Đoàn công tác của Bộ Công Thương do lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu làm trưởng đoàn cùng với sự tham gia của Hiệp hội Lương thực Việt Nam và gần 20 doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu gạo của Việt Nam đã tổ chức đoàn giao dịch thương mại mặt hàng gạo tại thị trường Trung Quốc từ ngày 2 - 6.12.2024 nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu gạo Việt Nam sang thị trường Trung Quốc ổn định, bền vững.

Hiện nay, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam, sau Mỹ. Việt Nam cũng là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong các nước ASEAN, là thị trường xuất khẩu lớn thứ 6 và là thị trường nhập khẩu lớn thứ 11 của Trung Quốc. Năm 2023, tổng kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Trung Quốc đạt gần 172 tỉ USD, giảm 2,2% so với năm 2022; trong đó Việt Nam xuất khẩu 61,2 tỉ USD, tăng 5,6% và nhập khẩu đạt 110,6 tỉ USD, giảm 6,1%.

10 tháng đầu năm 2024, tổng trao đổi thương mại giữa hai nước đạt hơn 167,5 tỉ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu đạt 49,9 tỉ USD, tăng 0,4% so với cùng kỳ năm 2023 và nhập khẩu đạt 117,5 tỉ USD, tăng 31,4%.

Trung Quốc là thị trường nhập khẩu gạo lớn và truyền thống của Việt Nam. Với lợi thế về địa lý và sự tương đồng trong văn hóa, sản phẩm gạo của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc đã được người dân Trung Quốc đón nhận, tiêu dùng. Việt Nam đã xuất khẩu đa dạng chủng loại gạo sang Trung Quốc, như gạo trắng, gạo thơm, gạo japonica, gạo nếp... với lượng xuất khẩu nhìn chung tăng trưởng tốt qua các năm, ngoại trừ giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát. Năm 2023, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc khoảng 917,2 nghìn tấn và 10 tháng năm 2024 đạt 249,97 nghìn tấn giảm 71,7% về lượng so với cùng kỳ năm 2023.

Trong khuôn khổ chương trình làm việc, Đoàn công tác đã làm việc với: Sở Thương mại tỉnh Hồ Nam, Ủy ban xúc tiến thương mại quốc tế của thành phố Thâm Quyến (tỉnh Quảng Đông), Ủy ban xúc tiến thương mại quốc tế tỉnh Hồ Nam; Tổ chức hoạt động giao thương, kết nối mặt hàng gạo giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp Trung Quốc tại thành phố Thâm Quyến và thành phố Trường Sa tỉnh Hồ Nam; Khảo sát thực địa và làm việc với các công ty lớn tại thành phố Thâm Quyến (tỉnh Quảng Đông) và thành phố Trường Sa (tỉnh Hồ Nam) để tìm kiếm cơ hội thúc đẩy thương mại gạo giữa Việt Nam – Trung Quốc nói chung và Việt Nam – Thâm Quyến/Hồ Nam nói riêng, đồng thời kết nối doanh nghiệp hai nước thúc đẩy xuất khẩu.

Hai bên cung cấp các thông tin về cơ chế chính sách về xuất nhập khẩu nông sản nói chung và mặt hàng gạo. Đoàn công tác đã giới thiệu với phía Trung Quốc về tiềm năng, năng lực sản xuất, xuất khẩu gạo của Việt Nam với đa dạng về chủng loại, sự năng động của doanh nghiệp Việt Nam trong đổi mới, ứng dụng khoa học - công nghệ tiên tiến vào sản xuất để không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Đoàn công tác đã thông tin cho phía Trung Quốc về việc Bộ Công Thương Việt Nam đã cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo cho 161 thương nhân. Đây cũng là cơ hội giúp doanh nghiệp hai nước tiếp cận và trao đổi thông tin với nhau, thúc đẩy xuất khẩu.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong 11 tháng năm 2024, xuất khẩu gạo Việt Nam đạt gần 8,5 triệu tấn, thu về 5,31 tỉ USD, tăng 10,6% về khối lượng và tăng 22,4% về giá trị so với cùng kỳ năm trước.

So với cùng kỳ năm 2023, khối lượng gạo xuất khẩu tăng 10,6%, trong khi giá trị xuất khẩu tăng tới 22,4%. Điểm sáng lớn nhất trong năm nay chính là sự gia tăng mạnh mẽ về giá xuất khẩu. Bình quân, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đạt 626 USD/tấn, tăng 13,4%, tương đương 74 USD/tấn. Đây là thành tích cao nhất kể từ khi Việt Nam gia nhập thị trường xuất khẩu gạo toàn cầu.

Không chỉ có mức giá cao hơn đáng kể so với các năm trước, giá gạo Việt Nam hiện nay còn thuộc nhóm cao nhất thế giới. Tính đến ngày 4.12.2024, giá gạo 5% tấm của Việt Nam là 517 USD/tấn, vượt xa Thái Lan (499 USD/tấn), Ấn Độ (451 USD/tấn) và Pakistan (453 USD/tấn).

Tuyết Nhung