Bộ GTVT lên tiếng việc DN xin trả dự án thu phí không dừng

Khó hoàn thành kịp tiến độ

Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa thông tin một số nội dung về tình hình thực hiện hệ thống thu phí tự động không dừng (ETC) tại các trạm thu phí, trong đó nêu rằng dự án giai đoạn 1 khó có thể hoàn thành tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Nguyên nhân chính là việc chưa bố trí được nguồn vốn để đầu tư hệ thống thiết bị Front-End tại các trạm thu phí do hiệp định vay vốn các dự án đã hết; việc chuyển VEC về Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, trong khi quy định pháp luật về phân cấp, phân quyền giữa Bộ GTVT và Ủy ban quản lý vốn nhà nước chưa rõ ràng cũng ảnh hưởng đến tiến độ triển khai hệ thống ETC.

Một nguyên nhân nữa là có vướng mắc về đàm phán tỷ lệ trích doanh thu giữa VEC và đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí tự động không dừng (Hợp đồng dịch vụ).

Về phương án tài chính dự án thu phí tự động không dừng, theo Bộ GTVT đến thời điểm này cơ bản các trạm thu phí thuộc dự án giai đoạn 1 đã được lắp đặt, vận hành công nghệ thu phí tự động, bước đầu tạo sự thuận lợi cho người sử dụng.

Tuy nhiên, vướng mắc lớn nhất hiện nay của dự án là doanh thu hoàn vốn cho dự án ETC không như dự kiến ban đầu do tiến độ ký hợp đồng dịch vụ, trích doanh thu còn chậm.

Ngoài ra việc nhiều dự án BOT sụt giảm doanh thu so với phương án tài chính ban đầu (do lưu lượng phương tiện thấp hơn so với dự báo, chưa được tăng phí theo đúng lộ trình trong Hợp đồng, việc giảm phí quanh trạm thu phí theo chỉ đạo tại Nghị quyết số 35/NQ-CP của Chính phủ) cũng làm ảnh hưởng đến nguồn thu của dự án thu phí tự động không dừng.

Số lượng phương tiện dán thẻ (e-tag) và nộp tiền vào tài khoản giao thông để tham gia dịch vụ thu phí tự động không dừng chưa cao (khoảng 800.000 thẻ/3,5 triệu phương tiện dán thẻ sử dụng dịch vụ ETC).

Lý do là chủ phương tiện vẫn có thói quen sử dụng tiền mặt trong khi việc thanh toán, nộp và quản lý tài khoản giao thông chưa được thuận tiện cho người sử dụng dẫn đến chưa khuyến khích được người dân tham gia dịch vụ. Việc bắt buộc các phương tiện chưa dán thẻ không được đi qua làn thu phí tự động không dừng mặc dù đã được triển khai nhưng vẫn cần có lộ trình và chế tài để thực hiện.

Không đồng tình việc trả lại dự án

Theo đó, nhà đầu tư dự án đã đề xuất dừng triển khai dự án để chuyển giao cho nhà đầu tư khác hoặc Nhà nước nhận lại dự án để tiếp tục thực hiện. Sau khi xem xét đề xuất của Công ty VETC, Bộ GTVT không đồng thuận giải pháp dừng triển khai dự án hoặc Nhà nước tiếp nhận lại dự án.

Đồng thời Bộ yêu cầu Công ty VETC phải có trách nhiệm tiếp tục thực hiện Hợp đồng đã ký kết với Bộ GTVT; bên cạnh đó Bộ GTVT sẽ phối hợp với với VETC và các cơ quan đơn vị có liên quan từng bước tháo gỡ các khó khăn vướng mắc với quyết tâm cao để hoàn thành Dự án.

Đối với dự án giai đoạn 2, Bộ GTVT cho biết mặc dù, việc lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ thu phí không dừng đã được Tổng cục Đường bộ hoàn thành từ tháng 5.2019, tuy nhiên đến thời điểm này nhà đầu tư chưa hoàn thiện thủ tục thành lập doanh nghiệp dự án, dẫn đến chưa đủ cơ sở pháp lý để thực hiện các bước tiếp theo.

Với tiến độ thành lập doanh nghiệp dự án chậm như hiện nay, Bộ GTVT cho rằng dự án có nguy cơ không hoàn thành đúng tiến độ theo Quyết định số 07/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Rà soát lại phương án tài chính

Các giải pháp Bộ đưa ra với với dự án giai đoạn 1 là thực hiện việc phân luồng giao thông tại các trạm trên Quốc lộ 1 và một số trạm cửa ngõ các thành phố lớn để khuyến khích chủ phương tiện dán thẻ và tham gia dịch vụ, tăng cường hiệu quả của hệ thống.

Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ đàm phán hợp đồng dịch vụ, lắp đặt thiết bị, bàn giao công tác quản lý thu phí và trích chi phí quản lý thu phí tự động theo phương án tài chính của dự án.

Rà soát lại phương án tài chính của dự án để xác định tỷ lệ trích chi phí quản lý thu phí tự động không dừng tại các dự án cao tốc do VEC quản lý làm cơ sở sớm ký kết Hợp đồng dịch vụ. Phối hợp với Ủy ban quản lý vốn Nhà nước để tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn để triển khai các dự án của VEC; Chỉ đạo Cục đăng kiểm, các cơ quan đơn vị liên quan tiếp tục dán thẻ cho các phương tiện.

Phối hợp với Công ty VETC để tăng cường năng lực thông qua phương án bổ sung các nhà đầu tư có năng lực tham gia dự án thu phí tự động không dừng như đề xuất của Công ty VETC; Hoàn thiện việc kết nối liên thông tài khoản cá nhân tại các ngân hàng thông qua cổng thanh toán điện tử.

Đối với dự án giai đoạn 2, nhà đầu tư dự án giai đoạn 2 cần tập trung, khẩn trương phối hợp cùng các cơ quan liên quan để được chấp thuận chủ trương và hoàn thiện thủ tục thành lập doanh nghiệp dự án làm cơ sở triển khai các bước tiếp theo (TKBVTC, ký Hợp đồng tín dụng, lắp đặt, vận hành hệ thống…).

Bộ GTVT cũng cho biết, đối với việc quản lý doanh thu, định kỳ hàng tháng, quý nhà đầu tư phải báo cáo tình hình thu phí tại các trạm về lưu lượng, doanh thu theo mẫu báo cáo do Bộ ban hành.

Tổng cục ĐBVN thường xuyên tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát thực tế tại các trạm thu phí. Qua công tác kiểm tra, giám sát đã yêu cầu nhà đầu tư thực hiện đúng quy định của pháp luật và hợp đồng dự án BOT; triển khai dự án xây dựng hệ thống quản lý giám sát dữ liệu, hình ảnh theo thời gian thực để các cơ quan có thẩm quyền giám sát quá trình thu phí của các dự án BOT…

Lam Thanh