Quy tắc kiểm soát xuất khẩu mới buộc các hãng chip Trung Quốc hợp tác, liên hệ với quan chức Mỹ

Một thực thể Trung Quốc trong danh sách theo dõi thương mại (danh sách chưa được xác minh) sẽ bị thêm vào danh sách trừng phạt thương mại (danh sách thực thể) nếu không hoàn thành kiểm tra người dùng cuối trong vòng 60 ngày do chính quyền nước sở tại thiếu hợp tác, theo các quy định kiểm soát xuất khẩu do Cục Công nghiệp và An ninh Mỹ (BIS) ban hành vào ngày 7.10.

Thuộc Bộ Thương mại Mỹ, BIS tiến hành kiểm tra người dùng cuối để xác minh lòng tin với các công ty trong danh sách này.

Sự điều chỉnh liên kết trực tiếp đến hai danh sách này đã tạo thêm áp lực lên các công ty và chính quyền Trung Quốc trong việc phản ứng. Sự thay đổi này đã có tác động lớn vì các quan chức BIS tại Đại sứ quán Mỹ ở Bắc Kinh đột nhiên trở nên bận rộn, theo một nguồn tin từ chối tiết lộ danh tính do đây là vấn đề riêng tư.

Trước đây, các quan chức kiểm soát xuất khẩu của Mỹ thường bị từ chối hoặc hoãn lại các chuyến thăm, với lý do được nêu ra là các biện pháp kiểm soát COVID-19 hoặc lịch trình mâu thuẫn. Thế nhưng, động thái của Mỹ nhằm liên kết trực tiếp danh sách chưa được xác minh với danh sách thực thể và thời hạn 60 ngày làm tăng đáng kể sự cấp bách với các công ty chip bị ảnh hưởng để tìm kiếm giải pháp.

Tờ SCMP đưa tin vào tuần trước rằng, các quan chức Mỹ đã tiến hành các cuộc đàm phán ban đầu với Naura Technology Group (nhà sản xuất thiết bị bán dẫn hàng đầu Trung Quốc) vì một trong những công ty con của họ bị thêm vào danh sách chưa được xác minh.

Trong khi đó, một quan chức BIS từ Đại sứ quán Mỹ ở Bắc Kinh dự kiến ​​sẽ đến thăm thành phố Vũ Hán tuần này, theo một nguồn tin.

Các công ty chip có trụ sở tại Vũ Hán, bao gồm YMTC (nhà sản xuất chip nhớ hàng đầu Trung Quốc), Wuhan Juhere Photonic Technologies và Wuhan Institute of Biological Products, nằm trong số 31 thực thể bị Mỹ thêm vào danh sách chưa được xác minh vào ngày 7.10.

“Nếu một chính phủ nước ngoài ngăn cản việc kiểm tra như vậy xảy ra, điều đó sẽ nhanh chóng gây nguy hiểm cho khả năng của công ty nước ngoài trong việc tiếp cận hàng hóa, phần mềm và công nghệ của Mỹ”, công ty luật Akin Gump Strauss Hauer & Feld ghi chú.

Đại sứ quán Mỹ tại Bắc Kinh và Thương mại Trung Quốc không trả lời câu hỏi về vấn đề trên.

Không ai trong số 31 thực thể Trung Quốc tiết lộ bất kỳ thông tin nào về kế hoạch của họ về các mối đe dọa hoặc liên hệ với các quan chức Mỹ.

Một quan chức giấu tên tại Wuhan Juhere Photonic Technologies nói rằng công ty đã liên hệ với các quan chức kiểm soát xuất khẩu của Mỹ ở Bắc Kinh để được loại khỏi danh sách theo dõi thương mại. YMTC và Wuhan Institute of Biological Products từ chối bình luận.

Các cuộc họp giữa các thực thể Trung Quốc và các quan chức Mỹ, thường tiến hành với sự có mặt của các đại biểu từ Bộ Thương mại Trung Quốc, được tổ chức thường xuyên. Các công ty Trung Quốc thường xuyên bị thêm vào và xóa khỏi danh sách chưa được xác minh sau khi hoàn thành kiểm tra người dùng cuối.

Trong khi Bắc Kinh gọi hoạt động kiểm soát xuất khẩu công nghệ chip mới nhất của Mỹ là “bắt nạt” để kiềm chế sự tiến bộ công nghệ của Trung Quốc, các công ty chip nước này lại muốn tuân thủ hơn là đối đầu với cơ quan kiểm soát xuất khẩu của Mỹ.

Ngay sau khi Huawei, một trong những gã khổng lồ công nghệ quyền lực nhất Trung Quốc, bị Mỹ thêm vào danh sách thực thể vào năm 2019, mảng kinh doanh smartphone béo bở của họ nhanh chóng mất đi vị thế ở Trung Quốc và các nơi khác, do không thể trang bị chip tiên tiến cho smartphone mới của mình.

