Apple có ảnh hưởng khi doanh số smartphone 2022 sụt giảm kỷ lục?

Thiết bị công nghệ có xu hướng trở thành một trong những món quà hàng đầu trong mùa mua sắm cuối năm 2022 và Apple là một trong những thương hiệu phổ biến nhất trong số đó. Apple đã bán được 71,6 tỉ USD iPhone vào năm ngoái, đủ để trở thành một công ty trong danh sách Fortune 50. Vì vậy, điều gì sẽ xảy ra khi nhu cầu đó sụp đổ?

Ngày 2.2 tới, Apple sẽ báo cáo thu nhập quý tài chính đầu tiên của mình, bao gồm cả doanh số bán hàng trong mùa mua sắm nghỉ lễ vừa kết thúc.

Các nhà sản xuất smartphone và máy tính đã chứng kiến doanh số bán hàng giảm nhanh chóng so với mức cao nhất trong đại dịch của họ. Trong khi các ngày lễ có xu hướng là thời điểm phổ biến để mua các thiết bị công nghệ, mùa mua sắm kỳ nghỉ lễ vừa qua có vẻ không được tốt lắm.

Doanh số smartphone trên toàn thế giới năm 2022 giảm kỷ lục hơn 11% so với 2021, theo khảo sát từ IDC, mức giảm lớn nhất từ ​​trước đến nay với ngành. Trong khi đó, các lô hàng PC thậm chí còn giảm hơn 28% vào năm 2022 so với 2021.

Bây giờ, những người theo dõi Apple sẽ tìm hiểu điều đó có ý nghĩa gì với iPhone và Mac. Các nhà phân tích đã dự đoán lợi nhuận trung bình của Apple sẽ giảm xuống còn 1,94 USD/cổ phiếu, theo các cuộc khảo sát do Yahoo Finance công bố, giảm hơn 7% so với cùng thời điểm một năm trước. Trong khi đó, doanh thu dự kiến của Apple sẽ giảm xuống còn khoảng 121,6 tỉ USD, giảm gần 2%.

Điều này không có gì đáng ngạc nhiên, vì các nhà phân tích của Apple và Phố Wall cũng cảnh báo về tình trạng sản xuất chậm lại ở Trung Quốc do các đợt phong tỏa kết thúc vào cuối năm ngoái. Đặc biệt, người tiêu dùng dành nhiều thời gian hơn để chờ đợi hoặc săn lùng dòng iPhone 14 Pro, có giá khởi điểm 999 USD.

"Nỗi đau tháng 12 = Lợi nhuận tháng 3?”, nhà phân tích Amit Daryanani của hãng Evercore cho biết trong một lưu ý cho các nhà đầu tư hôm 31.1.

Ngoài nguồn cung sẵn có, Evercore cũng cho biết dữ liệu về doanh số bán hàng xa xỉ ở Trung Quốc cho thấy lo ngại của nhiều người về suy thoái kinh tế lớn hơn trong năm 2023 có thể đã bị thổi phồng. "Từ tháng 1 trở đi, việc bán iPhone 14 Pro chắc hẳn sẽ mạnh hơn bình thường do nhu cầu chưa được đáp ứng trước đó", Evercore cho hay.

Apple đã không trả lời khi được đề nghị bình luận về thu nhập của mình.

Nếu người dùng mua đủ iPhone để cung cấp sức mạnh cho Apple vượt qua bất ổn kinh tế, những người theo dõi ngành tự hỏi điều gì sẽ xảy ra với lực lượng lao động của công ty. Đến nay, hầu hết gã khổng lồ công nghệ đều tiến hành sa thải nhân viên quy mô lớn, một phần là do việc tuyển dụng điên cuồng trong thời kỳ đại dịch.

Về phần mình, Apple đã đóng băng việc tuyển dụng ở một số khu vực và Giám đốc điều hành Tim Cook của Apple đã tình nguyện giảm gói thù lao của mình trong tương lai.

Theo hãng tin Reuters, gói thù lao của Tim Cook - Giám đốc điều hành Apple cho năm tài chính 2022 kết thúc vào tháng 9 là 99,4 triệu USD, cao hơn một chút so với 98,7 triệu USD mà ông nhận được vào năm trước, Apple cho biết trong hồ sơ chứng khoán.

Gói thù lao cho Tim Cook vào năm tài chính 2023 dự kiến sẽ nhỏ hơn 2022 và phụ thuộc nhiều hơn vào việc cổ phiếu nhà sản xuất iPhone hoạt động tốt như thế nào so với các công ty cùng ngành trên thị trường, hồ sơ pháp lý cho thấy.

Vào năm 2023, mục tiêu gói thù lao cho Tim Cook được đặt ở mức 49 triệu USD, thấp hơn 40% so với 2022. Apple đã thực hiện các thay đổi sau khi 64% cổ đông chấp thuận gói thù lao cho Tim Cook tại cuộc họp thường niên năm ngoái.

