Nhật tung gói cứu trợ giúp gái ngành tình dục mất khách vì COVID-19

Không có tiền dự phòng hoặc các nguồn thu nhập khác, Mika nói rằng cô đang sống bằng tiền đi vay. Cô đã cố gắng tìm các công việc khác, nhưng không có ai tuyển dụng giữa khủng hoảng kinh tế. Với tình hình này, Mika có thể không còn khả năng trả tiền thuê nhà hay mua nhu yếu phẩm, chứ đừng nói đến việc trả hết khoản nợ mà cô vừa đi vay.

Mika trải lòng: "Tôi lo lắng liệu mình sẽ có chốn dung thân hay liệu còn có thể tìm được công việc mưu sinh nữa không. Tất nhiên tôi cũng lo lắng về sức khởe bản thân nhưng bây giờ tôi quan tâm nhiều hơn về việc làm thế nào để sống qua ngày".

Gái ngành tình dục trên khắp Nhật Bản đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi việc phong toả và các quy tắc hạn chế do đại dịch. Cả đất nước đang trong tình trạng khẩn cấp, với nhiều doanh nghiệp được lệnh phải đóng cửa và mọi người được khuyên không nên ra ngoài. Theo Đại học Johns Hopkins, hiện Nhật có ít nhất 10.797 trường hợp nhiễm COVID-19 và 236 trường hợp tử vong.

Để cứu vãn nền kinh tế đang suy sụp, Tokyo đã phải tung ra gói cứu trợ khổng lồ trị giá 108 nghìn tỉ yen Nhật (khoảng 989 tỉ USD). Sau một số tranh cãi, cuối cùng thì gái ngành tình dục cũng được phép xin trợ cấp nhưng phải đáp ứng một số điều kiện nhất định. Đây là động thái mà một số nhà hoạt động đã ca ngợi là dấu hiệu tiến bộ cho một ngành công nghiệp đã phải chịu sự kỳ thị của xã hội bấy lâu nay.

Nhưng đối với nhiều gái ngành, gói trợ cấp không làm họ yên tâm hơn vì các điều kiện để được hưởng trợ cấp quá nhiêu khê và bó buộc. Mika nhận xét: "(Chính phủ) không nói rõ ràng họ sẽ giúp đỡ người trong giới chúng tôi. Có nhiều chị em bán phấn mà lơi việc là hết cái ăn và làm sao mà sống được".

Cuộc chiến để được xã hội chấp nhận

Hoạt động mại dâm, hoặc đổi tình lấy tiền, bị xử lý theo luật hình sự ở Nhật Bản - nhưng các loại hoạt động trong ngành tình dục khác lại được coi là hợp pháp. Theo Havocscope, một tổ chức nghiên cứu về thị trường chợ đen toàn cầu, ngành công nghiệp tình dục ở Nhật Bản tạo ra khoảng 24 tỉ USD mỗi năm.

Mika làm nghề “thư giãn" được phép hoạt động hợp pháp. Thực ra thì gái “thư giãn” một uyển ngữ cho các dịch vụ chung đụng mà không giao hợp. Một hình thức phổ biến khác của hoạt động mại dâm hợp pháp là "massage", có thể cung cấp các dịch vụ như quan hệ tình dục bằng miệng tại các tiệm.

Khi chính phủ Nhật Bản bắt đầu tập hợp các gói cứu trợ, họ ban đầu đã loại trừ những người hoạt động hợp pháp trong ngành công nghiệp giải trí và tình dục. Điều này gây ra sự chỉ trích từ các nhà hoạt động và thành viên phe đối lập, những người gọi việc loại trừ là "phân biệt đối xử nghề nghiệp".

Trong một lá thư gửi chính phủ vào đầu tháng tư, tổ chức vận động Nhật Bản Sex Work And Sexual Health (SWASH) viết: "Không được loại bỏ gái ngành khỏi danh sách nhận tiền hỗ trợ. Chúng tôi muốn họ và con cái của họ được bảo vệ, giống như những người lao động khác".

Các quan chức đã phải đảo ngược ý định vài ngày sau đó, khi cho hay kế hoạch đề xuất sẽ gồm những người làm việc hợp pháp trong ngành công nghiệp tình dục. Theo các hướng dẫn được soạn thảo, các tổ chức sử dụng lao động trong ngành tình dục có thể nhận được trợ cấp để bù đắp cho việc nhân viên phải ở nhà để chăm sóc trẻ em trong thời gian đóng cửa trường học. Những người hành nghề mại dâm thất thu do coronavirus cũng có thể nộp đơn xin nhận tiền mặt.