Sau khi các quy định mới được công bố vào ngày 7.10, cũng bao gồm cả các biện pháp hạn chế sự tham gia của người Mỹ vào các cơ sở sản xuất chip tiên tiến ở Trung Quốc, Naura Technology Group thực hiện các biện pháp phòng ngừa bằng cách yêu cầu các kỹ sư Mỹ của mình từ bỏ việc nghiên cứu và phát triển chip. YMTC cũng đã thực hiện các biện pháp tương tự, tờ Financial Times đưa tin.

YMTC nhấn mạnh sự tuân thủ của mình trên toàn cầu trong một tuyên bố công khai được đưa ra vào tháng trước. YMTC bác bỏ các báo cáo của phương tiện truyền thông rằng họ đã tiến hành các cuộc họp bí mật với Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc để đánh giá các hậu quả có thể xảy ra.

“Nhu cầu lớn trong nước với chip trưởng thành có thể bảo vệ các công ty Trung Quốc khỏi sự thù địch của Mỹ”

Thị trường nội địa khổng lồ ở Trung Quốc sẽ cung cấp vùng đệm và nơi trú ẩn an toàn cho ngành bán dẫn trong nước khi Mỹ tìm cách làm chậm tiến độ phát triển chip tiên tiến của nước này.

Một nhóm người trong ngành chip Trung Quốc cho biết điều đó tại diễn đàn ở thành phố Thượng Hải hôm 1.11.

Những người tham gia trong ngành đã phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh Semicon China, diễn đàn công nghiệp dành cho các giám đốc điều hành, nhà nghiên cứu và các quan chức chính phủ để chia sẻ quan điểm. Các bình luận được đưa ra sau khi Mỹ gần đây tăng cường các biện pháp trừng phạt thương mại với các công ty chip Trung Quốc.

Chu Lung, Chủ tịch Semi China, nói các biện pháp kiểm soát xuất khẩu cập nhật của Mỹ có ảnh hưởng đáng kể đến tham vọng chip Trung Quốc.

Từng làm việc cho KLA (công ty tạo hệ thống kiểm soát quy trình chip của Mỹ), Chu Lung cho biết tình trạng ở Trung Quốc đã trở nên tồi tệ vì nhiều người nhận thấy "sự nguy hiểm" với ngành chip, khác xa so với hai năm trước khi tâm trạng lạc quan.

Tang Wenkan, Phó giám đốc Ủy ban Kinh tế và Thông tin thành phố Thượng Hải, nói rằng Trung Quốc sẽ duy trì cách tiếp cận thị trường mở để thu hút các nhà đầu tư.

Thượng Hải, hiện chiếm 1/4 sản lượng chất bán dẫn của Trung Quốc, có kế hoạch xây dựng 5 khu công nghiệp dành cho chip - một số tập trung vào các sản phẩm trưởng thành - trong bối cảnh nhu cầu dự kiến ​​rất lớn từ các lĩnh vực hạ nguồn như ô tô, Tang Wenkan cho biết tại diễn đàn.

Wang Ning, Chủ tịch Phòng Thương mại Điện tử Trung Quốc, nói rằng thị trường chip nước này sẽ tiếp tục phát triển nhờ sự phát triển của nền kinh tế kỹ thuật số.

Với việc Mỹ áp dụng “tâm lý Chiến tranh Lạnh” để kiềm chế sự tiến bộ của Trung Quốc, lĩnh vực bán dẫn có thể sẽ nhận được sự hỗ trợ ngày càng nhiều từ chính phủ, Wang Ning nói.

Wu Hanming, giáo sư tại Đại học Chiết Giang, cho biết Trung Quốc có thể điều chỉnh lộ trình của mình để tập trung hơn vào các quy trình sản xuất chip trưởng thành.

Wu Hanming nói: “Phát triển công nghệ quy trình tiên tiến là vô cùng thách thức… vì vậy bản đồ lộ trình công nghệ của Trung Quốc phải được tập trung lại vào công nghệ quy trình chuyên dụng và đóng gói tiên tiến. Dung lượng thị trường vi mạch của Trung Quốc là rất lớn với các công nghệ quy trình trưởng thành”.

Ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc đang điều chỉnh theo các hạn chế mới do BIS công bố vào ngày 7.10, bao gồm lệnh cấm những người Mỹ hỗ trợ phát triển hoặc sản xuất chip tại một số cơ sở sản xuất chất bán dẫn của Trung Quốc mà không có giấy phép.

Xie Xiaoming, Giám đốc Viện Hệ thống vi mô và Công nghệ Thông tin Thượng Hải thuộc Học viện Khoa học Trung Quốc, một tổ chức tư vấn nhà nước, cho rằng Trung Quốc nên tập trung vào các công nghệ quy trình sản xuất trưởng thành, cụ thể là chip hàng hóa cho ô tô và thiết bị gia dụng thay vì chip cung cấp năng lượng cho smartphone và siêu máy tính mới nhất, để tồn tại trước các lệnh trừng phạt của Mỹ.

“Thị trường Trung Quốc đầy hứa hẹn ngay cả khi chúng ta không dựa vào các quy trình nâng cao”, Xie Xiaoming nhận xét và nói thêm rằng các doanh nghiệp Trung Quốc nên tập trung vào các dự án có rủi ro thấp hơn nhưng lợi nhuận có thể dự đoán được.

Sơn Vân