Sẽ có trên hệ điều hành iOS 18 vào mùa thu năm nay, Distraction Control (kiểm soát sự mất tập trung) cho phép người dùng trình duyệt Safari trên iPhone ẩn các thành phần trên các trang web như hình ảnh, cửa sổ bật lên hoặc quảng cáo. Sau đó, Distraction Control sẽ ghi nhớ các yêu cầu đó khi người dùng truy cập lại trang, nhưng Apple cho biết không ẩn vĩnh viễn các thành phần của trang web thường xuyên thay đổi, chẳng hạn quảng cáo.

Trong bức thư được gửi gần đây, nhóm các hiệp hội thương mại Pháp liệt kê ba mối lo ngại chính về Distraction Control, sau khi thử nghiệm phiên bản beta và bản phát hành công khai.

Trong thư, nhóm các hiệp hội thương mại Pháp nêu lên mối lo ngại rằng người dùng có thể ẩn nền tảng quản lý sự đồng ý của trang web, công nghệ hỗ trợ cửa sổ bật lên đề nghị đồng ý chấp nhận cookies, khiến các chủ trang web đối mặt với nguy cơ không tuân thủ Quy định Bảo vệ Dữ liệu Chung (GDPR) của châu Âu.

Các công ty truyền thông châu Âu ngày càng yêu cầu người dùng đồng ý nhận quảng cáo cá nhân hóa (thường mang lại lợi nhuận cao hơn so với quảng cáo không được nhắm mục tiêu), hoặc phải trả tiền để truy cập nội dung của họ.

Khi thử nghiệm Distraction Control, nhóm các hiệp hội thương mại Pháp phát hiện rằng trong một số trường hợp, tất cả quảng cáo trên một số website nhất định đều bị ẩn sau khi người dùng chọn ẩn quảng cáo trên một trang duy nhất.

Nội dung thư cho biết điều này gây ra "mối đe dọa hiện hữu với mô hình quảng cáo trực tuyến, vốn là nền tảng cho một phần đáng kể của nền kinh tế internet".

Cuối cùng, nội dung bức thư nêu rằng bằng cách cho phép người dùng ẩn bất kỳ nội dung nào trên trang web và đặc biệt là nội dung biên tập do những phương tiện truyền thông tạo ra, Distraction Control có thể thúc đẩy sự thao túng thông tin và lan truyền chúng trên internet.

“Dù có thể thao túng các trang web bằng cách sử dụng công cụ chỉnh sửa hình ảnh, Distraction Control giúp việc xóa bỏ một số nội dung chỉ bằng một lần nhấn, chụp ảnh màn hình và chia sẻ nó trở nên rất dễ dàng”, theo Pierre Devoize, Phó giám đốc điều hành tổ chức tiếp thị kỹ thuật số Alliance Digitale - một trong những hiệp hội thương mại đồng ký tên vào bức thư.

Bức thư được đồng ký bởi Alliance Digitale, tổ chức báo chí Alliance de la Presse d'Information Générale, hiệp hội xuất bản trực tuyến Geste, cơ quan đại lý quảng cáo Syndicat des Régies Internet, nhóm quảng cáo Union des Marques và UDECAM, liên minh các công ty mua và lập kế hoạch phương tiện truyền thông.

Trong thư, nhóm các hiệp hội thương mại Pháp thúc giục Apple tạm dừng triển khai Distraction Control và cung cấp tài liệu kỹ thuật về các chức năng của nó cùng bất kỳ bản cập nhật nào đã lên kế hoạch. Họ cho biết đang "tích cực xem xét tất cả các nguồn lực pháp lý có sẵn" liên quan đến bảo vệ dữ liệu, tự do báo chí, quyền sở hữu trí tuệ, luật bản quyền và nhãn hiệu, cũng như quy định về cạnh tranh.

Bức thư cũng được gửi đến một số bộ trưởng Pháp, cơ quan cạnh tranh Pháp và Ủy ban châu Âu.

Các nhà xuất bản và công ty quảng cáo từng bị ảnh hưởng bởi bản cập nhật phần mềm của Apple trong quá khứ

Hồi tháng 5, nhóm các hiệp hội thương mại Pháp từng nêu lên mối lo ngại với Apple sau thông tin về tính năng được cho là Web Eraser có thể làm giảm doanh thu quảng cáo của họ.

Thời điểm đó, nhóm này ước tính Safari chiếm khoảng 1/4 thị phần trình duyệt ở Pháp và gần 90% trên thiết bị di động Apple. Bức thư gửi Tim Cook cho biết Web Eraser sẽ "hạn chế quyền truy cập của công dân vào thông tin miễn phí, đa dạng và chất lượng, gây ra những tác động tiêu cực đáng kể đến sự đa dạng về quan điểm và thông tin trong xã hội, khả năng tiếp cận nội dung và sức sống dân chủ", đồng thời có khả năng đe dọa 100.000 việc làm ở Pháp phụ thuộc vào quảng cáo trực tuyến.