Tuy nhiên, động thái này tiếp tục gây dư luận trái chiều ở Nhật Bản, nơi xã hội vẫn tồn tại định kiến đối với gái ngành nhạy cảm, Thậm chí, một số nhân vật nổi tiếng trong lĩnh vực giải trí cũng phản đối việc sử dụng tiền của người nộp thuế để trợ cấp gái ngành.

Đáp lại những chỉ trích nhắm vào chính sách trên, hashtag #NightWorkIsAlsoWork (Làm việc đêm cũng là làm việc) - "việc đêm" là một uyển ngữ cho hoạt động ngành tình dục - đã lan truyền mạnh trên mạng xã hội.

Trong một bài đăng có hashtag như vậy, một người dùng Twitter giấu tên cho biết nhiều chị em tham gia vào ngành này chỉ để trả nợ các khoản vay thời sinh viên. Dòng tweet thu hút 9.000 lượt thích và 3.800 lượt chia sẻ, lập luận rằng các chị em làm ngành này không cần tiền trợ cấp để thưởng thức những thứ xa xỉ như ăn thịt bò Wagyu - mà là để chi trả các khoản tối thiểu như tiền thuê nhà, tiền đi chợ...

"Tôi tự hỏi từ khi nào đất nước này bắt đầu phân biệt con người?" một dòng tweet khác viết. "Bạn có chối bỏ những bà mẹ đơn thân làm việc ban đêm (gái ngành) và những người cần làm việc để mưu sinh không? Ngừng định kiến, ngừng phân biệt đối xử dựa trên công việc của mọi người, ngừng bêu xấu".

Gái ngành: "Tôi bị mắc kẹt"

Nhiều gái ngành tại Nhật cũng nói rằng các quy tắc của chính phủ về hỗ trợ tài chính và các điều kiện cần đáp ứng là khó hiểu và khó xoay sở. Chẳng hạn, Mika cho biết, không rõ liệu chính sách này chỉ dành cho những người đã mất một khoản thu nhập nhất định hay những người đã bị thất nghiệp hoàn toàn, chẳng hạn như các đại lý kết nối khách hàng và gái mại dâm, ngưng hoạt động.

Và có một vấn đề khác: kế hoạch yêu cầu người nộp đơn xin trợ cấp phải chứng minh tiền lương và thu nhập bị mất. Đây là một thách thức đáng kể đối với gái ngành, những người thường sống bằng tiền bo vốn khó thống kê và mức lương của họ không ổn định.

Nhiều gái ngành thường không báo cáo nghề nghiệp hoặc thu nhập đầy đủ của họ trên tờ khai thuế do tính chất công việc của họ nhạy cảm, tất nhiên họ sợ bị lộ nhiều thứ. Ngay cả khi hoạt động của họ là hợp pháp, cảm giác xấu hổ và sợ bị kỳ thị khiến nhiều người không muốn tự nhận mình là gái ngành tình dục trong hồ sơ. Mika cho biết ngay cả gia đình của mình cũng không biết Mika làm gì để kiếm sống.

Và việc thiếu giấy tờ chứng nhận có thể ngăn gái ngành nhận được tiền trợ cấp. Mika than thở: "Không rõ làm thế nào những người lao động tự do có thu nhập chưa được báo cáo với chính phủ có thể được tiếp cận gói trợ cấp. Tôi muốn xin trợ cấp, nhưng không rõ bắt đầu làm thế nào. Tôi bị mắc kẹt thật sự".

Tokyo vẫn đang soạn thảo các điều khoản của gói kích thích kinh tế. Một sửa đổi được đề xuất sẽ chi 100.000 yen (khoảng 928 USD) cho mỗi người, thay vì 300.000 yen (2.785 USD) cho mỗi hộ gia đình bị mất thu nhập. Nếu cấp theo hộ thì nó là rắc rối cho Mika.

Bây giờ Mika phải chờ chính phủ hoàn thiện chính sách về gói kích thích dự kiến sẽ được mổ xẻ rõ ràng ít ngày nữa và hy vọng khi ấy sẽ rõ ràng hơn.

Anh Tú (theo CNN)