Lý do Meta tụt lại trong cuộc đua AI và gần đây mới đuổi theo OpenAI, Microsoft, Google

Meta Platforms gặp phải vấn đề hóc búa: Dù đã đầu tư nhiều vào nghiên cứu AI, gã khổng lồ truyền thông xã hội này đã chậm chạp trong việc áp dụng các hệ thống phần cứng và phần mềm đắt tiền thân thiện với AI cho hoạt động kinh doanh chính của mình, khiến khả năng cạnh tranh quy mô lớn bị hạn chế ngay cả khi công ty ngày càng phụ thuộc vào AI để hỗ trợ cho sự tăng trưởng của mình, theo nguồn tin của Reuters.

"Chúng tôi có lỗ hổng đáng kể trong công cụ, quy trình làm việc và quy trình khi phát triển AI. Chúng tôi cần đầu tư mạnh vào đây", theo bản ghi nhớ do người đứng đầu bộ phận cơ sở hạ tầng Meta Platforms - Santosh Janardhan viết và được đăng trên bảng tin nội bộ của công ty hồi tháng 9.2022.

Để hỗ trợ cho công việc AI, Meta Platforms cần "thay đổi cơ bản thiết kế cơ sở hạ tầng vật lý, các hệ thống phần mềm và cách tiếp cận để cung cấp một nền tảng ổn định", Santosh Janardhan nói thêm.

Trong hơn 1 năm, Meta Platforms đã tham gia vào dự án lớn nhằm hoàn thiện cơ sở hạ tầng AI của mình. Dù công ty công khai thừa nhận đang cố gắng bắt kịp xu hướng phần cứng AI, chi tiết về tái cấu trúc chưa được báo cáo trước đây.

Khi được hỏi về bản ghi nhớ và việc tái cấu trúc, Jon Carvill, người phát ngôn Meta Platforms, cho biết công ty "có thành tích đã được chứng minh trong việc tạo và triển khai cơ sở hạ tầng tiên tiến trên quy mô lớn kết hợp với chuyên môn sâu về nghiên cứu và kỹ thuật AI".

Jon Carvill nói: “Chúng tôi tự tin vào khả năng tiếp tục mở rộng khả năng của cơ sở hạ tầng để đáp ứng nhu cầu ngắn hạn và dài hạn khi mang lại trải nghiệm mới do AI cung cấp cho dòng ứng dụng và sản phẩm tiêu dùng của mình”. Ông từ chối bình luận về việc liệu Meta Platforms có từ bỏ chip AI của mình hay không.

Cuộc tái cấu trúc đã làm tăng chi phí vốn của Meta Platforms lên khoảng 4 tỉ USD mỗi quý, gần gấp đôi chi tiêu tính đến năm 2021, khiến công ty phải tạm dừng hoặc hủy bỏ việc xây dựng trung tâm dữ liệu đã lên kế hoạch trước đó ở 4 địa điểm.

Những khoản đầu tư đó trùng hợp với giai đoạn siết chặt tài chính nghiêm trọng với Meta Platforms, khi sa thải nhân viên kể từ tháng 11.2022 với quy mô chưa từng thấy.

Trong khi đó, ChatGPT của OpenAI do Microsoft hậu thuẫn đã trở thành ứng dụng tiêu dùng phát triển nhanh nhất trong lịch sử sau khi ra mắt vào ngày 30.11.2022, tạo ra cuộc chạy đua giữa những gã khổng lồ công nghệ để phát hành các sản phẩm generative AI.

Ngoài việc nhận dạng các mẫu trong dữ liệu như AI khác, generative AI còn tạo ra nội dung bằng văn bản và hình ảnh giống như con người để đáp lại lời nhắc.

Nguồn tin của Reuters cho biết generative AI đòi hỏi năng lực tính toán lớn. Điều này khiến việc Meta Platforms nỗ lực nâng cấp khả năng tính toán của mình càng trở nên cấp bách.

Tụt hậu

Nguồn gốc chính của vấn đề có thể bắt nguồn từ việc Meta Platforms chấp nhận sử dụng GPU (bộ xử lý đồ họa) hơi muộn màng cho hoạt động của AI.

Chip GPU đặc biệt phù hợp với xử lý AI vì có thể thực hiện đồng thời số lượng lớn tác vụ, giảm thời gian cần thiết để xử lý hàng tỉ mẩu dữ liệu.

Tuy nhiên, GPU cũng đắt hơn so với các loại chip khác, với Nvidia kiểm soát 80% thị phần và duy trì vị trí dẫn đầu về phần mềm đi kèm.

Cho đến năm ngoái, Meta Platforms chủ yếu chạy khối lượng công việc AI bằng cách sử dụng hàng loạt CPU (bộ xử lý trung tâm) dành cho máy tính thương mại của công ty. CPU là chip chủ lực trong thế giới máy tính, vốn đã lấp đầy các trung tâm dữ liệu nhiều thập kỷ nhưng không hiệu quả trong công việc AI.

Theo Reuters, Meta Platforms cũng bắt đầu sử dụng chip tùy chỉnh của riêng mình mà công ty đã thiết kế nội bộ để suy luận. Đó là quy trình AI mà trong đó các thuật toán được đào tạo dựa trên lượng dữ liệu khổng lồ đưa ra phán đoán và tạo phản hồi cho lời nhắc.

