Donald Trump dưới góc nhìn của tâm lý học – một cuốn sách ‘nguy hiểm và gây tranh cãi’

Donald Trump là vị Tổng thống gây tranh cãi nhiềutrong lịch sử nước Mỹ. Bắt đầu ngay từ khi ông chính thức thông báo kế hoạch ứng cử cho chức tổng thống vào mùa hè năm 2015, xã hội và chính trường Mỹ đã chứng kiến sự xuất hiện của không ít người ủng hộ nhưng cũng lắm kẻ hoài nghi về quyết định của vị tỉ phú ở tuổi 70 này.

Mark Cuban đã đưa ra nhận định trên Cyber Dust rằng Donald Trump là “điều tốt đẹp lâu lắm rồi mới thấy xảy ra trong chính trị”. Song không cần phải là một bác sĩ tâm lý cũng dễ dàng nhận thấy rằng Donald Trump bị tổn thương về tâm thần; cánh báo chí đã tự đưa ra các danh xưng manh tính chẩn đoán của riêng họ để nói về vị Tổng thống này, ví dụ như: “vị vua điên” (Dowd, 2017), “kẻ loạn óc” (Collins, 2017), “rối loạn cảm xúc” (Rubin, 2017)…

Còn đối với các chuyên gia tâm thần học, không lâu sau cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, họ đã nhận thấy nhiều điểm đáng báo động về những bất ổn liên quan đến tâm thần xuất hiện ngày một rõ nơi vị tổng thổng này. Một trong số những người đầu tiên là bác sĩ y khoa Judith Lewis Herman và bác sĩ y khoa, thạc sĩ thần học Bandy X.Lee.

Tổng thống MỹDonald Trump - Ảnh: T.L

Là mộtchuyên gia về sức khỏe và bệnh tâm thần, tác giả Bandy X.Lee đã phải đối mặt với thế lưỡng nan. Thứ nhất là nghĩa vụ phải im lặng, không được tiết lộ đánh giá chuyên môn về sức khỏe của chủ thể với bất kỳ ai nếu chủ thể chưa cho phép họ lên tiếng công khai, và thứ hai là nghĩa vụ lên tiếng và thông báo cho người khác nếu họ có cơ sở để tin rằng một người nào đó có thể trở thành mối nguy hiểm.

Đứng giữa tình thế đó, Bandy X.Lee đã lựa chọn hành động lên tiếng, bởi với bà, đạo lý quan trọng hơn, và cuối cùng cuốn sách ra đời.

"Không cuốn sách nào được xuất bản trong mùa thu này nguy hiểm hơn, quan trọng hơn và gây tranh cãi hơn cuốn sách này… sâu sắc, sáng tỏ và đầy lo lắng – Đó là nhận định của Bill Moyers cựu phát ngôn viên của Nhà Trắngnhận xét về cuốn sáchDonald Trump dưới góc nhìn của tâm lý họcsau khi nó được xuất bản tại Mỹ.

Khi cuốn sách ra đời, tờ nhật báo nổi tiếngThe Washington Post của Mỹnhận xét "Lập trường của các chuyên gia tâm thần học này cần đến lòng can đảm, và những kết luận của họ thật thuyết phục".

Tác giả Bandy X.Lee muốn nhấn mạnh rằng“điểm chính của cuốn sách này không phải là về ông Trump, mà về bối cảnh lớn hơn dẫn tới việc ông lên làm tổng thống, và về phần đông dân số mà ông gây được ảnh hưởng bởi vị thế của ông”.

Bà đã đặt ngược lại câu hỏi, rằng việc Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ không phải vấn đề, mà vấn đề nằm ở chính đám đông dân số đã bầu cho ông. Và, “sự nổi lên của một cá nhân với những khiếm khuyết như thế, tự nó nói lên tình trạng sức khỏe và sự thịnh vượng của quốc gia, chúng ta có thể phản ứng thế nào: cải thiện nó hay làm nó suy yếu thêm nữa?”.

Đưa ra một tình huống nghiên cứu thực tiễn, điển hình, gắn liền với cơ sở lý thuyết, Donald Trump dưới góc nhìn của tâm lý học được coi là một tập tài liệu chuyên môn về sức khỏe tâm thần và tâm lý học, “một công trình lịch sử trong lịch sử bệnh học tâm thần Mỹ” như lời Lawrence O’Donnell đã nhận định.

Donald Trump dưới góc nhìn của tâm lý học được xuất bảntại Việt Nam

Nhưng hơn thế nữa, Donald Trump dưới góc nhìn của tâm lý học còn để lại trong lòng người đọc ấn tượng sâu sắc bởi đó làtiếng nói của những công dân có chuyên môn, ý thức rất rõ về “trách nhiệm cảnh báo” của mình; nhưng lại bị kẹt giữa hai nghĩa vụ nghề nghiệp hoàn toàn đối lập nhau, và việc vi phạm bất cứ nghĩa vụ nào cũng khiến họ bị coi là hành xử thiếu đạo đức.

Donald Trump dưới góc nhìn của tâm lý họcdodịch giảTrần Trọng Hải Minhchuyển ngữ sang tiếng Việt, sách đượcNXB Tri Thức vàNhã Nam xuất bản,phát hành trên toàn quốc từ tháng 7.2019.

Tiểu Vũ