Bức thư cũng đặt ra câu hỏi liệu Apple có thể hợp pháp phát hành tính năng như vậy ở châu Âu mà không cần tiến hành đánh giá trước về tác động tiêu cực của nó đến lượng lớn doanh nghiệp hay không, đồng thời có khả năng mang lại lợi ích tích cực cho hoạt động kinh doanh quảng cáo của riêng mình không. Công ty tạo ra doanh thu quảng cáo và đăng ký từ dịch vụ Apple News của mình, nhưng kiếm được phần lớn doanh thu quảng cáo từ quảng cáo tìm kiếm trong App Store.

Nhóm các hiệp hội thương mại Pháp viết trong thư: “Bên cạnh việc thiếu thông tin chi tiết cũng như được xác minh về tính năng mới này, nó còn đặt ra nhiều câu hỏi, đặc biệt liên quan đến trách nhiệm pháp lý và biên tập mà Apple vẫn chưa phản hồi”.

Nhóm này cũng đồng thời gửi thư tới Thierry Breton (Ủy viên thị trường nội khối EU), người đứng đầu Cơ quan cạnh tranh Pháp, Bộ trưởng Văn hóa và Kinh tế Pháp.

Là một trong những gatekeeper (gác cổng) được chỉ định theo Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số ở Liên minh châu Âu (EU), Apple được yêu cầu cho phép các bên thứ ba tương tác với các dịch vụ của mình và không nên đối xử ưu đãi với sản phẩm của mình hơn các sản phẩm tương tự do bên thứ ba cung cấp.

Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số chỉ định các công ty có hơn 45 triệu người dùng hoạt động hàng tháng và 75 tỉ euro (81 tỉ USD) vốn hóa thị trường là gatekeeper, cung cấp dịch vụ nền tảng cốt lõi cho người dùng doanh nghiệp.

Nhóm các hiệp hội thương mại Pháp lo ngại rằng Web Eraser có thể là ví dụ khác về việc hãng công nghệ lớn thực hiện những thay đổi mang tính đột phá mà các công ty truyền thông và quảng cáo không kiểm soát được.

Các nhà xuất bản trực tuyến đang quay cuồng trước vô số thách thức với hoạt động kinh doanh của họ, gồm cả sự sụt giảm lưu lượng truy cập giới thiệu từ Google và Facebook cùng một số nhà quảng cáo hoàn toàn tránh xuất hiện bên cạnh tin tức. Những nhà xuất bản cũng lo ngại rằng những thay đổi, chẳng hạn chuyển đổi sang tìm kiếm dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI), có thể gây căng thẳng hơn nữa cho lượng độc giả và doanh thu quảng cáo của họ.

Bức thư đó là lời phản hồi bản tin từ trang AppleInsider, mô tả tính năng được lên kế hoạch là cho phép người dùng Safari xóa nội dung và để trình duyệt nhận ra những lựa chọn đó, mô tả có nét tương đồng đáng kinh ngạc với Distraction Control.

Nhóm xuất bản News Media Association (Anh), đại diện cho các tờ báo như Daily Mail và The Guardian, cũng gửi bức thư cho Apple cảnh báo rằng một công cụ như vậy sẽ đe dọa đến tính bền vững về mặt tài chính của báo chí. Họ cho rằng tính năng này dường như là công cụ "thô lỗ" tương tự ntrình chặn quảng cáo.

News Media Association đề cập trong thư rằng công cụ như vậy có thể cản trở khả năng tài trợ cho công việc của nhà xuất bản và việc chỉnh sửa nội dung có chọn lọc có thể khiến người tiêu dùng bỏ lỡ thông tin quan trọng từ các bài báo.

Sau đó, trang AppleInsider đưa tin Apple đã đổi tên Web Eraser thành Distraction Control và cập nhật để bao gồm một cửa sổ bật lên giải thích rằng tính năng này sẽ "không xóa quảng cáo vĩnh viễn".

Những nhà xuất bản và công ty quảng cáo từng bị ảnh hưởng bởi các bản cập nhật phần mềm của Apple trước đây. Nhóm các hiệp hội thương mại Pháp lưu ý trong thư rằng việc Apple ra mắt tính năng bảo mật App Tracking Transparency vào năm 2021, cho phép người dùng ứng dụng chọn không bị theo dõi trên những trang web và ứng dụng khác nhau, đã có tác động tiêu cực ngay lập tức đến doanh thu quảng cáo của một số công ty và chịu sự điều tra chống độc quyền ở Pháp, Đức.

Phần lớn người dùng từ chối việc bị theo dõi, khiến các nhà phát triển, chẳng hạn nhà xuất bản truyền thông, khó kiếm tiền từ ứng dụng của họ hơn.

Trước đây, Apple nói áp dụng App Tracking Transparency một cách công bằng với tất cả nhà phát triển và công cụ bảo mật này được người dùng ưa chuộng.

Điều đó xảy ra sau thay đổi toàn diện khác về quyền riêng tư của Apple vào năm 2017 thông qua tính năng Intelligent Tracking Prevention - tắt việc sử dụng cookies theo dõi của bên thứ ba trong trình duyệt Safari theo mặc định. Nhiều nhà xuất bản và hãng công nghệ quảng cáo đã báo cáo rằng CPM (chi phí để nhắm mục tiêu 1.000 lượt hiển thị) đã giảm ngay sau khi Apple triển khai Intelligent Tracking Prevention.

Sơn Vân