Starship không chỉ đóng vai trò then chốt cho tầm nhìn của Elon Musk về việc đưa người lên sao Hỏa, mà còn quan trọng với kế hoạch của NASA (Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ) đưa các phi hành gia Mỹ trở lại Mặt trăng, hiện được ấn định vào năm 2026. Elon Musk là Giám đốc điều hành SpaceX.

Với chiều cao 121 mét, tên lửa mạnh nhất thế giới đã cất cánh lúc 8 giờ 50 sáng giờ miền Đông hôm 6.6 từ cơ sở Starbase của SpaceX ở thị trấn Boca Chica, bang Texas, Mỹ.

Khoảng 8 phút sau khi bay, tầng đầu tiên của Starship là tên lửa đẩy Super Heavy đã hạ cánh thành công xuống vùng biển vịnh Mexico, bất chấp việc 1 trong số 33 động cơ của nó bị hỏng khi đánh lửa.

Hơn một giờ sau, tầng thứ hai của tên lửa là khoang tàu Starship hạ cánh xuống Ấn Độ Dương một cách có kiểm soát, dù lớp cách nhiệt của nó đã bị đốt cháy nghiêm trọng trong quá trình tái nhập khí quyển. Tàu Starship được bao phủ bởi 18.000 tấm ốp ceramic hình lục giác siêu nhẹ, dùng để bảo vệ phương tiện trong lúc hồi quyển.

"Chuyến bay thứ 4 của Starship hướng tới tiền gần hơn đến tương lai tái sử dụng nhanh phương tiện phóng. Chúng tôi sẽ tiếp tục phát triển Starship mau chóng, đặt phần cứng trong môi trường bay để học hỏi nhanh hết mức có thể, trong khi xây dựng hệ thống vận chuyển tái sử dụng đầy đủ, dùng để chở người và hàng hóa lên quỹ đạo Trái đất, Mặt trăng, sao Hỏa và xa hơn nữa", SpaceX cho biết.

“Thật mạnh mẽ và ngoạn mục”, một nhân viên công ty khởi nghiệp không gian Trung Quốc viết trên tài khoản Weibo của mình.

Theo tờ SCMP, một kỹ sư giấu tên tại Bắc Kinh (thủ đô Trung Quốc) nói ông sẽ chấm thành tích của chuyến bay với số điểm 90/100. Ông cho biết: "Với chuyến bay đó, Starship đã hoàn thành được 60% công việc hướng tới mục tiêu cuối cùng".

Tờ China Space News (thuộc sở hữu của nhà nước Trung Quốc) ca ngợi hiệu suất của Starship là "đang đến độ hoàn thiện" và nói rằng nó "vượt qua tàu con thoi để trở thành tàu vũ trụ tái nhập khí quyển lớn nhất, đồ sộ nhất lịch sử loài người".

China Space News lưu ý rằng Starship đang đạt được “tiến bộ đáng kể” với mỗi chuyến bay thử nghiệm và “chỉ còn một bước nữa là có thể tái sử dụng hoàn toàn”.

Chuyến bay thử nghiệm tích hợp đầu tiên của Starship vào tháng 4.2023 kéo dài 4 phút. Một số động cơ chính bị hỏng sau khi cất cánh và hai tầng tên lửa không tách rời. Chuyến bay thứ hai vào tháng 11.2023 kéo dài khoảng 8 phút, kết thúc bằng những gì mà SpaceX gọi là “sự tháo rời nhanh chóng ngoài kế hoạch”.

Starship đã tiến gần hơn đến việc hạ cánh trên biển trong chuyến bay thứ ba vào tháng 3.2024, nhưng tầng đầu tiên của nó đã chuyển sang trạng thái quay không thể kiểm soát trước khi rơi xuống đất, trong khi tấm chắn nhiệt bị hỏng khiến tầng thứ hai tan rã. Tên lửa đẩy Super Heavy bị thất lạc sau khi tất cả động cơ của nó không khai hỏa để hạ cánh tự động có kiểm soát trên biển.

Trong chuyến bay hôm 6.6, SpaceX thực hiện nhiều cập nhật và thay đổi phần cứng cũng như phần mềm để động cơ tên lửa đẩy Super Heavy hoạt động. Starship cũng được bổ sung thêm động cơ đẩy để ngăn rung lắc ngoài dự kiến như trong chuyến bay thứ ba.

Bất chấp sự thành công từ nỗ lực phóng Starship lần thứ tư, nhưng tiến độ chung của nó vẫn chưa đạt được kỳ vọng, đặc biệt là với Artemis III (sứ mệnh lên Mặt trăng có phi hành đoàn Mỹ lần đầu tiên kể từ Apollo 17 năm 1972), theo bài viết của China Space News.

