc trao đổi rất ít. Muốn bình yên thì phải có lòng kiên nhẫn. Họ có thể đã ngồi vào bàn đàm phán trong 10, 15, 20 ngày, cả tháng, cố gắng tìm ra giải pháp. Tôi nghĩ rằng đối thoại chỉ hoạt động khi nó được thực hiện một cách nghiêm túc.

Nếu ông là Tổng thống ngay bây giờ, ông sẽ làm gì? Ông có thể giúp tránh được xung đột không?

Tôi không biết liệu mình có thể làm được không. Nếu tôi là Tổng thống, tôi sẽ gọi điện cho Joe Biden, Putin và Đức, và Emmanuel Macron. Bởi vì chiến tranh không phải là giải pháp. Tôi nghĩ vấn đề là nếu bạn không cố gắng, bạn sẽ không khắc phục được mọi thứ. Và bạn phải cố gắng.

Đôi khi tôi cảm thấy lo lắng. Tôi rất lo ngại khi Mỹ và E.U. đã thông qua Juan Guaidó (khi đó là chủ tịch quốc hội Venezuela) làm Tổng thống (vào năm 2019). Bạn không theo luật dân chủ. Để Guaidó trở thành Tổng thống, ông ấy sẽ phải được bầu. Quan liêu không thể thay thế chính trị. Trong chính trị, hai nguyên thủ quốc gia đang cầm quyền, cả hai đều do nhân dân của họ bầu ra, phải ngồi xuống bàn đàm phán và nhìn vào mắt nhau và nói chuyện.

Và bây giờ, đôi khi tôi ngồi và xem Tổng thống Ukraine phát biểu trên truyền hình, được hoan nghênh, được tất cả các nghị sĩ (Châu Âu) hoan nghênh nhiệt liệt. Người này cũng chịu trách nhiệm như Putin về cuộc chiến. Bởi vì trong chiến tranh, không chỉ có một người phạm tội. Saddam Hussein cũng có tội như Bush (vì sự bùng nổ của cuộc chiến tranh Iraq năm 2003). Bởi vì Saddam Hussein đáng ra đã có thể nói: "Các vị có thể đến đây và kiểm tra và tôi sẽ chứng minh rằng tôi không có vũ khí hủy diệt hàng loạt". Nhưng ông ấy đã nói dối người của mình. Và bây giờ, Tổng thống Ukraine này đáng ra có thể nói: “Thôi nào, chúng ta đừng nói về việc tham gia NATO này, cả việc gia nhập E.U. nữa trong một thời gian. Chúng ta hãy thảo luận thêm một chút trước đã".

Tôi không biết Tổng thống Ukraine. Nhưng cách cư xử của anh ấy hơi kỳ quặc. Có vẻ như anh ấy là một phần của truyền thông. Anh ấy ở trên truyền hình buổi sáng, buổi trưa và buổi tối. Anh ta có mặt trong quốc hội Anh, quốc hội Đức, quốc hội Pháp, quốc hội Ý, như thể anh đang tiến hành một chiến dịch chính trị. Anh ta nên có mặt trên bàn đàm phán.

Ông thực sự có thể nói điều đó với Zelensky chứ? Ông ấy không muốn chiến tranh, nó đã đến với ông ấy.

Anh ta muốn chiến tranh. Nếu anh ta không muốn chiến tranh, anh ta sẽ thương lượng nhiều hơn một chút. Chính là thế đó. Tôi đã chỉ trích Putin khi tôi ở Mexico City (vào tháng 3), nói rằng thật sai lầm khi tấn công quân sự. Nhưng tôi không nghĩ rằng có ai đang cố gắng giúp tạo ra hòa bình. Mọi người đang kích động sự căm ghét đối với Putin. Điều đó sẽ không giải quyết được mọi thứ! Chúng ta cần đạt được một thỏa thuận. Nhưng mọi người đang khuyến khích (chiến tranh). Các vị đang khuyến khích người này (Zelensky), và sau đó anh ta nghĩ rằng mình là quả anh đào trên chiếc bánh của các vị...  Và chúng ta nên nói với Putin: “Ông có rất nhiều vũ khí, nhưng ông không cần phải sử dụng chúng ở Ukraine. Hãy đối thoại!”

Ông nghĩ gì về Joe Biden?

...Tôi không nghĩ rằng ông ấy đã đưa ra quyết định đúng đắn về cuộc chiến giữa Nga và Ukraine. Mỹ có rất nhiều ảnh hưởng chính trị. Và Biden lẽ ra có thể giúp tránh (chiến tranh), không xúi giục nó. Ông ấy có thể nói nhiều hơn, tham gia nhiều hơn. Biden có thể đã đi máy bay đến Moscow để nói chuyện với Putin. Đây là kiểu thái độ mà bạn mong đợi từ một nhà lãnh đạo. Can thiệp để mọi thứ không đi chệch hướng. Tôi không nghĩ rằng ông ấy đã làm điều đó.