Báo Trung Quốc: TSMC xây nhà máy mới ở Mỹ ‘bước ngoặt đen tối' cho ngành công nghiệp chip

TSMC là nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới, có trụ sở ở thành phố Tân Trúc, Đài Loan.

Trong một bài xã luận hôm 9.12, Thời báo Hoàn cầu (ấn phẩm thuộc Nhân dân Nhật báo) cho biết quyết định đầu tư vào công nghệ tiên tiến của TSMC ở bang Arizona cho thấy Mỹ có được công nghệ quan trọng nhất thế giới.

Chính phủ Trung Quốc vẫn giữ im lặng trước nhà máy TSMC mới ở bang Arizona, nhưng Bắc Kinh nhiều lần lên tiếng phản đối những hạn chế của Mỹ với ngành công nghiệp chip Trung Quốc. Do những hạn chế từ Đài Loan và Mỹ, TSMC không được phép đầu tư vào công suất chip tiên tiến ở Trung Quốc. Nhà máy của TSMC ở thành phố Nam Kinh, thủ phủ của tỉnh Giang Tô phía đông Trung Quốc, chỉ sản xuất chip nút trưởng thành.

Ngược lại, khoản đầu tư của TSMC vào Arizona, bao gồm một nhà máy chip 3 nanomet và một nhà máy chip 4 nanomet được nâng cấp, sẽ tham gia vào quá trình sản xuất chip tiên tiến. Hai nhà máy này sẽ tạo ra 10.000 công việc, cùng 10.000 việc làm xây dựng khác.

TSMC có kế hoạch tăng gấp 3 lần khoản đầu tư ban đầu vào Arizona lên 40 tỉ USD từ 12 tỉ USD. 

Trong buổi lễ hôm 6.12 để đánh dấu việc lắp đặt thiết bị đầu tiên tại nhà máy của TSMC ở Arizona, Tổng thống Mỹ - Joe Biden đã tuyên bố “Sản xuất của Mỹ đã quay trở lại”.

Cam kết trị giá 40 tỉ USD của TSMC, khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất trong lịch sử của Arizona, được đưa ra 4 tháng sau khi ông Biden ký đạo luật Chips and Science (chip và khoa học), trong đó dành 53 tỉ USD trợ cấp cho các dự án sản xuất chip trong nước cũng như nghiên cứu và phát triển chất bán dẫn tại địa phương.

Thời báo Hoàn cầu đã chỉ trích Mỹ và đảng Dân chủ Tiến bộ cầm quyền của Đài Loan.

“Chúng ta phải gióng lên hồi chuông cảnh báo lớn hơn… Mỹ có thể gây áp lực cho các nhà sản xuất chip ở các quốc gia khác như đã làm với TSMC”, trích nội dung bài xã luận. Bài viết còn cho rằng Mỹ phá vỡ các quy tắc thị trường thành từng mảnh.

Bên ngoài Trung Quốc, hầu hết các lo ngại về khoản đầu tư của TSMC liên quan đến kinh tế và liệu công ty có thể vận hành nhà máy ở Arizona có lãi không do chi phí ở Mỹ cao hơn so với Đài Loan. Cổ phiếu niêm yết tại Đài Bắc của TSMC đã giảm 2,03% trong tuần này, giao dịch ở mức 481,50 Tân Đài tệ (15,7 USD) vào cuối ngày 9.12.

Đạo luật Chips and Science là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của Mỹ nhằm duy trì và thậm chí mở rộng vai trò lãnh đạo công nghệ của nước này trong cuộc chiến công nghệ với Trung Quốc xoay quanh chất bán dẫn và trí tuệ nhân tạo.

Trước đây, chính phủ Mỹ đã trợ cấp cho nhiều ngành công nghiệp, bao gồm dầu mỏ, nông nghiệp, nhà ở, xuất khẩu nông sản, ô tô và chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, một số nhà phân tích và nhà kinh tế phản đối việc trợ cấp chip, tin rằng chúng gây lãng phí tiền của người nộp thuế và có thể gây hại nhiều hơn là có lợi về lâu dài.