NASA đã chọn tàu Starship để đưa phi hành gia đáp xuống Mặt trăng trong chương trình Artemis III. Nếu thực hiện được hành trình tới Mặt trăng, tàu Starship sẽ phải ở trên quỹ đạo gần Trái đất trong lúc SpaceX phóng các phương tiện hỗ trợ riêng biệt để tiếp nhiên liệu cho tàu. Nhiệm vụ chở phi hành gia Mỹ của NASA đáp xuống Mặt trăng dự kiến sẽ diễn ra sớm nhất vào năm 2026.

China Space News cho biết thách thức lớn nhất của SpaceX sau các bài kiểm tra phóng - tái nhập - tái sử dụng sẽ là làm chủ cách tiếp nhiên liệu nhiều lần cho tên lửa khổng lồ Starship sau khi nó rời khỏi hành tinh. Theo kế hoạch mới nhất của SpaceX, các cuộc thử nghiệm tiếp nhiên liệu trên quỹ đạo sẽ không bắt đầu cho đến năm 2025.

Tuần trước, tỷ phú Maezawa Yusaku (Nhật Bản) và Elon Musk chính thức thông báo hủy bỏ sự kiện dearMoon. Chuyến du lịch khám phá Mặt trăng của hai tỷ phú cùng 8 ngôi sao được lên kế hoạch từ nhiều năm đã không thể thành hiện thực.

"Tôi không thể lên kế hoạch cho tương lai và cảm thấy rất tệ khi để các thành viên phi hành đoàn phải chờ đợi lâu hơn nữa", Maezawa Yusaku viết trên trang cá nhân X. Người đứng sau hãng bán lẻ quần áo trực tuyến lớn nhất Nhật Bản cũng gửi lời xin lỗi đến những ai đã háo hức chờ đợi sự kiện này.

Sau thông báo của Yusaku Maezawa, T.O.P (cựu thành viên nhóm nhạc Big Bang) đã có những chia sẻ đầy cảm xúc trên trang cá nhân Instagram hôm 2.6. Nam rapper bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đến Maezawa Yusaku vì đã tạo ra dearMoon, mà anh cho là "dự án nghệ thuật vĩ đại và đẹp đẽ nhất cho sự phát triển của nhân loại".

T.O.P cho biết ước mơ khám phá Mặt trăng của anh vẫn chưa bao giờ mất đi. Ngay từ khi nhận lời làm thành viên phi hành đoàn dearMoon, T.O.P đã cảm nhận sự kết nối với hành tinh này. Cảm xúc đặc biệt đó giúp anh có nhiều sáng tạo trong âm nhạc và kế hoạch cho tương lai.

Người hâm mộ tiếc nuối khi chuyến du hành đến Mặt trăng của thần tượng bị hủy bỏ. Song, người hâm mộ được T.O.P an ủi bằng thông báo sẽ sớm ra nhạc trở lại, với những ca khúc được anh lấy cảm hứng từ chuyến du hành Mặt trăng chưa thành hiện thực này.

Năm 2018, Yusaku Maezawa đã ký hợp đồng với SpaceX để thực hiện chuyến bay ra ngoài vũ trụ cùng với 8 nghệ sĩ được lựa chọn, theo trang Space.

Sứ mệnh của dearMoon được nêu rõ trong tuyên bố là "khơi dậy sự sáng tạo và trí tưởng tượng trong mỗi con người, truyền cảm hứng để chúng ta dám mơ những giấc mơ chưa từng có, hát những ca khúc chưa từng được hát và vẽ nên những điều chưa từng được nhìn thấy", tạp chí Forbes đưa tin.

Dù SpaceX đã có nhiều nỗ lực trong việc thử nghiệm Starship, những sự cố không mong muốn trước đó khiến dự án DearMoon tiếp tục bị trì hoãn.

Để đạt được mục tiêu, SpaceX cho biết cần ít nhất khoảng 10 nhiệm vụ tiếp nhiên liệu để cung cấp đủ nhiên liệu cho Starship cho chuyến đi đến Mặt trăng.

Dù vậy, Maezawa Yusaku vẫn bày tỏ sự ủng hộ SpaceX và hy vọng rằng công ty do Elon Musk điều hành sẽ phát triển Starship thành công.

Starship là tên lửa cao nhất (121m) và mạnh nhất từng được chế tạo, có khả năng tạo ra lực đẩy gần 8.000 tấn khi phóng.

Sơn Vân