Thanh tra Chính phủ nói về các giải pháp thu hồi tài sản tham nhũng

Tại văn bản trả lời kiến nghị của cử tri trước kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa 15, Thanh tra Chính phủ nêu loạt giải pháp liên quan đến việc thu hồi và ngăn chặn tẩu tán tài sản tham nhũng.

Thanh tra Chính phủ cho biết, trong nhiều năm qua các biện pháp tăng cường thu hồi tài sản do tham nhũng đã được áp dụng đồng bộ.

Cùng với việc phát hiện, xử lý nghiêm các vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế, các cơ quan chức năng đã chú trọng xác minh, áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản của các đối tượng phạm tội tham nhũng ngay từ giai đoạn điều tra; không để tẩu tán, hợp pháp hóa tài sản tham nhũng; khuyến khích người phạm tội giao nộp tài sản tham nhũng, khắc phục hậu quả thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra cho Nhà nước.

Đồng thời, Luật Phòng chống tham nhũng năm 2018 quy định rõ tài sản tham nhũng phải được thu hồi, tịch thu cho Nhà nước hoặc trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp. Coi việc thu hồi tài sản là một trong những tiêu chí đánh giá về công tác phòng chống tham nhũng…

Luật cũng quy định về hợp tác quốc tế trong thu hồi tài sản tham nhũng. Theo đó, quy định các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam hợp tác với nước ngoài trong việc kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản, tịch thu hoặc thu hồi tài sản tham nhũng và trả lại cho chủ sở hữu…

Thanh tra Chính phủ cũng cho hay, mặc dù kết quả thu hồi tài tham nhũng năm sau cao hơn năm trước, nhưng việc thu hồi tài sản do tham nhũng vẫn là một trong những hạn chế trong công tác phòng chống tham nhũng của nước ta hiện nay.

Nguyên nhân chủ yếu là do số tiền thu hồi rất lớn nhưng người phải thi hành án không có tài sản hoặc tài sản bảo đảm giá trị thấp; thời gian giải quyết các vụ án, vụ việc dài, tài sản đã bị tẩu tán, che giấu hoặc tình trạng pháp lý của tài sản chưa rõ ràng.

Thêm vào đó là vướng mắc về cơ chế, thể chế trong việc xử lý tài sản làm ảnh hưởng đến quá trình thi hành án. Trong một số vụ án vẫn xảy ra tình trạng đối tượng bỏ trốn, việc tương trợ tư pháp hình sự còn gặp nhiều khó khăn…

Để khắc phục tình trạng trên, Thanh tra Chính phủ cho rằng các cơ quan chức năng phải tiếp tục tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát công tác phòng chống tham nhũng và thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng.

Đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế về thu hồi tài sản tham nhũng trong tố tụng hình sự. Tiếp nhận, xử lý yêu cầu tương trợ tư pháp hình sự của nước ngoài về thu hồi tài sản tham nhũng và đề nghị nước ngoài thực hiện yêu cầu tương trợ tư pháp hình sự về thu hồi tài sản tham nhũng của Việt Nam.

Quan tâm kiện toàn, củng cố đội ngũ cán bộ cơ quan thi hành án dân sự, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, phẩm chất và năng lực của đội ngũ cán bộ này. Xử lý dứt điểm thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế còn tồn đọng, kéo dài.

Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân liên quan trong việc chậm thi hành một số bản án có điều kiện thi hành. Việc tổ chức bán đấu giá nhiều tài sản bị mất giá (so với giá thị trường); nếu có dấu hiệu vi phạm phải xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật; các ngành có liên quan nâng cao trách nhiệm, khẩn trương kết luận và định giá tài sản theo trưng cầu, yêu cầu của cơ quan tố tụng, phối hợp với cơ quan thi hành án dân sự kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thu hồi tài sản…

Để thu hồi tài sản theo bản án, quyết định của tòa đạt hiệu quả, tránh tình trạng tẩu tán, Tổng Thanh tra Chính phủ cho rằng các cấp ngành cần phối hợp, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp như nâng cao tính trung thực, trách nhiệm trong việc kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức; có hình thức xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong việc kê khai tài sản, thu nhập; hạn chế giao dịch tiền mặt đối với các tài sản có giá trị lớn…

Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo Bộ Tư pháp nghiên cứu, xây dựng Đề án về cơ chế thu hồi tài sản không qua thủ tục kết tội phù hợp với thực tiễn Việt Nam; chỉ đạo Bộ Tư pháp, Thanh tra Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thực hiện các nội dung liên quan để đề xuất cơ chế xử lý hình sự đối với hành vi làm giàu bất hợp pháp, nhằm tăng cường hiệu quả đấu tranh phòng chống tham nhũng.

VKSND Tối cao được giao chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, các bộ ngành liên quan nghiên cứu, hoàn thiện các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự nhằm tăng cường hiệu quả xử lý tội phạm tham nhũng, thu hồi tài sản trong quá trình giải quyết các vụ án…

Hoài Lam