Rạng sáng ngày 3.4, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố mức thuế đối ứng đối với hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ lên tới 46%.

Thị trường trước đó đều kỳ vọng mức thuế đối ứng chỉ 10% cho Việt Nam và các nhà phân tích thậm chí còn dự báo ở mức thấp hơn vì nhiều lý do.

Trên thị trường chứng khoán, chỉ số VN-Index đã giảm gần 7% trong phiên hôm qua với lực bán trải đều trên toàn thị trường, cho thấy nhà đầu tư vẫn cần thêm thời gian và thông tin để đánh giá tác động thực sự của chính sách này đến nền kinh tế và tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp niêm yết.

Ví dụ, cổ phiếu của FPT - công ty cung cấp dịch vụ gia công phần mềm - giảm tới 7% (giảm sàn) mặc dù mức thuế của chính quyền Tổng thống Trump không tác động gì đến sản phẩm của công ty này.

Trên thị trường ngoại hối, phản ứng ban đầu của tỷ giá USD/VND khá nhẹ nhàng, với mức mất giá chưa đến 1% sau tin tức này - và tổng cộng chưa đến 2% từ đầu năm đến nay.

Trao đổi với phóng viên Một Thế Giới, TS Phan Phương Nam, Đại học Luật TP.HCM cho rằng thuế quan 46% dự kiến sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường chứng khoán Việt Nam trong ngắn hạn, đặc biệt là các công ty hoạt động xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Các ngành như điện tử, máy móc, dệt may, giày dép và sản phẩm gỗ có thể đối mặt với nhu cầu giảm và chi phí tăng, dẫn đến lợi nhuận doanh nghiệp giảm và giá cổ phiếu hạ.

“Xu hướng gần đây cho thấy nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng, với báo cáo bán gần 1.400 tỉ đồng vào cuối tháng 3, có thể do dự đoán trước chính sách này. Áp lực bán này, kết hợp với lạm phát tăng và biến động tiền tệ có thể dẫn đến biến động thị trường mạnh, ảnh hưởng đến chỉ số như VN-Index”, ông Nam nói.

Mặc dù vậy, theo ông Nam, việc tăng mức thuế quan trên có thể thúc đẩy các công ty Việt Nam đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, có thể mang lại lợi ích cho cổ phiếu của các công ty thích nghi nhanh trong dài hạn, mặc dù điều này chưa chắc chắn trong ngắn hạn.

Ông Michael Kokalari, Giám đốc phòng phân tích kinh tế vĩ mô và nghiên cứu thị trường tại Công ty cổ phần Quản lý quỹ VinaCapital (VCFM), cho biết đơn vị này đang đánh giá tác động của mức thuế với các kịch bản đã thiết lập cho các danh mục đầu tư khác nhau. Đồng thời, họ đang tìm kiếm cơ hội mua vào khi giá cổ phiếu giảm trong ngắn hạn.

"Đợt bán tháo này tạo ra cơ hội cho các nhà quản lý quỹ chủ động mua vào những cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt và ít bị tác động trực tiếp bởi chính sách thuế, với mức định giá hấp dẫn hơn", ông Michael Kokalari chia sẻ.

Các doanh nghiệp có thể hưởng lợi rõ nhất là các đơn vị sẽ được hỗ trợ từ những nỗ lực của Chính phủ nhằm bù đắp tác động của thuế quan đối với tăng trưởng GDP.

Để góp phần đảm bảo thương mại công bằng và cân bằng, một trong những giải pháp được đại diện VCFM nhắc đến là khẩn trương nhập khẩu hàng hóa nhiều hơn từ Mỹ.

"Chúng tôi đã nghe từ các nguồn tin thứ cấp cho biết giới chức chính quyền Tổng thống Trump đánh giá cao các nỗ lực ban đầu của Việt Nam trong việc giảm thâm hụt thương mại song phương. Nhưng họ sẽ không chấp nhận các lời hứa "sẽ mua trong tương lai" như trước đây" - ông Michael Kokalari nói.

Tại Đại hội cổ đông thường niên, CTCP Chứng khoán DSC (HoSE: DSC) vừa diễn ra, ông Bạch Quốc Vinh - Tổng giám đốc DSC - phản ứng của thị trường là khá "thái quá".

Ông Vinh dẫn số liệu từ Dragon Capital cho thấy xuất khẩu trực tiếp sang Mỹ chỉ chiếm khoảng 5% tổng doanh thu toàn thị trường, chủ yếu tập trung ở nhóm doanh nghiệp điện tử, dệt may... Dù vẫn có ảnh hưởng gián tiếp, nhưng mức độ tác động không đến mức nghiêm trọng như tâm lý thị trường thể hiện.

Ông Vinh cũng cho biết Việt Nam sẽ bước vào vòng đàm phán thương mại với phía Mỹ vào ngày 9.4 tới, với kỳ vọng đôi bên sẽ đạt được những thỏa thuận tích cực.

Đại diện DSC khẳng định, hoạt động của các công ty chứng khoán - trong đó có DSC - không chịu tác động trực tiếp từ diễn biến lần này và nếu có cũng chỉ ở mức gián tiếp. Theo đánh giá của ông Vinh, VN-Index sẽ sớm tìm lại điểm cân bằng và những đợt rung lắc hiện tại sẽ mở ra cơ hội mới cho cả nhà đầu tư đang nắm giữ lẫn những người đang tìm điểm mua hợp lý.

Lam Thanh