Bộ Xây dựng lý giải nguyên nhân hàng loạt cột điện gãy đổ trong mưa bão

Cụ thể Bộ Xây dựng cho biết ngày 25.9 vừa qua, Bộ đã tổ chức cuộc họp với đại diện các bên liên quan đến sự cố hàng trăm cột điện bị đổ gãy do bão số 5 vừa qua. Qua đó, đại diện các đơn vị, chuyên gia đã báo cáo và trao đổi các kết quả nghiên cứu, khảo sát, đánh giá về nguyên nhân sự cố gãy đổ cột điện.

Kết quả khảo sát cho thấy, hệ thống lưới điện trung và hạ áp trên toàn quốc có sử dụng cột điện bê tông cốt thép (BTCT), trong đó có cột điện BTCT ly tâm được đầu tư xây dựng bởi nhiều chủ thể khác nhau, diễn ra trong nhiều giai đoạn. Các tiêu chuẩn thiết kế, chỉ dẫn kỹ thuật hiện hành về cơ bản là khá đầy đủ.

Tình trạng gãy đổ các cột điện BTCT, trong đó có cả các cột điện BTCT ly tâm dự ứng lực được sản xuất trong thời gian gần đây có nhiều nguyên nhân.

Về nguyên nhân khách quan, do số lượng cột điện BTCT là rất lớn, có nhiều nguồn gốc khác nhau, được xây dựng bởi nhiều chủ thể trong nhiều giai đoạn và do các tác động bất lợi như cây đổ, sạt lở đất.

Nguyên nhân chủ quan là do việc thiết kế, sản xuất, thi công lắp dựng, bảo trì còn những tồn tại, chưa đáp ứng quy định; thiếu tính toán, kiểm tra khả năng chịu lực cột điện BTCT theo quy định của tiêu chuẩn thiết kế kết cấu hiện hành.

Bộ Xây dựng cho biết đã đề nghị Bộ Công Thương, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tổ chức rà soát, đánh giá, phân loại các loại cột điện hiện hữu đang khai thác trong hệ thống; có các biện pháp, kế hoạch và lộ trình phù hợp để gia cường, sửa chữa, thay thế các cột có nguy cơ không đảm bảo an toàn chịu lực trước mùa mưa bão.

Bộ Xây dựng cũng lưu ý EVN quy định các đơn vị thiết kế, sản xuất, thi công lắp dựng cột BTCT, trong đó có cột BTCT ly tâm khi chế tạo, lựa chọn và thi công lắp dựng phải tuân thủ các quy định của tiêu chuẩn quốc gia hiện hành về thiết kế kết cấu, nền móng (bao gồm TCVN 5574: 2018 - Kết cấu bê tông và bê tông cốt thép, TCVN 2737: 1995 - Tải trọng và tác động…).

Bộ Xây dựng cũng cho biết cần xem xét giao đơn vị tư vấn có kinh nghiệm và năng lực phù hợp thực hiện tính toán kết cấu, lập bản vẽ thiết kế điển hình đối với các loại cột điện BTCT để đảm bảo an toàn và đồng bộ.

Tại họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 2.10, trả lời câu hỏi của báo chí đặt ra với 2 Bộ Công Thương và Bộ Xây dựng về chất lượng của hơn 600 cột điện ở miền Trung bị gãy do bão số 5, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết theo số lượng mà EVN báo cáo thì có tới hơn 300 cột điện trung thế và hạ thế thuộc quản lý vận hành của Tổng công ty Điện lực miền Trung bị đổ gãy do ảnh hưởng của bão.

Ngay trong bão và sau khi bão tan, Bộ Công Thương đã có chỉ đạo và EVN, trực tiếp là Tổng công ty Điện lực miền Trung, đã nỗ lực huy động lực lượng, phương tiện, kỹ thuật, vật tư để khắc phục sự cố. Chỉ trong vòng 3 ngày, Tổng công ty Điện lực miền Trung đã khắc phục, cấp điện trở lại cho 100% khách hàng, đảm bảo đủ điện cho sản xuất và tiêu dùng ở trong vùng bị tác động của cơn bão số 5.

Liên quan đến chất lượng của cột điện mà phóng viên hỏi, thì cột điện là một phần của công trình lưới điện, được các đơn vị điện lực xây dựng thực hiện trên cơ sở tuân thủ quy định của Luật Xây dựng cũng như Nghị định số 46 ban hành ngày 12.5.2015 của Chính phủ quy định rõ trách nhiệm của chủ đầu tư, tư vấn thiết kế, giám sát và nhà thi công, kể cả cung cấp vật liệu sản phẩm, kết cấu, thiết bị sử dụng cho công trình xây dựng.

Về quản lý Nhà nước, Bộ Xây dựng là đơn vị phụ trách và cũng đã rất kịp thời ban hành công văn số 4777 ngày 2.10.2020 tăng cường công tác quản lý chất lượng cột điện BTCT ly tâm sử dụng trên các công trình đường dây chuyển tải điện trên không, yêu cầu tất cả các công trình có các cột điện bê tông cốt thép ly tâm phải lưu ý và có biện pháp kiểm tra để khắc phục tốt nhất những nguy cơ, ví dụ như do cơn bão số 5 gây ra.

Về phía Bộ Công Thương, ở lĩnh vực điện, Bộ đã yêu cầu ngành điện và EVN trực tiếp rà soát, phân tích, đánh giá và đề xuất giải pháp tổng thể trong công tác thiết kế, quản lý xây dựng công trình, mua sắm hàng hóa và quản lý vận hành các công trình này.

Cùng với đó, cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác bảo vệ hành lang an toàn lưới điện và tăng cường kiểm tra, quản lý công tác vận hành, kịp thời phát hiện, xử lý các điểm xung yếu trên lưới điện để bảo đảm an toàn lưới điện; khẩn trương lồng ghép nội dung phòng ngừa, ứng phó khắc phục hậu quả thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch, chiến lược của ngành điện.

Ông Hải cho biết hiện nay Bộ yêu cầu tất cả các đơn vị liên quan không những của EVN mà cả các doanh nghiệp sản xuất và vận hành trong ngành điện phải lưu ý thực hiện đúng các quy định hiện hành của Nhà nước.

Bùi Trí Lâm