Gian lận thi cử: Lãnh đạo giải thích như đùa

Ngày 4.11, Quốc hội thảo luận các báo cáo về phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật, phòng chống tham nhũng, thi hành án dân sự.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) đánh giá cao việc trong thời gian vừa qua, nhiều vụ án tham nhũng lớn đã được điều tra, đưa ra truy tố xét xử. Trong đó, một số vụ án tham nhũng đã được cơ quan tiến hành tố tụng chứng minh được yếu tố tham nhũng, yếu tố chiếm đoạt như vụ Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn bị khởi tố về tội nhận hối lộ với số tiền rất lớn lên tới hàng triệu USD.

“Đây là lần đầu tiên trong lịch sử tư pháp Việt Nam, các bị cáo trong một vụ án thừa nhận hành vi nhận hối lộ với số tiền lớn đến như vậy. Điều này cho thấy các cơ quan tiến hành tố tụng đã có nhiều cố gắng trong việc đấu tranh, thuyết phục để các bị cáo thừa nhận hành vi”, bà Hoa nói.

Tuy nhiên, theo đại biểu này, thực tế vẫn còn nhiều vụ án lớn mà dư luận nghi ngờ có dấu hiệu tham nhũng nhưng cơ quan tiến hành tố tụng không chứng minh được hành vi đưa và nhận hối lộ nên phải xử lý về tội phạm kinh tế. Ví dụ như tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ hoặc tội cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Nêu dẫn chứng, bà Hoa đề cập đến vụ án Nguyễn Văn Dương, Phan Sào Nam và các đồng phạm trong quá trình bị điều tra về các tội như đánh bạc, tổ chức đánh bạc, rửa tiền thì còn bị khởi tố về hành vi đưa hối lộ. Sau đó được VKSND tỉnh Phú Thọ ra quyết định đình chỉ miễn trách nhiệm hình sự về tội đưa hối lộ do được hưởng chính sách khoan hồng của nhà nước. Đại biểu nhấn mạnh, như vậy, lời khai về việc đưa hối lộ vẫn còn đó.

“Đáng lưu ý là trong vụ án này, không có bị cáo nào bị truy tố về tội nhận hối lộ. Chính vì vậy, tại phiên phúc thẩm, TAND cấp cao tại Hà Nội đã kiến nghị tiếp tục điều tra làm rõ lời khai về việc đưa hối lộ, nhưng đến nay kiến nghị này vẫn chưa có kết quả thực hiện. Việc chậm trễ này đã làm cho dư luận bức xúc và cho rằng việc xử lý tham nhũng vẫn còn chưa nghiêm, chưa triệt để”, bà Hoa nêu.

Cũng theo đại biểu này, sau những vụ án lớn như vừa qua có thể dẫn đến hệ lụy người ta không dám làm gì, không dám quyết gì, không dám tham mưu, đề xuất gì cả, cứ đóng băng lại, vì làm là sợ vi phạm hoặc có làm cũng rất dè dặt.

Đại biểu Hoàng Văn Hùng (Thái Nguyên) đề cập về vấn đề tham nhũng trong lực lượng có chức năng về phòng, chống tham nhũng và cho rằng đây là vấn đề rất lớn, ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến niềm tin của cử tri và nhân dân vào lực lượng được giao trọng trách phòng, chống tham nhũng, bảo vệ công lý.

Ông Hùng đề nghị cơ quan điều tra Bộ Công an, VKSND tối cao tăng cường các biện pháp nghiệp vụ để phát hiện, xử lý nghiêm khắc những trường hợp cán bộ, công chức trong cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng, phạm tội, nhất là nhũng nhiễu, tiêu cực, tham nhũng để tạo niềm tin của người dân với các cơ quan phòng, chống tham nhũng.

Đề cập đến việc xử lý gian lận thi cử năm 2018, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã có ý kiến cho rằng cử tri kiến nghị xử lý phải đúng đối tượng, phải tâm phục, khẩu phục và việc xử lý trong thời gian vừa qua còn có hiện tượng né trách nhiệm tương đối rõ.

“Tôi cho rằng, các cơ quan điều tra xét xử có thể sẽ bỏ lọt tội phạm khi chấp nhận lời giải thích nói như đùa của một số lãnh đạo địa phương khi có con được nâng điểm theo kiểu đưa người thân ra để chịu tội thay, bản thân thì coi như vô can trong sạch và tiếp tục trên con đường tiến thân”, ông Cương nói.

Hơn nữa, theo đại biểu này, các cơ quan tố tụng ở cấp tỉnh mà tiến hành với các đối tượng, trong đó có lãnh đạo của chính tỉnh đó sẽ rất khó để đảm bảo sự khách quan. Đề nghị các ngành chỉ đạo việc điều tra, truy tố, xét xét xử cho đúng người, đúng tội.

Lam Thanh

Bùi Trí Lâm