Ngày 4.12, Phó phủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 1570/QĐ-TTg phê duyệt Nhiệm vụ lập Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt gành Đá Đĩa ở Phú Yên.

Theo quyết định này, phạm vi nghiên cứu lập quy hoạch gồm 808,89ha (không bao gồm diện tích khoanh vùng bảo vệ của Danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt gành Đá Đĩa), thuộc Phân khu 9, xã An Ninh Đông, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên.

Đối tượng nghiên cứu lập quy hoạch bao gồm toàn bộ Danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt gành Đá Đĩa và không gian cảnh quan thiên nhiên, môi trường - sinh thái xung quanh.

Các giá trị di sản văn hóa vật thể, di sản văn hóa phi vật thể, cảnh quan môi trường và tài liệu, hiện vật liên quan; công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị Danh lam thắng cảnh gành Đá Đĩa và các yếu tố đô thị, kinh tế - xã hội, dân cư; các thể chế chính sách liên quan; hiện trạng hạ tầng kỹ thuật, tình hình sử dụng đất đai khu vực lập quy hoạch; mối liên hệ với các di tích, công trình, địa điểm trong khu vực nhằm kết nối, phát triển du lịch.

Mục tiêu lập quy hoạch nhằm nhận diện đầy đủ giá trị và bảo tồn các giá trị đặc sắc về địa chất của Danh lam thắng cảnh gành Đá Đĩa; bảo vệ tài nguyên mặt nước, đa dạng sinh học, địa chất, địa mạo và di sản văn hóa của cộng đồng trong khu vực; hoàn thiện hệ thống hồ sơ, dữ liệu làm cơ sở chuyển đổi số và tự động hóa trong quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích.

Cùng với đó, quy hoạch để phát huy giá trị Danh lam thắng cảnh gành Đá Đĩa trở thành điểm tham quan du lịch hấp dẫn của tỉnh Phú Yên, vùng Nam Trung Bộ và cả nước; kết nối với các di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh khác tại địa phương, hình thành chuỗi sản phẩm du lịch, kết hợp phòng hộ, bảo vệ môi trường, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và nâng cao ý thức, trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo tồn các giá trị độc đáo của danh thắng và di sản văn hóa truyền thống của khu vực.

Việc lập quy hoạch cũng làm cơ sở pháp lý thu hút nguồn lực đầu tư; quản lý, bảo vệ danh lam thắng cảnh và các di sản trong khu vực; lập, thẩm định, phê duyệt và triển khai các dự án thành phần về bảo quản, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị danh lam thắng cảnh; xây dựng các quy định để quản lý, kiểm soát không gian quy hoạch kiến trúc cảnh quan khu vực danh lam thắng cảnh và các khu vực lân cận, phù hợp với quy hoạch được duyệt và quy hoạch khác có liên quan...

“

Với diện tích khoảng hơn 2km², gành Đá Đĩa là một thắng cảnh thiên tạo hiếm thấy với nhiều cột đá dựng đứng liền khít nhau, có tiết diện hình lục giác.

Theo kết quả nghiên cứu địa chất, đá ở gành Đá Đĩa là loại đá bazan được hình thành do hoạt động phun trào của núi lửa cách nay hàng triệu năm. Nham thạch phun ra từ miệng núi lửa chảy tràn ra biển, sau đó gặp nước biển lạnh nên bất ngờ bị đông cứng lại; đồng thời xảy ra hiện tượng ứng lực, gây nên sự rạn nứt khối nham thạch theo mạch dọc, xiên ngang thành những cột đá đứng liền khít nhau, tạo nên gành Đá Đĩa có một không hai ở Việt Nam và số ít gành đá tương tự trên thế giới.

Với những giá trị về địa chất, lịch sử đặc biệt, Danh lam thắng cảnh gành Đá Đĩa được Thủ tướng Chính phủ ra quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt vào ngày 31.12.2020.

Khu vực gành Đá Đĩa cũng là điểm đến thu hút đông du khách nhất ở Phú Yên.

Minh An