Có thể vụ phóng tên lửa Falcon 9 của SpaceX tạo ra lỗ hổng trong tầng điện ly Trái đất

Jeff Baumgardner, nhà khoa học nghiên cứu cấp cao tại Đại học Boston, đã đưa ra nhận định này trên trang Spaceweather.

Tầng điện ly là một trong các tầng quan trọng của bầu khí quyển Trái đất. Nó nằm ở độ cao khoảng 80 - 640km trên bề mặt Trái đất. Tầng điện ly có mật độ ion cao, do ánh sáng Mặt trời gặp phải không khí và gây ra quá trình ion hóa.

Trong tầng điện ly, phân tử không khí bị tách ra thành các ion dương và ion âm do tác động của ánh sáng Mặt trời. Những ion này có khả năng di chuyển trong không gian, tạo ra một vùng có tính chất dẫn điện trong bầu khí quyển.

Tầng điện ly đóng một vai trò quan trọng trong truyền tải sóng radio và tín hiệu từ các thiết bị viễn thông. Tín hiệu này phản xạ từ tầng điện ly, giúp các sóng radio, tín hiệu đến được xa hơn và lan tỏa trên toàn cầu.

Ngoài ra, tầng điện ly cũng ảnh hưởng đến hệ thống định vị vệ tinh (GPS) và giao tiếp không gian. Do đó, việc hiểu và nghiên cứu về tầng điện ly là rất quan trọng trong việc hiểu các hiện tượng không gian và tầng quang điện của Trái đất.

Theo Jeff Baumgardner, các lỗ hổng trong tầng điện ly đã trở nên phổ biến hơn khi số lượng tên lửa được phóng lên ngày càng nhiều. Các lỗ này là tạm thời vì quá trình tái ion hóa xảy ra khi Mặt trời mọc.

Bức ảnh về vụ việc này được nhiếp ảnh gia Jeremy Perez chụp lại vào ngày 19.7 sau khi SpaceX phóng tên lửa Falcon 9 từ Căn cứ Lực lượng không gian Vandenberg ở bang California (Mỹ).

Falcon 9 của SpaceX là tên lửa hai tầng có thể tái sử dụng, được thiết kế để vận chuyển người và hàng hóa lên quỹ đạo theo cách đáng tin cậy.

Bức ảnh cho thấy ánh sáng huỳnh quang màu đỏ mà Jeremy Perez mô tả là "mở rộng về phía nam và băng qua dải Ngân hà". Ông nói ánh sáng có thể nhìn thấy trong khoảng 20 phút sau khi SpaceX phóng Falcon 9.

Jeff Baumgardner nói hiện tượng này đã được nghiên cứu kỹ lưỡng và có thể xảy ra khi "tên lửa đốt cháy động cơ của chúng ở độ cao 200 - 300km so với bề mặt Trái đất".

“Ánh sáng đỏ xuất hiện khi khí thải từ giai đoạn thứ 2 của tên lửa khiến tầng điện ly tái kết hợp lại nhanh”, Jeff Baumgardner mô tả bức ảnh trên.

Đại diện SpaceX không trả lời ngay lập tức khi được trang Insider đề nghị bình luận về chuyện trên.

SpaceX từng gây qua hiện tượng này vào năm 2017, theo trang Arts Technica. Đến năm 2018, Arts Technica đưa tin một vụ phóng Falcon 9 khác của SpaceX đã gây ra lỗ hổng rộng 560 dặm (901km) trong tầng điện ly của Trái đất kéo dài từ 2 đến 3 giờ.

Hồi tháng 4, Starship, tên lửa lớn nhất và mạnh nhất từng được SpaceX chế tạo, đã phóng đi từ bang Texas (Mỹ) nhưng nổ tung sau vài phút. Starship tăng tốc nhưng sau đó bắt đầu quay ở độ cao trước khi phát nổ khoảng 4 phút sau khi rời khỏi mặt đất.

SpaceX trước đó đã cảnh báo rằng cơ hội thành công là thấp và mục đích của chuyến bay thử nghiệm là thu thập dữ liệu, bất kể nhiệm vụ có hoàn thành hay không. Các nhân viên tại SpaceX vẫn cổ vũ nhiệt tình ngay cả sau khi tên lửa phát nổ.

Đây là chuyến bay thử nghiệm mà SpaceX từng hy vọng sẽ là bước đầu tiên trong hành trình của con người tới sao Hỏa.

Cuộc thử nghiệm không người lái bay dưới quỹ đạo này đánh dấu lần thử nghiệm đầy đủ đầu tiên, trong đó tàu Starship (chở tối đa 100 phi hành gia) được đặt lên trên tên lửa Super Heavy Booster với 33 động cơ Raptor cung cấp sức đẩy cần thiết.

Tàu vũ trụ khổng lồ này dài gần bằng ba chiếc máy bay phản lực chở khách, cao hơn 10m so với tên lửa Saturn V từng đưa con người lên Mặt trăng vào năm 1969.

Cả phần trên và phần dưới của hệ thống Starship đều được thiết kế để tự cung cấp năng lượng trở lại Trái đất một cách an toàn, hạ cánh nhẹ nhàng để có thể được tái sử dụng. Elon Musk, Giám đốc điều hành SpaceX, cho biết khả năng tái sử dụng tên lửa Starship giúp chuyến bay vào vũ trụ rẻ hơn đáng kể so với những gì NASA có thể cung cấp.

Không giống như NASA, cố gắng tránh rủi ro, SpaceX có lịch sử cho thấy sẵn lòng để các chuyến bay thử nghiệm bị nổ tung. Elon Musk cho biết doanh nghiệp tư nhân này được hưởng lợi từ việc hiểu được những gì sai sót.

SpaceX đã xây dựng sân bay vũ trụ của riêng mình, có tên Starbase, trên Vịnh Mexico ở Boca Chica (bang Texas, Mỹ) để phóng tên lửa của mình. Một số tàu vũ trụ Starship khác đã được SpaceX sản xuất để thử nghiệm trong tương lai.

Elon Musk cho biết ông đã phát triển Starship để con người cuối cùng có thể trở thành loài liên hành tinh. Để làm được điều này, tỷ phú giàu nhất thế giới dự định bắt đầu thuộc địa hóa sao Hỏa, điều mà ông nói là cần thiết để bảo tồn loài người trong trường hợp có sự kiện hủy diệt hành tinh, chẳng hạn chiến tranh hạt nhân hoặc cuộc tấn công của tiểu hành tinh quét sạch sự sống trên Trái đất.

SpaceX tuyên bố Starship với tải trọng lên tới 150 tấn sẽ có thể vận chuyển hàng chục người trên các chuyến bay dài ngày liên hành tinh. Công ty đã có kế hoạch cho một chuyến bay tư nhân cho 11 người quanh Mặt trăng vào năm nay, dù thời điểm đó bây giờ hiện không còn khả thi.

SpaceX cũng công bố kế hoạch dài hạn để sử dụng tàu vũ trụ này như một phương tiện đưa đón cho du lịch thương mại trên Trái đất, hứa hẹn các chuyến từ London (thủ đô Anh) đến Tokyo (thủ đô Nhật Bản) trong vòng chưa đầy 1 giờ.

Sơn Vân