Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2024 của Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chiều 6.12, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc đã đề cập tới nội dung trọng tâm đó là Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu quả. Theo đó, sẽ kết thúc hoạt động của Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trong tháng 12.2024.

Ủy ban sẽ kết thúc hoạt động để chuyển về Bộ Tài chính, các đơn vị khác. Ông Phớc đề nghị ủy ban cần họp với các tập đoàn, tổng công ty, bộ ngành sắp xếp hợp lý để đảm bảo hiệu quả, phù hợp. "Đây là vấn đề cần làm và phải làm thật nhanh. Ủy ban cần tập trung cho việc này một cách khoa học, hiệu quả nhất, tránh tâm lý hoang mang, dao động", Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Với một số tập đoàn lớn như Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam, Tập đoàn Điện lực, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông, Tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản, Tổng công ty Đường sắt, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam... sẽ chuyển tổ chức đảng về trực thuộc Đảng bộ Chính phủ.

Theo kế hoạch, một phần của Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp sẽ về bộ ngành, số còn lại về Bộ Tài chính. Ông Phớc nói quan điểm là đưa các doanh nghiệp trở về với các bộ ngành và hệ thống cán bộ cũng đi theo. Ông lưu ý trong quá trình này, mối quan hệ giữa quản lý vốn, ngành và mối quan hệ giữa chủ sở hữu với chủ quản lý vốn là những vấn đề phải tính đến. Việc này để đảm bảo hoạt động hiệu quả nhất. Ông nhấn mạnh việc này "cần làm thật nhanh, thậm chí trước ngày 25.2 phải hoàn thành".

Đến nay, tổng vốn chủ sở hữu 19 tập đoàn, tổng công ty đạt 1,18 triệu tỉ đồng (tăng 11% so với năm 2018); tổng tài sản đạt 2,54 triệu tỉ đồng; tổng doanh thu hợp nhất đạt 1,85 triệu tỉ đồng. Tổng nộp ngân sách giai đoạn 2018-2023 đạt 1,28 triệu tỉ đồng, chiếm bình quân 10-12% tổng thu ngân sách hằng năm của cả nước.

Đáng chú ý, nhiều doanh nghiệp thua lỗ nhiều năm hoặc có nguy cơ thua lỗ khi chuyển giao về ủy ban này, sau quá trình tái cơ cấu, kiện toàn thay thế cán bộ lãnh đạo chủ chốt đến nay đều hoạt động sản xuất, kinh doanh có lãi. Cụ thể như Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, Tổng công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty Lương thực miền Nam, Tổng công ty Cà phê Việt Nam, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam...

Đặc biệt, sau hơn 5 năm chuyển giao về Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, đến nay các đơn vị chưa phát sinh sai phạm, tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động sản xuất kinh doanh, đầu tư của các doanh nghiệp. Một số trường hợp bị xử lý kỷ luật, khởi tố là do có liên quan sai phạm phát sinh trước khi chuyển giao doanh nghiệp về ủy ban.

Lãnh đạo Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cũng thừa nhận những tồn tại, hạn chế kể từ khi thành lập vào năm 2018 đến nay như chưa thể hiện được sự vượt trội so với trước về tính chuyên nghiệp, hiệu quả, hoạt động còn mang tính chất hành chính; chưa đạt mục tiêu, kỳ vọng ban đầu đặt ra... Nguyên nhân là khung khổ pháp luật cho tổ chức và hoạt động của ủy ban hoàn toàn dựa trên hệ thống thể chế, pháp luật có sẵn..

Tuyết Nhung