Chuyển hồ sơ sai phạm tại Cảng Quy Nhơn lên Ủy ban Kiểm tra Trung ương

Nhiều bộ, ngành sai phạm

Qua thanh tra cho thấy, trong việc cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại cảng Quy Nhơn, các đơn vị liên quan có nhiều vi phạm.

Cụ thẻ, UBND tỉnh Bình Định đề nghị Bộ GTVT, Thủ tướng Chính phủ cho phép cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn theo hướng Nhà nước nắm giữ 49% vốn điều lệ, sau đó tiếp tục đề nghị cho bán hết 49% vốn nhà nước là không đúng chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, không đúng với Đề án tái cơ cấu Vinalines giai đoạn 2012-2015 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, theo đó cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, Nhà nước nắm giữ 75% vốn điều lệ.

Đối với Bộ GTVT, là cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước của Vinalines nhưng chưa làm đúng chức năng, nhiệm vụ khi đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, Nhà nước nắm giữ 49% vốn điều lệ, tiếp tục đề nghị Thủ tướng cho phép Vinalines chuyển nhượng hết 49% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn.

Khi đề xuất chuyển nhượng hết 49% vốn nhà nước tại đây, dù Văn phòng Chính phủ và các Bộ có văn bản đề nghị Bộ GTVT bổ sung, giải trình những nội dung quan trọng, nhưng Bộ GTVT đã không xem xét, đánh giá toàn diện những nội dung, mà tiếp tục có đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho bán hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn là thiếu căn cứ pháp lý, cơ sở thực tiễn.

Bộ đã chỉ đạo Vinalines về phương thức chuyển nhượng vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn không rõ ràng, thiếu nhất quán. Ban đầu chỉ đạo bán đấu giá qua Sở giao dịch chứng khoán, nhưng sau đó lại cho phép Vinalines bán cổ phần theo phương thức thỏa thuận trực tiếp.

Đáng chú ý là việc Bộ GTVT đã ban hành 2 văn bản chuyển nhượng 26,01% cổ phần và chuyển nhượng 49% cổ phần tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn cho Công ty Hợp Thành theo phương thức thỏa thuận trực tiếp khi không báo cáo, chưa được Thủ tướng Chính phủ cho phép là trái thẩm quyền. Vì vậy, 2 văn bản này phải được xem xét, hủy bỏ; 75,01% cổ phần Vinalines đã chuyển nhượng cho Công ty Hợp Thành phải được xử lý thu hồi về sở hữu nhà nước.

Đối với Văn phòng Chính phủ, cơ quan này đã tham mưu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ về cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, trong đó tỷ lệ vốn do Nhà nước nắm giữ là 49% vốn điều lệ; tiếp đó, mặc dù đề nghị của Bộ GTVT về việc cho bán hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn thiếu cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn, nhưng Văn phòng Chính phủ vẫn trình Phó Thủ tướng ban hành văn bản cho bán hết 49% vốn nhà nước là không đúng.

Mặt khác, Văn phòng Chính phủ đã tham mưu: sau cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại Cảng Quy Nhơn chưa niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán, không đúng quy định, làm hạn chế việc cổ phiếu Cảng Quy Nhơn hướng tới giá thị trường, công khai, minh bạch; khó khăn, bất cập khi Nhà nước thực hiện thoái vốn đầu tư

Nhiều sai phạm trong xác định giá trị doanh nghiệp

Trong việc xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, thẩm định giá cổ phần để thoái vốn nhà nước tại Công ty CP Cảng Quy Nhơn, Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn thuế ATC (ATC) xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, thẩm định giá cổ phần để chuyển nhượng 26,01% cổ phần; Công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam (CPA) thẩm định giá cổ phần để chuyển nhượng 49% cổ phần:

Công ty ATC áp dụng phương pháp thống kê kinh nghiệm để xác định chất lượng còn lại của 3 Cầu cảng, không thu thập hồ sơ, tài liệu có liên quan để phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng kỹ thuật thực tế của Cầu cảng so với các cầu cảng đầu tư xây dựng mới trong thời gian thực hiện định giá là không thực hiện đúng quy định.

