>> Bill Gates âm thầm giúp Microsoft dẫn đầu cuộc đua AI và thắt chặt quan hệ đối tác với OpenAI (phần 1)

Trên thực tế, chính Bill Gates là người đóng vai trò then chốt trong việc biến OpenAI và Microsoft thành cặp đôi công ty quyền lực. Microsoft chính là nhà đầu tư lớn nhất vào OpenAI (hơn 10 tỉ USD).

Vào giữa năm 2022, hai năm sau khi bị loại khỏi hội đồng quản trị Microsoft, Bill Gates đã thách thức Sam Altman và OpenAI tạo ra một mô hình AI có khả năng vượt qua Kỳ thi sinh học bậc học nâng cao (Advanced Placement).

Bill Gates không nghĩ điều đó có thể thực hiện được. Sam Altman và OpenAI lần đầu tiên giới thiệu mô hình ngôn ngữ lớn GPT-4 bên ngoài công ty này tại nhà Bill Gates vào tháng 8.2022 trong một bữa tối, với Satya Nadella nằm trong số khách mời. Khi GPT-4 vượt qua bài kiểm tra, Bill Gates đã bị sốc và gọi đây là “bản demo tuyệt vời nhất mà tôi từng thấy trong đời”.

Bản demo về GPT-4 đã thôi thúc Bill Gates viết một bản ghi nhớ khác nêu rõ cách Microsoft nên sử dụng GPT-4. Ông nhấn mạnh rằng mô hình ngôn ngữ lớn, được đào tạo trên toàn bộ mạng internet công cộng, cuối cùng có thể mở ra kỷ nguyên của các trợ lý cá nhân.

“Hãy coi nó như một trợ lý cá nhân kỹ thuật số. Nó sẽ xem các email mới nhất của bạn, biết về các cuộc họp bạn tham dự, đọc những gì bạn đọc và đọc những thứ bạn không muốn bận tâm”, Bill Gates viết trong bản ghi nhớ đó, sau này được đăng trên blog của ông.

Những lời nói của Bill Gates được coi là kim chỉ nam, giúp thúc đẩy Microsoft dẫn đầu trong cuộc chạy đua AI, theo hai giám đốc công ty này. Ngay sau bữa tối tại nhà Bill Gates, Satya Nadella đã tổ chức một cuộc họp trong khuôn viên của Microsoft, nơi ông thách thức các nhóm kết hợp AI vào tìm kiếm, an ninh mạng và bộ ứng dụng kinh doanh Microsoft 365, gồm cả Word và Outlook.

Đầu năm 2023, Microsoft giới thiệu phiên bản mới của Bing được hỗ trợ bởi GPT (mà sau này được đặt tên là Copilot). Gần như chỉ sau một đêm, nhờ sự điều động của Bill Gates, Microsoft đã biến Bing từ một bộ máy tìm kiếm sắp bị khai tử thành một công cụ được hỗ trợ bởi AI, có cơ hội cạnh tranh với Google và kiếm được tiền.

Vào tháng 2.2023, Microsoft đã tổ chức một sự kiện tại trụ sở chính tương tự như buổi ra mắt iPhone của Steve Jobs. Satya Nadella rạng rỡ tuyên chiến với Google. Bill Gates dường như không có mặt trong sự kiện đó.

Ngày nay, Bill Gates vẫn thân thiết với Sam Altman, người đến thăm nhà ông vài lần trong năm và OpenAI vẫn tìm kiếm lời khuyên từ nhà đồng sáng lập Microsoft về sự phát triển. Một người quen thuộc với quan hệ này cho biết có một “mối liên kết chặt chẽ” giữa Bill Gates và OpenAI.

"Sam Altman và Bill Gates là bạn tốt. OpenAI coi trọng ý kiến của ông ấy và tham khảo toàn diện", Kayla Wood, người phát ngôn của OpenAI, xác nhận công ty này vẫn tiếp tục gặp gỡ Bill Gates.

Mùa thu năm ngoái, Satya Nadella và Microsoft đã nỗ lực dập tắt sự hỗn loạn khi hội đồng quản trị OpenAI đột ngột sa thải Sam Altman. Frank Shaw, người phát ngôn của Microsoft, cho biết nếu Bill Gates nói chuyện với Sam Altman thì đó không phải là thay mặt cho công ty. Frank Shaw nói với Insider vào thời điểm đó: "Bill Gates không còn ở Microsoft và không liên quan đến việc này".

