'Tweet của Elon Musk khiến các cổ đông Tesla thiệt hại 12 tỉ USD'

Lời khai trước bồi thẩm đoàn hôm 31.1 bởi các nhân chứng cho các nguyên đơn nhằm mục đích chỉ ra các tweet vào tháng 8.2018 của Elon Musk đã khiến cổ phiếu Tesla lao dốc, gây tổn hại cho cả các nhà đầu tư dài hạn và ngắn hạn.

Con số thua lỗ được trình bày trước bồi thẩm đoàn bởi Michael Hartzmark của công ty tư vấn kinh tế và tài chính Forensic Economics, người làm chứng về cách ông đo lường tác động của các dòng tweet từ Elon Musk với giá cổ phiếu Tesla. Ước tính 12 tỉ USD áp dụng cho tất cả nhà đầu tư vào Tesla, một nhóm lớn hơn so với những người tham gia vụ kiện tập thể.

Michael Hartzmark không đưa ra con số cơ bản về khoản tiền mà các nguyên đơn đang đòi bồi thường thiệt hại, nhưng ông nói với bồi thẩm đoàn rằng các dòng tweet của Elon Musk đã gây ra "tổn thất nghiêm trọng" cho các cổ đông và đưa ra phương pháp tính toán thiệt hại của mình.

Michael Hartzmark cho biết rõ ràng thông tin mà Elon Musk truyền tải là "quan trọng với các nhà đầu tư", thể hiện qua các câu hỏi và mối quan tâm được gửi qua email tới văn phòng quan hệ nhà đầu tư của Tesla thời điểm đó.

Ông nói với bồi thẩm đoàn về việc giá cổ phiếu Tesla tăng vọt như thế nào sau thông báo ban đầu từ Elon Musk, sau đó giảm mạnh khi những nghi ngờ ngày càng tăng về kế hoạch chuyển công ty thành tư nhân, một phần do công chúng biết rằng Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) đang điều tra các dòng tweet.

Andrew Rossman, luật sư cho Elon Musk, đã hỏi liệu Michael Hartzmark có kiểm tra tác động của phần trung thực trong dòng tweet với giá cổ phiếu Tesla so với phần bị cho là sai hay không.

Michael Hartzmark nói đã đánh giá chúng cùng nhau, vì Elon Musk trước đó chỉ ra rằng ông muốn tư nhân hóa Tesla và thực tế đó đã được phản ánh trong giá cổ phiếu Tesla trước dòng tweet của tỷ phú này. Thông tin mới duy nhất trong khoảng thời gian 10 ngày được đề cập trong vụ kiện là việc Elon Musk khẳng định rằng ông đã “bảo đảm nguồn tài trợ”, Michael Hartzmark nói.

Trước đó, bồi thẩm đoàn đã nghe ý kiến của Steven Heston, giáo sư tài chính tại Đại học Maryland (Mỹ). Là một nhân chứng chuyên môn khác cho các cổ đông Tesla, Steven Heston đã chia sẻ nghiên cứu của mình về những gì đã xảy ra với các quyền chọn của Tesla từ ngày 7.8.2018, khi Elon Musk đăng các dòng tweet của mình trong hơn 10 ngày, với kế hoạch đề xuất tư nhân hóa công ty đã thất bại.

Steven Heston ghi nhận "chuyển động đột ngột" của giá quyền chọn trong khoảng thời gian này và mô hình "chưa từng có" trong sự biến động của giá quyền chọn dài hạn.

Steven Heston cho bồi thẩm đoàn thấy quyền chọn mua ngắn hạn hết hạn một tháng sau dòng tweet của Elon Musk, với giá thực hiện là 420 USD, tăng gần 2 USD. Quyền chọn mua dài hạn (hết hạn vào ngày 17.1.2020) giảm 22,4 USD.

Elon Musk làm chứng rằng dòng tweet "bảo đảm tài chính là hoàn toàn trung thực", chào hàng những gì ông mô tả là cam kết rõ ràng của quỹ tài sản có chủ quyền Ả Rập Saudi để hỗ trợ kế hoạch tư nhân hóa với hàng tỉ USD dù không có gì chứng minh bằng văn bản.

Các nhà đầu tư cho rằng các dòng tweet của Elon Musk đã vi phạm luật chứng khoán vì những nhân viên của ông hầu như không được hỏi ý kiến ​​và chưa chính thức ký vào kế hoạch tư nhân hóa Tesla của ông.

Các nhân chứng của ngân hàng đầu tư đã nói với các bồi thẩm đoàn vào tuần trước rằng thậm chí một tuần sau dòng tweet từ Elon Musk, họ vẫn đang làm việc để tìm hiểu xem thỏa thuận sẽ được cấu trúc như thế nào, gồm cả việc ai sẽ trả tiền cho nó.

Elon Musk đã trở thành nhân chứng chính trong phiên tòa xét xử có bồi thẩm đoàn bắt đầu hôm 17.1 tại tòa án liên bang San Francisco (Mỹ) về những dòng tweet tai tiếng của ông cách đây 4 năm rưỡi về kế hoạch tư nhân hóa Tesla bằng “nguồn tài trợ được bảo đảm”.

Luật sư các cổ đông Tesla sẽ cố gắng chứng minh cho các bồi thẩm viên rằng Elon Musk đã nói dối trong tuyên bố và điều đó khiến họ thua lỗ nặng do giá cổ phiếu dao động mạnh trong khoảng thời gian 10 ngày trước khi kế hoạch bị hủy bỏ. Đội luật sư của Elon Musk sẽ làm việc để phá bỏ câu chuyện đó.