Khi áp dụng Phương pháp phân tích kinh tế - kỹ thuật để xác định chất lượng còn lại của nhà cửa, vật kiến trúc, ATC đưa ra tỷ lệ chất lượng còn lại của kết cấu chính nhưng chưa vận dụng đầy đủ hướng của Liên bộ Xây dựng-Tài chính-Vật giá Chính phủ và Tiêu chuẩn xây dựng số 373:2006.

Xác định giá trị máy móc thiết bị, phương tiện vận tải, xếp dỡ, ATC xác định lại nguyên giá thực tế của tài sản theo giá thị trường tại thời điểm 31.3.2013 theo giá trị trên sổ kế toán, không có tài liệu chứng minh tài sản đó không có trên thị trường hoặc không tìm thấy tài sản tương đương trên thị trường; mặt khác, khi xác định chất lượng còn lại theo

Phương pháp thống kê - kinh nghiệm, ATC căn cứ vào thời gian sử dụng của tài sản mà không kết hợp với việc đánh giá thực trạng tài sản; khi xác định chất lượng còn lại của tài sản theo phương pháp phân tích kinh tế - kỹ thuật, ATC không căn cứ hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Trong việc thẩm định giá để chuyển nhượng 26,01% cổ phần, CPA thẩm định giá để chuyển nhượng 49% cổ phần: ATC đưa ra các công thức tính chưa được quy định cụ thể trong các tiêu chuẩn thẩm định giá; không thực hiện đầy đủ các nội dung khảo sát thực tế tại Cảng Quy Nhơn, không khảo sát hiện trạng tài sản...

Nhà đầu tư chiến lược thiếu kinh nghiệm

Việc xây dựng, phê duyệt tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chiến lược khi cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn đã không cụ thể điều kiện, tính chất ngành nghề kinh doanh cảng biển, thực tế, Công ty Hợp Thành đã được lựa chọn là nhà đầu tư chiến lược nhưng thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực cảng biển.

Việc mua bán cổ phần lần đầu khi cổ phần hóa, Công ty Hợp Thành (nhà đầu tư chiến lược) đã chậm thanh toán tiền mua cổ phần với số tiền 46,8 tỉ đồng

UBND tỉnh Bình Định cho Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn, Công ty CP Cảng Quy Nhơn quản lý, sử dụng 281.834,8 m² đất theo hình thức thuê đất trả tiền hàng năm, tuy đã quá thời hạn ổn định 5 năm nhưng chưa điều chỉnh lại đơn giá thuê. Trách nhiệm chính thuộc về Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bình Định.

UBND tỉnh Bình Định cho Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn quản lý, sử dụng 813,3 m2 đất Trạm cấp nước ngọt cho tàu biển theo hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất là không đúng đối tượng, không đúng mục đích sử dụng đất, làm thất thu NSNN.

Trong thời gian thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp từ 1.4.2013 đến 31.10.2013, Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn đã thay đổi thời gian trích khấu hao, thực hiện trích khấu hao nhanh tài sản cố định nhưng không lập phương án thay đổi thời gian trích khấu hao tài sản cố định trình cơ quan tài chính có thẩm quyền phê duyệt là vi phạm quy định.

Việc trích khấu hao nhanh đối với một số tài sản cố định đã làm tăng chi phí khấu hao, dẫn đến phản ánh giảm lợi nhuận thực tế.

Chuyển hồ sơ sang Ủy ban Kiểm tra Trung ương

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm trong quá trình thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại Cảng Quy Nhơn nêu tại Kết luận thanh tra.

Thanh tra Chính phủ chuyển Kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với những cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra.

Bên cạnh đó, yêu cầu Bộ GTVT chỉ đạo, thực hiện việc thu hồi 75,01% cổ phần tại Công ty CP Cảng Quy Nhơn về sở hữu nhà nước vì Bộ GTVT đã cho phép Vinalines chuyển nhượng cho Công ty Hợp Thành theo phương thức thỏa thuận trực tiếp trái thẩm quyền, vi phạm quy định của pháp luật.

Lam Thanh