Trong khoảng thời gian kéo dài 5 ngày sau đó, Bill Gates đã liên hệ với Sam Altman để đề nghị hỗ trợ khi anh này đàm phán quay trở lại vị trí Giám đốc điều hành OpenAI.

Ngày nay, những người trong cuộc nói rằng ảnh hưởng của Bill Gates tại Microsoft vượt xa so với OpenAI.

Các nhà điều hành từ khắp Microsoft, gồm cả Giám đốc ứng dụng kinh doanh Charles Lamanna, Giám đốc khoa học Jaime Teevan, Giám đốc ứng dụng trò chuyện Teams - Jeff Teper và Giám đốc an ninh mạng Charlie Bell, thường xuyên gặp gỡ Bill Gates để nhờ đánh giá sản phẩm.

Cá nhân Bill Gates cũng tham gia vào việc tuyển dụng và giữ chân các nhà quản lý quan trọng cho Microsoft. Một cựu giám đốc Microsoft cho biết: “Bill Gates rất quan tâm đến việc đánh giá sản phẩm và gặp trực tiếp với các nhà quản lý”. Năm ngoái, Bill Gates nói với Forbes rằng ông dành khoảng 10% thời gian ở thành phố Redmond, bang Washington để tư vấn cho Microsoft về lộ trình sản phẩm.

Trong nhiều năm, Bill Gates đã thúc đẩy Microsoft tập trung vào người tiêu dùng hơn, bất chấp nhiều thất bại về công nghệ tiêu dùng. Vào tháng 3, nhiều nhà quan sát đã sốc khi Microsoft thông báo tuyển dụng Mustafa Suleyman, người đồng sáng lập DeepMind có nhiều năm làm việc tại Google, để lãnh đạo một bộ phận AI tiêu dùng mới.

“Bill Gates cho rằng cơ hội lớn là ở mảng người tiêu dùng. Nếu bạn nhìn vào bộ phận AI tiêu dùng mới, thì nó trông giống như ảnh hưởng của Bill Gates lên Satya Nadella”. Frank Shaw cho biết Bill Gates không liên quan đến việc Microsoft thuê Mustafa Suleyman.

Tất cả những điều này khác xa với nhận thức rằng Microsoft đã giữ khoảng cách với Bill Gates kể từ khi ông bị loại khỏi hội đồng quản trị.

Tiếp tục kín tiếng, Bill Gates đã thoát ra khỏi vụ bê bối mà hầu như không bị ảnh hưởng gì. Ngày nay, những cáo buộc về hành vi sai trái của Bill Gates thậm chí còn không được đề cập trong mục Wikipedia của ông. Có vẻ như Microsoft của năm 2024 không khác biệt nhiều so với Microsoft năm 2021. Bill Gates không biến mất khỏi Microsoft nhưng quá khứ đầy sóng gió của ông phần lớn đã bị lãng quên.

Frank Shaw nói không có bất kỳ thay đổi đáng kể nào trong vai trò cố vấn kỹ thuật của Bill Gates kể từ khi ông rời hội đồng quản trị vào năm 2020. Bill Gates từ chối lời đề nghị phỏng vấn và người đại diện của ông cũng không trả lời câu hỏi từ Insider.

Gần cuối cuốn sách The Road Ahead (Con đường phía trước) mà Bill Gates từng viết, ông đã đi vào vấn đề hiện sinh. "Có một chút đáng sợ là khi công nghệ máy tính đã tiến lên phía trước, chưa từng có một nhà lãnh đạo nào ở thời đại này lại dẫn đầu trong thời đại tiếp theo. Vì vậy, từ góc độ lịch sử, tôi đoán là Microsoft bị loại khỏi vai trò dẫn đầu trong kỷ nguyên đường cao tốc của Thời đại thông tin", Bill Gates than thở ở tuổi 39.

Sau đó, Bill Gates ở tuổi trung niên đã tiết lộ tham vọng thực sự của mình: "Tôi muốn thách thức truyền thống lịch sử".

Giờ đây, khi đã gần 70 tuổi, Bill Gates vẫn đang thách thức lịch sử, lần này là từ hậu trường. Nếu sự hồi sinh của Microsoft là một dấu hiệu nào đó thì ông đang giành chiến thắng.

Sơn Vân