Theo Adam Pritchard, giáo sư tại Trường Luật Đại học Michigan (Mỹ), việc thua vụ kiện tập thể có quy mô lớn như vậy có thể khiến Elon Musk phải chịu thiệt hại hàng tỉ USD.

“Elon Musk thích chiến đấu. Ông ấy có rất nhiều tiền và dường như sẵn sàng chấp nhận rủi ro đáng kể với số tiền đó”, Adam Pritchard nói.

Phiên tòa diễn ra trong bối cảnh khối tài sản của Elon Musk giảm dần so với mức đỉnh 340 tỉ USD vào tháng 11.2021. Ông trở thành người đầu tiên trong lịch sử mất hơn 200 tỉ USD/năm vào 2022, trong khi ông đã chi 44 tỉ USD để mua lại Twitter vào cuối tháng 10.2022.

Tháng 12.2022, Elon Musk đã bị Bernard Arnault truất ngôi là người giàu nhất thế giới. Bernard Arnault là trùm kinh doanh, Chủ tịch và Giám đốc điều hành LVMH (tập đoàn quốc tế của Pháp chuyên kinh doanh các mặt hàng xa xỉ).

Sự khuấy động được tạo ra bởi các tweet vào tháng 8.2018 khiến Elon Musk bị SEC giám sát. Động thái đó dẫn đến việc Elon Musk cam kết sẽ để một luật sư Tesla sàng lọc các bài đăng trên mạng xã hội trong tương lai của ông. Elon Musk phải đóng phạt 20 triệu USD và từ bỏ chức Chủ tịch Tesla. Riêng Tesla cũng bị phạt 20 triệu USD.

Những cổ đông Tesla phải chứng minh rằng Elon Musk biết các dòng tweet của ông là sai lệch. Các cổ đông cũng cần phải liên kết những dòng tweet Elon Musk gửi với khoản lỗ giao dịch của họ.

Thẩm phán Edward Chen đã gây khó khăn cho Elon Musk bằng một phán quyết trước khi xét xử rằng các dòng tweet là liều lĩnh và sai sự thật. Edward Chen yêu cầu bồi thẩm đoàn gồm 12 thành viên giả định điều đó ngay từ đầu, để thiết lập các thông số của phiên tòa.

Adam Pritchard nói rằng gợi ý đó cho bồi thẩm đoàn khiến Elon Musk gặp “bất lợi rất lớn”.

Để bác bỏ những cáo buộc rằng mình gian dối, Elon Musk đã đề cập trong hồ sơ tòa án rằng ông có thể kêu gọi những người khác có thể bảo đảm cho kế hoạch mua bán riêng tư, bao gồm bạn bè và người thân cận (trong đó có Larry Ellison - Giám đốc điều hành Oracle), cũng như các lãnh đạo tại ngân hàng Goldman Sachs, Morgan Stanley và công ty cổ phần Silver Lake Management.

Các luật sư Elon Musk nhiều lần thất bại trong việc thuyết phục Edward Chen không chia sẻ phát hiện của mình với bồi thẩm đoàn, vì nói rằng điều đó có thể "rất bất lợi" cho việc bào chữa cho giám đốc điều hành Tesla.

Elon Musk đã khẳng định rằng kế hoạch ngắn hạn để tư nhân hóa Tesla của ông là "vững chắc" dựa trên các cuộc thảo luận mà ông có với quỹ tài sản có chủ quyền của Ả Rập Saudi.

Elon Musk đã đề nghị triệu tập Yasir al-Rumayyan, người đứng đầu quỹ đầu tư Public Investment Fund, để làm chứng tại phiên tòa. Thế nhưng sau đó, Giám đốc điều hành Tesla đã rút lại yêu cầu sau khi luật sư của Yasir Al-Rumayyan lập luận rằng thân chủ mình không có nghĩa vụ pháp lý phải xuất hiện.

Không rõ liệu Yasir al-Rumayyan có giúp ích được gì cho Elon Musk với tư cách là nhân chứng hay không. Hồ sơ tòa án tiết lộ một cuộc trao đổi bằng văn bản, trong đó Elon Musk nói rằng ông nghĩ rằng họ đã đạt được thỏa thuận bắt tay về tài trợ để đưa công ty trở thành tư nhân, nhưng quan chức Ả Rập Saudi nói ông cần thêm thông tin để đưa ra quyết định.

Việc chứng minh tâm trạng của Elon Musk sẽ rất phức tạp. Adam Pritchard cho biết các nhà đầu tư thông thường hiểu rằng các giao dịch có thể được thực hiện ngay cả khi chúng không được chốt 100%. Elon Musk có thể đã tin vào khả năng tư nhân hóa Tesla của mình, ngay cả khi ông "chưa về đích".

Adam Pritchard nói: “Elon Musk là người thành đạt, có thể hoàn thành mọi việc. Nếu Elon Musk nói rằng sẽ tư nhân hóa Tesla thì trong tâm trí mình, ông sẽ tư nhân hóa Tesla. Bạn đã bao giờ quyết định rằng sẽ đưa một tên lửa vào không gian chưa? Elon đã làm. Ông ấy đã làm được. Ông ấy hơi điên rồ. Đó là một phần bí quyết thành công của ông ấy. Ông ấy có thể tin điều đó bởi ông là Elon Musk”.

Sơn Vân