Sự thay đổi lớn nhất đến từ phần thưởng cổ phiếu cho Tim Cook.

Trong năm tài chính 2022, Apple đã cho Tim Cook 75 triệu USD tiền thưởng cổ phiếu, một nửa trong số đó dựa trên cổ phiếu Apple hoạt động tốt như thế nào.

Với năm tài chính 2023, mục tiêu thưởng cổ phiếu cho Tim Cook đã giảm xuống còn 40 triệu USD, với tổng số 30 triệu USD tùy thuộc vào hiệu suất cổ phiếu.

Nếu cổ phiếu của Apple đạt ngưỡng tốt, phần thưởng hiệu suất trị giá 30 triệu USD có thể tăng gấp đôi lên ít nhất 60 triệu USD.

Đến nay, các nhà phân tích dường như không lo ngại rằng Apple có thể rơi vào tình trạng tương tự Amazon (cắt giảm 18.000 nhân viên), Microsoft (sa thải 10.000 người), Meta Platforms (cắt giảm hơn 11.000 lao động) và Alphabet (sa thải 12.000 người).

Ước tính có khoảng 235.596 người mất việc làm trong lĩnh vực công nghệ trong năm 2022, theo Layoffs.fyi, công ty theo dõi ngành.

"Chúng tôi thấy giá trị to lớn trong hệ sinh thái Apple và khả năng kiếm tiền từ cơ sở người dùng của nó", các nhà phân tích của ngân hàng Oppenheimer đã viết trong ghi chú vào cuối năm 2022, sau khi thảo luận về việc thiếu hụt nguồn cung có thể ảnh hưởng đến tài chính của Apple trong ngắn hạn như thế nào.

Ở Phố Wall, điều đó đồng nghĩa các nhà phân tích tin rằng Apple sẽ tìm cách kiếm được nhiều tiền hơn từ những người đã mua sản phẩm của họ, chẳng hạn thông qua dịch vụ đăng ký Apple TV Plus có giá 7 USD/tháng.

iPhone thống trị ở Trung Quốc trong quý 4/2022

Hôm 27.1, hãng nghiên cứu Counterpoint Research cho biết Apple chiếm gần 24% doanh số smartphone của Trung Quốc trong quý 4/2022 và là nhà cung cấp smarphone hàng đầu ở nước này.

Theo Counterpoint Research, Apple lần đầu tiên trở thành nhà cung cấp smarphone lớn thứ hai ở Trung Quốc trong năm. Công ty có trụ sở ở thành phố Cupertino, bang California, Mỹ bị sụt giảm doanh số smartphone so với năm 2021, nhưng nhỏ hơn so với các đối thủ Trung Quốc như Vivo, Oppo và Xiaomi.

Thị trường smartphone toàn cầu đã bị tổn thương do suy thoái kinh tế bởi lạm phát và lãi suất gia tăng. Chi tiêu của người tiêu dùng giảm mạnh, với thị trường Trung Quốc ghi nhận mức giảm hai con số tại một số thời điểm trong năm 2022.

Số liệu từ công ty nghiên cứu và tư vấn IDC vừa công bố cho thấy tất cả thương hiệu smartphone lớn đều đang lùi một bước lớn, với các nhà bán lẻ cung cấp máy thông qua việc tích trữ hàng tồn kho thay vì nhận các lô hàng mới.

Apple nhận thấy nhu cầu với dòng iPhone 14 thấp hơn so với dự kiến vào đầu năm 2023. Các mẫu iPhone 14 Pro vẫn có nhu cầu cao, nhưng việc giao hàng gặp khó khăn do phong tỏa và các cuộc biểu tình đòi quyền lợi của công nhân tại nhà máy sản xuất iPhone lớn nhất thế giới ở thành phố Trịnh Châu.

Hôm 18.1, trang Bloomberg đưa tin Apple vượt qua sự gián đoạn chuỗi cung ứng ở Trung Quốc để giành lại vị trí số 1 trong bảng xếp hạng nhà cung cấp smartphone toàn cầu trong quý 4/2022, khi doanh số chung của ngành năm 2022 giảm 11% do nhu cầu từ người tiêu dùng yếu.

Theo báo cáo doanh số smartphone được công ty nghiên cứu Canalys công bố hôm 18.1, Apple đã đạt thị phần hàng quý cao nhất từ trước đến nay ở mức 25%. Tuy nhiên, tổng doanh số smartphone toàn cầu đã giảm 17% trong quý 4/2022 so với cùng kỳ năm 2021.

Apple, công ty có giá trị nhất thế giới (hiện là 2,31 ngàn tỉ USD), đã đạt được kỳ tích đó trong bối cảnh nhu cầu smartphone trên toàn thế giới đang giảm và các vấn đề sản xuất xảy ra ở nhà máy sản xuất iPhone lớn nhất thế giới.

