Sáng 10.3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Quy định về ứng dụng công nghệ… còn chung chung

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN) Lê Xuân Định cho biết luật này được Quốc hội thông qua năm 2007, có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2008 và là văn bản pháp luật quan trọng, điều chỉnh các quan hệ liên quan đến chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007 phát sinh một số bất cập, hạn chế, đòi hỏi phải sửa đổi để phù hợp với thực tiễn và thúc đẩy sự phát triển.

Nội dung sửa đổi, bổ sung các điều, khoản tại Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa nhằm đổi mới việc xác định sản phẩm, hàng hóa có khả năng gây mất an toàn (sản phẩm, hàng hóa nhóm 2) và hoạt động kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa; ứng dụng công nghệ trong quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa; phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia bảo đảm mục tiêu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế; tăng cường tính hiệu quả của hoạt động quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, đẩy mạnh phân công, phân cấp quản lý để phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.

Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban KH, CN-MT Lê Quang Huy cho hay luật cần rà soát để bảo đảm phù hợp với các quy định của luật có liên quan; bảo đảm phù đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật.

Về chính sách của Nhà nước về hoạt động liên quan đến chất lượng sản phẩm, hàng hóa (Điều 6 dự thảo luật hợp nhất), các chính sách còn chưa rõ, chưa cụ thể hóa đầy đủ tại các điều khoản cụ thể, dẫn đến khó áp dụng.

Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo cần làm rõ nội dung nào ngân sách nhà nước đầu tư, nội dung nào nhà nước hỗ trợ, nội dung nào khuyến khích xã hội hóa.

Ông Huy cũng đề nghị bổ sung một số chính sách và luật hóa thành các điều luật trong dự thảo luật như tăng cường ứng dụng KH-CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm; quản lý chất lượng đối với sản phẩm hàng hóa trọng điểm, chiến lược quốc gia.

Thường trực Ủy ban KH, CN-MT cho hay quy định về ứng dụng công nghệ trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa tại Điều 7b dự thảo luật còn chung chung, chưa thể hiện rõ nội dung trọng tâm trong ứng dụng KH-CN để quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa phù hợp với xu hướng mới; chưa làm rõ các cơ chế hỗ trợ (tài chính, kỹ thuật, thuế...), chưa có quy định cụ thể về cách tiếp cận hỗ trợ, thiếu lộ trình và cơ chế thực thi...

Ngoài ra, Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc việc quy định cụ thể về mã số, mã vạch (MSMV) cho sản phẩm, hàng hóa tại dự thảo luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Cũng có ý kiến cho rằng không nên quy định MSMV trong dự thảo luật mà chỉ nên quy định trong các văn bản dưới luật để tạo tính linh hoạt và tăng tính chủ động của Chính phủ, luật chỉ nên quy định nguyên tắc chung về truy xuất nguồn gốc, số hóa quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, để nâng cao tính minh bạch và quản lý chất lượng, giảm gánh nặng thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.

Ứng dụng KH-CN, trí tuệ nhân tạo để giảm thủ tục hành chính

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng ban soạn thảo dự án luật cần quy định rõ trách nhiệm của các bộ ngành, cơ quan trong quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa dựa trên tiêu chuẩn kỹ thuật, đảm bảo quyền lợi của các bên để làm sao không bị chồng với các luật chuyên ngành như Luật An toàn thực phẩm, Luật Công nghiệp công nghệ số...

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý Chính phủ chú trọng đến công tác phân loại, quản lý cũng như kiểm soát chất lượng sản phẩm, hàng hóa ở trong nước và hàng hóa từ nước ngoài xuất khẩu vào Việt Nam.

“Đặc biệt là phòng chống việc một số nước lấy nhãn mác hàng hóa Việt Nam để mang đi nước khác tiêu thụ, nhập lậu hàng hóa Việt Nam để xuất khẩu đi nước khác...”, ông Mẫn nêu.

Bên cạnh nâng cao chất lượng sản phẩm và hàng hóa, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng lưu ý đến việc đẩy mạnh ứng dụng những thành tựu cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, trí tuệ nhân tạo trong việc truy xuất hàng hóa, giảm thiểu thủ tục hành chính, chi phí cho các doanh nghiệp.

Phó chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị ban soạn thảo tiếp tục rà soát, thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Chỉ thị 38 của Ban Bí thư về đẩy mạnh công tác tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia đến năm 2030 và những năm tiếp theo.

Ngoài ra, tiếp tục rà soát phạm vi sửa đổi để xử lý tốt nhất các bất cập hiện nay; đánh giá đầy đủ tác động của việc thực hiện cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên để thể chế hóa tối đa các cam kết quốc tế, rà soát kỹ sự cần thiết, phù hợp, đảm bảo tính thống nhất giữa các luật và luật hiện hành.

Ông Hoan cũng đề nghị cần làm rõ nội dung trọng tâm trong ứng dụng khoa học công nghệ để quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, cơ chế tài chính, cách tiếp cận, hỗ trợ lộ trình, tận dụng được lợi thế về KH-CN trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa; rà soát có quy định công bố hợp chuẩn, hợp quy theo hướng áp dụng các công nghệ mới trong quản lý nhằm tiết kiệm chi phí, giảm tối đa thủ tục hành chính, tránh chồng chéo, trùng lập, đảm bảo sự thống nhất về công bố hợp quy...

Lam Thanh