Mẹ con sản phụ mắc chứng bệnh gây ra chất hại chính cơ thể mình

Theo BS.CK2 Phạm Thanh Phong, Phó giám đốc Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ: “Lupus ban đỏ hệ thống là 1 bệnh lý tự miễn hệ thống chưa rõ nguyên nhân chính xác, gây rối loạn đáp ứng miễn dịch, dẫn đến việc sản xuất ra các chất chống lại chính cơ thể của mình. Đây là 1 bệnh lý gây ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trên cơ thể, hay gặp nhất là da, xương khớp, thận, tim mạch.

Điểm đặc biệt của bệnh là hay gặp ở các phụ nữ trẻ, thường gặp ở phụ nữ chủ yếu trong độ tuổi sinh đẻ. Vấn đề thai sản trong bệnh Lupus ban đỏ hệ thống có thể dẫn đến nhiều biến chứng cho cả mẹ và con. Bệnh Lupus và quá trình thai sản có sự tác động qua lại lẫn nhau”.

Theo nhiều nghiên cứu, quá trình thai sản là một trong những yếu tố gây khởi phát đợt cấp của bệnh Lupus. Các cơ quan bị ảnh hưởng nhiều nhất trong đợt cấp là da, thận, máu và khớp, trong đó tổn thương thận nặng nhất với các biểu hiện của viêm cầu thận, hội chứng thận hư, suy thận. Đây cũng là một trong những yếu tố tiên lượng xấu, có thể dẫn đến tử vong mẹ trong thai kỳ.

Thai kỳ của người bị Lupus ban đỏ hệ thống ẩn chứa rất nhiều nguy cơ. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những thai kỳ này có tỉ lệ tử vong của mẹ và con cao hơn bình thường. Về mẹ, mang thai là một thử thách cho toàn bộ cơ thể vốn đã bị ảnh hưởng bởi Lupus ban đỏ, làm tăng khả năng đợt cấp của Lupus, gây suy đa tạng. Thai nhi cũng được ghi nhận là có tỉ lệ rối loạn nhịp tim, dị tật bẩm sinh, suy dinh dưỡng bào thai và sinh non, tử vong sơ sinh cao hơn bình thường.

Sản phụ và con hiện đã tạm ổn - Ảnh: Phong Phạm

Những phụ nữ bị Lupus ban đỏ hệ thống cũng có thể có thai và sinh con, tuy nhiên do đây là bệnh hệ thống, tiến triển lâu dài và có thể nguy hiểm cho tính mạng nên cần phải được cân nhắc, tư vấn rất cẩn thận trước khi quyết định có thai. Vì vậy, ở những phụ nữ bị Lupus ban đỏ hệ thống, việc mang thai được khuyến cáo sau 6 tháng điều trị ổn định Lupus ban đỏ hệ thống, và xuyên suốt thai kỳ phải được theo dõi liên chuyên khoa bởi bác sĩ Sản khoa cũng như bác sĩ Thấp khớp học.

Và sáng 20.4.2020, BS.CK2 Phạm Thanh Phong, cho biết các bác sĩ khoa Sản của bệnh viện vừa phẫu thuật thành công cứu sống cả sản phụ và con, bị Lupus ban đỏ hệ thống có biến chứng thận và tim mạch rất nặng, chỉ trong vòng 30 phút.

Sản phụ là Trần Thị H. (27 tuổi, ngụ Q.Bình Thủy, TP.Cần Thơ), đang mang thai 35,5 tuần, thai lần 1, nhập viện ngày 13.4 vì đau bụng. Qua hỏi bệnh và thăm khám lâm sàng cũng như siêu âm sản khoa, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân có bệnh nền là Lupus ban đỏ hệ thống, đã tổn thương thận mức độ nặng cùng biến chứng tim. Bệnh nhân có dấu hiệu suy tim nặng.

Siêu âm tim màu giãn buồng tim trái, hở van 2 là 4/4 (mức độ hở van tim tối đa), hở van 3 lá 3/4, tăng áp động mạch phổi, chức năng co bóp tim giảm. Siêu âm thai nhi cho thấy có dấu hiệu suy thai trên nền suy dinh dưỡng bào thai.

Riêng bệnh nền Lupus ban đỏ đã là 1 yếu tố nguy cơ rất cao đến biến cố bất lợi cho cả mẹ và con, hơn nữa, tình trạng bệnh lý van tim rất nặng, suy tim nặng, tăng áp phổi cũng khó đảm bảo sự an toàn cho những tuần cuối thai kỳ.

Hơn nữa, thai nhi đã bị suy dinh dưỡng, hiện đang có dấu hiệu suy thai, đòi hỏi phải có sự can thiệp sớm để cứu thai. Các bác sĩ nhiều chuyên khoa đã tiến hành hội chẩn và quyết định chủ động chấm dứt thai kỳ nhằm bảo toàn tính mạng cho cả mẹ và con.

Ngày 14.4, êkíp phẫu thuật do BS.CK2 Phùng Thị Thanh Xuân, BS.CK2 Gây mê - Nguyễn Thanh Liêm, BS.CK2 Tim mạch - Võ Thị Thùy An, đã tiến hành phẫu thuật lấy thai chủ động. Sau thời gian phẫu thuật 30 phút căng thẳng, kết quả là 1 bé trai nặng 2.100 gam, khóc tốt trong niềm vui của toàn bộ êkíp phẫu thuật và cả gia đình bệnh nhân.

Hiện bé trai đã khoẻ mạnh, bú tốt. Bệnh nhân sau phẫu thuật cũng đang ổn định, không còn dấu hiệu suy tim nặng, đang nằm tại khoa Nội tim mạch khớp, để điều trị tiếp bệnh lý tim mạch và Lupus ban đỏ hệ thống.

Phong Phạm