Đến năm 2021, cách tiếp cận theo hai hướng đó tỏ ra chậm hơn và kém hiệu quả hơn so với việc dùng GPU, vốn cũng linh hoạt hơn trong việc chạy các loại mô hình khác nhau so với chip của Meta Platforms.

Khi Mark Zuckerberg chuyển hướng công ty sang metaverse, khó khăn về khả năng chịu tải của công ty đã làm chậm tốc độ triển khai AI để đối phó với các mối đe dọa, như sự trỗi dậy của TikTok và việc thay đổi quyền riêng tư quảng cáo do Apple dẫn đầu.

Những rắc rối này đã thu hút sự chú ý của cựu thành viên hội đồng quản trị Meta Platforms, Peter Thiel. Ông đã từ chức vào đầu năm 2022 mà không giải thích.

Tại cuộc họp hội đồng quản trị trước khi rời đi, Peter Thiel nói với Mark Zuckerberg và các giám đốc khác rằng họ tự mãn về hoạt động kinh doanh truyền thông xã hội cốt lõi của Meta Platforms trong khi tập trung quá nhiều vào metaverse, điều mà ông nói khiến công ty dễ bị tổn thương trước thách thức từ TikTok.

Cố bắt kịp xu hướng

Sau khi ngừng triển khai quy mô lớn chip suy luận tùy chỉnh của Meta Platforms, được lên kế hoạch vào 2022, các lãnh đạo đã đảo ngược hướng đi và đặt hàng các GPU Nvidia trị giá hàng tỉ USD trong năm đó.

Lúc này, Meta Platforms đã đi sau vài bước so với các công ty ngang hàng như Google, vốn đã bắt đầu triển khai phiên bản GPU tùy chỉnh của riêng mình có tên TPU từ năm 2015.

Những lãnh đạo Meta Platforms cũng bắt đầu tổ chức lại các đơn vị AI vào mùa xuân năm đó, bổ nhiệm hai người đứng đầu bộ phận kỹ thuật mới trong quá trình này, gồm cả Santosh Janardhan, tác giả của bản ghi nhớ tháng 9.2022.

Hơn 12 giám đốc đã rời Meta Platforms trong thời kỳ biến động kéo dài nhiều tháng, một sự thay đổi gần như toàn bộ lãnh đạo cơ sở hạ tầng AI.

Tiếp theo, Meta Platforms bắt đầu trang bị lại các trung tâm dữ liệu của mình để phù hợp với các GPU mới (tiêu thụ nhiều năng lượng hơn cũng như tạo ra nhiều nhiệt hơn so với CPU) và phải được gom lại với nhau bằng mạng chuyên dụng giữa chúng.

Các trung tâm dữ liệu cần công suất mạng gấp 24 đến 32 lần và hệ thống làm mát bằng chất lỏng mới để quản lý nhiệt các cụm, đòi hỏi chúng phải được "thiết kế lại hoàn toàn".

Khi công việc đang được tiến hành, Meta Platforms đã lên kế hoạch nội bộ để bắt đầu phát triển một chip nội bộ mới và tham vọng hơn, giống như GPU, có khả năng đào tạo các mô hình AI và thực hiện suy luận. Theo Reuters, dự án sẽ hoàn thành vào khoảng năm 2025.

Jon Carvill nói việc xây dựng trung tâm dữ liệu đã bị tạm dừng trong khi việc chuyển đổi sang các thiết kế mới sẽ tiếp tục vào cuối năm 2023.

Đánh giá

Trong khi mở rộng quy mô công suất GPU của mình, Meta Platforms hiện chưa có nhiều thành tựu để thể hiện khi các đối thủ cạnh tranh như Microsoft và Google thúc đẩy việc ra mắt các sản phẩm generative AI thương mại.

Vào tháng 2, Susan Li, Giám đốc tài chính Platforms, thừa nhận Meta Platforms không dành nhiều tài nguyên tính toán hiện tại cho công việc tạo sinh. Bà nói: “Về cơ bản, tất cả năng lực AI của chúng tôi đều hướng tới quảng cáo, feeds và Reels".

Meta Platforms đã không ưu tiên xây dựng các sản phẩm generative AI cho đến sau khi ChatGPT ra mắt vào tháng 11.2022. Theo Reuters, dù Facebook AI Research (phòng nghiên cứu trí tuệ nhân tạo của Facebook) đã công bố các nguyên mẫu của công nghệ này từ cuối năm 2021, nhưng công tykhông tập trung vào việc chuyển đổi nghiên cứu được đánh giá cao của mình thành sản phẩm.

Khi sự quan tâm của nhà đầu tư tăng vọt, điều đó đang thay đổi. Mark Zuckerberg đã công bố nhóm generative AI cấp cao mới vào tháng 2 mà ông nói sẽ "tăng tốc" cho công việc của công ty trong lĩnh vực này.

Giám đốc Công nghệ Andrew Bosworth nói rằng generative AI là lĩnh vực mà ông và Mark Zuckerberg dành nhiều thời gian nhất, đồng thời hé lộ Meta Platforms sẽ phát hành một sản phẩm trong năm nay.

Sơn Vân