Có vi phạm Luật Khoáng sản?

Theo tìm hiểu của phóng viên Một Thế Giới, dự án Nhà máy Gạch ngói Tunnel Long Xuyên 2 (giai đoạn mở rộng) được UBND tỉnh An Giang phê duyệt đầu tư trên diện tích 5,29ha (thuộc cụm công nghiệp An Phú, huyện An Phú). Tuy nhiên, Công ty cổ phần Xây lắp An Giang không hoàn tất thủ tục đầu tư và đã xin chấm dứt dự án, hiện đang chờ UBND tỉnh An Giang phê duyệt việc chấm dứt này.

Trong giai đoạn hoạt động từ năm 2011 đến tháng 10.2023, công ty đã khai thác 582.722m³ đất tại các khu vực ngoài cụm công nghiệp An Phú. Việc khai thác diễn ra tại thị trấn An Phú, trên diện tích 153.348m², với độ sâu từ 3,5 - 3,8m, nhưng không có giấy phép khai thác khoáng sản hợp lệ.

Đối với khu vực cụm công nghiệp An Phú, từ năm 2011 đến tháng 9.2013, công ty khai thác 160.616m³ đất mặt làm nguyên liệu sản xuất gạch ngói. Mặc dù UBND huyện An Phú đã yêu cầu hoàn trả khối lượng đất khai thác tại đây, nhưng đến thời điểm này công ty chưa thực hiện.

Ngày 22.1.2024, UBND huyện An Phú thành lập đoàn kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất và khai thác khoáng sản tại vị trí Công ty cổ phần Xây lắp An Giang đang xin thực hiện dự án khai thác mỏ đất sét để làm gạch ngói.

Kết quả kiểm tra, diện tích đất đã khai thác là 154.238m². Trong đó, một phần nằm ở khu vực không phù hợp quy hoạch (đang được quy hoạch là đất cụm công nghiệp An Phú mở rộng).

Theo báo cáo của UBND huyện An Phú mới đây, Công ty cổ phần Xây lắp An Giang đã khai thác khi chưa được cấp giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định. Công ty trình bày vào tháng 10.2023 có văn bản xin chủ trương nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất có diện tích 173.030m² tại thị trấn An Phú, huyện An Phú để thực hiện dự án khai thác mỏ đất sét, tuy nhiên kiến nghị này không được UBND tỉnh An Giang đồng ý.

Nhằm đảm bảo công tác quản lý đất đai và khai thác khoáng sản, UBND huyện An Phú đã kiến nghị UBND tỉnh An Giang chỉ đạo các sở ngành liên quan hỗ trợ kiểm tra, xử lý. Quyết định số 1639/QĐ-UBND ngày 25.10.2024 của tỉnh cũng yêu cầu xác minh và xử lý các vi phạm của Công ty cổ phần Xây lắp An Giang.

Ngày 25.10, UBND tỉnh An Giang đã có quyết định về việc thành lập tổ xem xét, xử lý vi phạm đối với hoạt động khai thác khoáng sản, sử dụng đất của Công ty cổ phần Xây lắp An Giang.

Trong diễn biến mới nhất, UBND tỉnh An Giang đã có ý kiến chính thức liên quan đến đề nghị khai thác tại các khu mỏ đất sét đã được phê duyệt trữ lượng khoáng sản của Công ty cổ phần Xây lắp An Giang.

Cụ thể, sau khi xem xét công văn của Sở TN-MT, Phó chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thị Minh Thúy đã đưa ra ý kiến không chấp thuận đề nghị cấp phép khai thác khoáng sản của Công ty cổ phần Xây lắp An Giang đối với 3 khu mỏ đất sét (tại TP.Long Xuyên và 2 huyện Tri Tôn, An Phú) đã được thăm dò và phê duyệt trữ lượng; đồng thời giao Sở TN-MT tỉnh chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan rà soát, kịp thời báo cáo UBND tỉnh xem xét, quyết định việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo đúng quy định của pháp luật. Ngoài ra, tỉnh giao Sở TN-MT thông tin nội dung nêu trên đến Công ty cổ phần Xây lắp An Giang.

Trong khi đó, mục 2.1.3 tại quyết định số 3290/QĐ-UBND về việc phê duyệt kế hoạch phát triển vật liệu xây dựng tỉnh An Giang thời kỳ 2021-2030, định hướng đến năm 2050, do ông Lê Văn Phước, Phó chủ tịch UBND tỉnh An Giang đã ký vào ngày 31.12.2021 có nêu không sử dụng đất nông nghiệp; chỉ sử dụng đất sét mỏ, đất đồi làm nguyên liệu sản xuất gạch đất sét nung được cấp thẩm quyền phê duyệt; 100% các cơ sở sản xuất gạch có nguồn nguyên liệu hợp pháp (được cấp phép trong hoặc ngoài tỉnh).