Các nhà phân tích nhận định quyết định của TSMC đầu tư vào sản xuất chip 3 nanomet ở Mỹ là do những cân nhắc về địa chính trị.

Arisa Liu, nhà nghiên cứu chất bán dẫn cấp cao tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Đài Loan, cho biết thông báo của TSMC “có nghĩa là các yếu tố địa chính trị đã thâm nhập vào ngành công nghiệp bán dẫn”.

“Có những yếu tố chính trị đằng sau quyết định của TSMC và cùng với bầu không khí quân sự căng thẳng trên eo biển Đài Loan, điều đó khiến TSMC cân nhắc đa dạng hóa để giảm rủi ro khi đặt thêm cơ sở sản xuất tại Mỹ”, Arisa Liu nhận định.

Tại buổi lễ chính thức diễn ra hôm 6.12, Chủ tịch TSMC - Mark Liu cho biết nhà máy ở Arizona sẽ “sản xuất công nghệ xử lý chất bán dẫn tiên tiến nhất trong nước Mỹ, cho phép tạo ra các sản phẩm điện toán hiệu suất cao và tiêu thụ điện năng thấp thế hệ tiếp theo trong nhiều năm tới”.

Nhà sáng lập TSMC - Morris Chang trước đây cho biết chi phí sản xuất chip ở Mỹ cao hơn 50% so với ở Đài Loan.

Mỹ đã lôi kéo các đồng minh của mình gồm Đài Loan, Nhật Bản và Hàn Quốc thành lập Liên minh Chip 4, một động thái mà Bắc Kinh coi là nỗ lực nhằm loại bỏ vai trò của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Mỹ cũng đã tăng áp lực lên chính phủ Hà Lan để hạn chế các lô hàng hệ thống in thạch bản đến Trung Quốc từ ASML.

ASML là công ty thống trị thị trường thiết bị sản xuất chip tiên tiến độc nhất vô nhị. Cụ thể hơn, ASML là công ty độc quyền toàn cầu trong việc cung cấp các hệ thống in thạch bản cực tím, những chiếc máy lớn có giá từ 160 triệu USD mỗi chiếc và được sử dụng bởi TSMC, Samsung Electronics, Intel... để tạo ra mạch của chip máy tính. Vì thế, ASML đã trở thành trọng tâm trong nỗ lực hạn chế Trung Quốc của chính phủ Mỹ.

Công ty tư vấn mạch tích hợp ICWise (có trụ sở tại thành phố Thượng Hải, Trung Quốc) cho biết nhà máy TSMC ở Arizona sẽ khắc phục điểm yếu duy nhất trong chuỗi giá trị bán dẫn vốn đã mạnh của Mỹ và làm gương cho những người khác noi theo.

Theo một tuyên bố của TSMC, các nhà máy 4 nanomet và 3 nanomet ở Arizona dự kiến sẽ lần lượt đi vào hoạt động vào năm 2024 và năm 2026, đồng thời sẽ có công suất 600.000 đĩa bán dẫn mỗi năm, tạo ra doanh thu hàng năm là 40 tỉ USD.

Các hãng công nghệ Mỹ như Apple, Advanced Micro Devices (AMD) và Nvidia Corp dự kiến sẽ là những khách hàng đầu tiên của nhà máy TSMC ở Arizona.

Các nút cũ như quy trình 28 nanomet mà Trung Quốc có khả năng sản xuất, được coi là thị trường tăng trưởng trong ngành công nghiệp chip toàn cầu nói chung, dự kiến ​​sẽ giảm 3,6% doanh thu vào năm tới do lạm phát và sự yếu kém trong lĩnh vực điện tử tiêu dùng.

Abhinav Davuluri, chiến lược gia công nghệ tại công ty dịch vụ tài chính Morningstar, cho biết: “Trên thực tế, những chip duy nhất được sản xuất trên quy trình 3 nanomet vào năm tới sẽ là bộ xử lý dòng iPhone mới và có thể là một số chip smartphone khác. Các chip công nghiệp và ô tô bị thiếu hụt nguồn cung trong vài năm qua thường được sản xuất nhiều trên các quy trình kế thừa và trưởng thành”.

Sơn Vân