Theo Canalys, Samsung Electronics đứng thứ hai quý 4 sau Apple với 20% thị phần, nhưng dẫn đầu ngành về tổng doanh số smartphone vào năm 2022 với 22% thị phần. Các gã khổng lồ smartphone Trung Quốc là Xiaomi, Oppo và Vivo lần lượt lọt vào top 5 bảng xếp hạng nhà cung cấp hàng đầu trong quý 4/2022 với thị phần lần lượt là 11%, 10% và 8%.

Tuy nhiên, dữ liệu lô hàng smartphone toàn cầu của Canalys phản ánh một năm 2022 “cực kỳ khó khăn” với tất cả nhà cung cấp. Cụ thể là tổng doanh số smartphone giảm 11% xuống dưới 1,2 tỉ chiếc vào năm 2022, so với cùng kỳ 2021.

Runar Bjørhovde, nhà phân tích nghiên cứu của Canalys, cho biết: “Các nhà cung cấp smartphone đã phải vật lộn trong môi trường kinh tế vĩ mô khó khăn trong suốt năm 2022”. Ông mô tả quý vừa qua là “hiệu suất hàng năm và quý 4 tồi tệ nhất trong một thập kỷ” của ngành công nghiệp smartphone.

Theo Runar Bjørhovde, các kênh phân phối “rất thận trọng trong việc tiếp nhận hàng tồn kho mới”, điều này góp phần khiến lượng smartphone xuất xưởng trong quý 4/2022 thấp. Ông cho biết mùa bán hàng cuối năm đã giúp giảm lượng smartphone tồn kho nhờ vào các ưu đãi khuyến mại mạnh mẽ từ các nhà cung cấp và các kênh.

Tại Trung Quốc, thị trường smartphone lớn nhất thế giới, các nhà cung cấp lớn như Apple và Xiaomi đã tiến hành cuộc chiến giá cả để giúp thúc đẩy nhu cầu trong lễ hội mua sắm Ngày Độc thân (11.11) hàng năm.

Canalys dự báo thị trường smartphone toàn cầu sẽ tăng trưởng không đổi trong năm 2023, với các điều kiện dự kiến sẽ tiếp tục khó khăn.

Nhà phân tích nghiên cứu Le Xuan Chiew của Canalys nhận định: “Các nhà cung cấp sẽ tiếp cận năm 2023 một cách thận trọng, ưu tiên lợi nhuận và bảo vệ thị phần. Các nhà cung cấp đang cắt giảm chi phí để thích ứng với thực tế thị trường mới”.

Được Canalys xếp thứ tư về doanh số smartphone toàn cầu năm 2022, Xiaomi hồi tháng 12 chứng kiến sự ra đi của ba lãnh đạo cấp cao, gồm cả Chủ tịch Wang Xiang, khi công ty tiến hành một đợt sa thải mới. Theo truyền thông Trung Quốc, thương hiệu điện thoại chơi game Black Shark của Xiaomi cũng sa thải hầu hết nhân viên và không thực hiện các khoản thanh toán thôi việc.

Vào tháng 11.2022, Apple đã tạm dừng tuyển dụng nhiều công việc bên ngoài R&D (nghiên cứu và phát triển), một bước leo thang trong kế hoạch giảm ngân sách hiện có cho năm 2023, theo Bloomberg trích dẫn những người có kiến ​​thức về vấn đề này.

“Dù áp lực lạm phát sẽ dần giảm bớt, tác động của việc tăng lãi suất, suy thoái kinh tế và thị trường lao động ngày càng gặp khó khăn sẽ hạn chế tiềm năng của thị trường smartphone. Điều này sẽ ảnh hưởng xấu đến các thị trường smartphone đã bão hòa, từ trung cấp đến cao cấp, chẳng hạn như Tây Âu và Bắc Mỹ”, Le Xuan Chiew nói.

Le Xuan Chiew cho biết việc mở cửa trở lại của Trung Quốc dự kiến sẽ cải thiện niềm tin từ người tiêu dùng và doanh nghiệp trong nước, nhưng chỉ ra rằng các chính sách kích thích kinh tế của chính phủ “chỉ có thể có tác dụng sau 6 đến 9 tháng”. Điều đó đồng nghĩa nhu cầu smartphone tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới “sẽ vẫn còn nhiều thách thức trong ngắn hạn”.

Canalys đã báo cáo rằng thị trường máy tính cá nhân toàn cầu đã kết thúc ở mức thấp, với tổng doanh số máy tính để bàn và máy tính xách tay giảm 29% so với cùng kỳ xuống còn 65,4 triệu chiếc trong quý 4/2022, đánh dấu quý thứ tư liên tiếp giảm. Việc này dẫn đến việc giảm 16% trong tổng doanh số PC năm 2022 xuống còn 285,1 triệu chiếc.

TSMC, hãng sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới và là nhà cung cấp chính cho Apple, dự kiến sẽ cắt giảm chi tiêu trong năm 2023 khi chuẩn bị cho sự yếu kém liên tục trên thị trường máy tính và điện tử tiêu dùng.

Sơn Vân