Tình trạng ao hồ bị bỏ hoang tại TP.Long Xuyên

Từ người dân cung cấp thông tin, chúng tôi đến ghi nhận tại khu đô thị Bắc Long Xuyên (thuộc phường Bình Đức, TP.Long Xuyên, tỉnh An Giang) vào lúc 8 giờ sáng 27.11.

Qua quan sát, chúng tôi nhận thấy tại khu vực nằm liền kề phía sau Nhà máy Gạch ngói Tunnel Long Xuyên (nhà máy này có mặt tiền đường Trần Hưng Đạo trên quốc lộ 91, thuộc phường Bình Đức, TP.Long Xuyên) có rất nhiều ao hồ bỏ hoang.

Tiếp tục di chuyển theo tuyến đường tiếp giáp với khu vực bãi rác Bình Đức cũ đi sâu vào bên trong khu đô thị Bắc Long Xuyên, chúng tôi chứng kiến ngay ranh của khu đô thị này có nhiều ao hồ bị bỏ hoang, lục bình phủ đầy.

Đáng lưu ý, toàn bộ các ao hồ này đều kết nối với khu vực bãi chứa đất của Nhà máy Gạch ngói Tunnel Long Xuyên. Ngoài ra, cũng ngay đường dẫn vào khu đô thị Bắc Long Xuyên, bên phải có một hồ nước rộng lớn diện tích hàng chục nghìn mét vuông.

Một người đang câu cá tại đây nói: “Tôi thường xuyên đến đây câu cá, dây câu tôi thả dài 4,5m mới tới đáy, còn ở giữa hồ thì chắc không chạm đáy. Khu vực này trước đây là đất ruộng. Nhiều năm về trước, chỗ này bị nhà máy dùng máy Kobe múc đất để sản xuất gạch. Sau khi họ lấy đất thì thành hồ nước này”.

Một người đàn ông nước da đen nhẻm giới thiệu là cháu ruột của ông Hai Buol (có nhà phía sau khu vực hồ) đang đậu xe nhìn mọi người câu cá cho biết: “Các ao hồ bỏ hoang nằm sát ranh của khu đô thị đều là đất của nhà máy gạch. Còn khu vực có đất mọc cỏ là của nhà máy rác”.

Chờ cơ quan chức năng lên tiếng

Đến 10 giờ sáng 27.11, phóng viên Một Thế Giới đến trụ sở Công ty cổ phần Xây lắp An Giang để tìm hiểu vụ việc. Tiếp phóng viên là 2 phụ nữ (đại diện công ty lấy ý kiến báo chí). Tại đây, một người tự giới thiệu là Nguyễn Thị Kim Quyên, Phó phòng Tổ chức hành chính, Công ty cổ phần Xây lắp An Giang.

Bà Quyên cho biết, ngay sau khi thông tin được báo chí đăng tải, lãnh đạo công ty đã yêu cầu các đơn vị liên quan rà soát kỹ lưỡng toàn bộ tài liệu, hồ sơ để làm rõ vụ việc.

“Đến thời điểm này, công ty chưa thể đưa ra bất kỳ kết luận cụ thể nào và đang chờ thông tin từ các cơ quan chức năng. Công ty mong muốn phối hợp với cơ quan chức năng để xử lý vụ việc một cách minh bạch, đúng pháp luật. Hiện lãnh đạo đang họp, tôi ghi nhận ý kiến và sắp xếp lịch để lãnh đạo gặp báo chí trao đổi sau”, bà Quyên nói.

Để thông tin khách quan, chính xác, vào chiều 27.11, phóng viên đến trụ sở UBND TP.Long Xuyên, tỉnh An Giang đăng ký lịch làm việc thì được nhân viên bảo vệ cho biết lãnh đạo đang bận họp.

Tuy nhiên, đến tối cùng ngày, một lãnh đạo UBND TP.Long Xuyên đã trả lời qua điện thoại với nội dung: “Khu vực các ao hồ rộng lớn bỏ hoang tại phường Bình Đức là chỗ lấy đất của nhà máy gạch. Việc họ lấy đất thành ao hồ và ngưng hoạt động vào lúc nào thì tôi sẽ yêu cầu Phòng TN-MT và UBND phường Bình Đức đến xác minh, kiểm tra lại; sau đó sẽ có báo cáo thực trạng đến thời điểm này”, vị lãnh đạo cho biết.

Tô Văn