Loài ve siêu nhỏ ưa giao phối ban đêm trên mặt người "không thèm" tiến hóa

1. Demodex là vi khuẩn trên da mặt có thể tồn tại trên cơ thể người khoẻ mạnh mà không có biểu hiện lâm sàng gì đặc trưng, tuy nhiên sẽ gây bệnh khi số lượng lớn vi khuẩn tập trung trên bề mặt da, vảy da, nang lông hoặc khi miễn dịch của cơ thể suy giảm.

2. Demodex folliculorum là một trong hai loại của Demodex ký sinh trên da người, được tìm thấy nhiều nhất so với loại còn lại là Demodex Brevis. Demodex folliculorum sống chủ yếu gần bề mặt da, trong các lỗ chân lông hoặc chân tóc, hoặc chân lông mi. Việc cư trú của Demodex folliculorum tại những vị trí này khá nguy hiểm vì sẽ ăn các tế bào nâng đỡ lớp nang lông mi. Nếu thường xuyên dùng mascara có thể thấy, lớp nâng đỡ lông mi này bị mỏng hoặc yếu, sẽ làm cho lông mi của mình yếu và dễ rụng hơn.

3. DNA là vật liệu di truyền của tế bào, lưu trữ trong các nhiễm sắc thể ở nhân tế bào và ty thể.

Theo một phân tích mới về DNA của Demodex follicularum, nếu bạn nghĩ rằng những con gấu trúc khổng lồ đã làm điều đó tồi tệ, hãy để ý đến những con ve ký sinh nhỏ bé sống trong các lỗ chân lông trên da mặt chúng ta, có thể được định sẵn cho một ngõ cụt tiến hóa.

Hơn 90% con người có những con ve dài 0,3mm ở các nếp gấp nhờn trên khuôn mặt, hầu hết sống trong lỗ chân lông gần mũi và lông mi của chúng ta.

Đó có lẽ là mối quan hệ gần gũi nhất với một loài sinh vật khác mà hầu hết chúng ta không bao giờ biết rằng mình từng có.

Demodex follicularum dành cả đời sống trong các nang da của chúng ta. Vào ban ngày, Demodex follicularum ăn các chất tiết ra từ da dầu của chúng ta, vào ban đêm chúng rời lỗ chân lông để tìm bạn tình và các nang trứng mới để giao phối rồi đẻ trứng.

Nếu ý nghĩ đó khiến bạn muốn rửa mặt, hãy quên điều đó đi. Bạn đã mang Demodex follicularum từ khi mới sinh ra - chúng được truyền từ mẹ sang con trong quá trình cho con bú - và sống quá sâu trong lỗ chân lông để được rửa sạch. Bên cạnh đó, chúng ta cần Demodex follicularum, theo tiến sĩ Alejandra Perotti của Đại học Reading (Anh), đồng tác giả của nghiên cứu.

"Chúng ta nên yêu chúng vì đó là sinh vật duy nhất sống trên cơ thể chúng ta suốt cuộc đời và nên đánh giá cao chúng vì chúng làm sạch lỗ chân lông. Ngoài ra, chúng rất dễ thương”, tiến sĩ Alejandra Perotti nói.

Có lẽ không phải tất cả mọi người sẽ đồng ý với nhận xét của tiến sĩ Alejandra Perotti. Ve có bốn cặp chân mập mạp, mỗi chân có một cặp móng vuốt. Ngoài ra, dưới kính hiển vi, nó như một con sâu dài mà đôi khi có thể được nhìn thấy nhô ra từ các nang lông của chúng ta.

Thế nhưng, nghiên cứu mới nhất này, được công bố trên Tạp chí Molecular Biology and Evolution, đã cho thấy mối quan hệ của Demodex follicularum với con người đã trở nên mật thiết đến mức nào.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích bộ gien của loài ve này và thấy rằng nó có số lượng gien chức năng nhỏ nhất so với bất kỳ loài động vật chân đốt nào (côn trùng, nhện và động vật giáp xác).

Những nhà nghiên cứu kết luận rằng Demodex follicularum đã trở nên phụ thuộc vào vật chủ là con người đến mức bộ gien của chúng đang bị "xói mòn" - loại bỏ đến mức tối thiểu các gien cần thiết để tồn tại.

Họ phát hiện ra rằng gien thường quy định thức dậy và ngủ ở động vật chân đốt đã bị mất ở Demodex follicularum. Thay vào đó, sinh vật này phát hiện những thay đổi về mức độ hormone melatonin trong chất bài tiết trên da của chúng ta. Nó tăng lên khi chúng ta ngủ và giảm xuống khi thức giấc.

Melatonin là một loại hormone có vai trò quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ của cơ thể. Melatonin còn được gọi là "hormone của quỷ" bởi được sinh ra vào ban đêm ở tuyến tùng, giúp cho cơ thể có giấc ngủ ngon và sâu.

Demodex follicularum cũng mất đi gien bảo vệ cơ thể khỏi tia UV. Ngay cả cấu trúc cơ thể của Demodex follicularum cũng tối giản - mỗi chân chỉ được cung cấp năng lượng bởi một tế bào cơ duy nhất.

Hệ sinh thái Demodex follicularum trở nên đồng bộ chặt chẽ với con người cho thấy loài này đang trên đường từ ký sinh thành cộng sinh - một sinh vật hoàn toàn phụ thuộc vào sinh vật khác để tồn tại. Trong trường hợp này là chúng ta.

Khi sự đa dạng di truyền của Demodex follicularum thu hẹp lại và cùng với đó là khả năng rời bỏ vật chủ để tìm bạn tình mới, chúng cũng có nguy cơ bị tuyệt chủng, hoặc khi con người làm điều đó hoặc do một số thay đổi đáng kể với môi trường của chúng.

Người ta từng tin rằng Demodex follicularum là nguyên nhân gây ra các vấn đề da phổ biến. Song ở những người khỏe mạnh, có bằng chứng Demodex follicularum thực sự giúp ngăn ngừa các vấn đề như mụn trứng cá bằng cách thông tắc lỗ chân lông.

Dù vậy, đó không phải là lý do duy nhất chúng ta nên quan tâm đến Demodex follicularum. Tiến sĩ Alejandra Perotti nói: "Chúng ta đang sống trong một thế giới mà chúng ta nên bảo vệ sự đa dạng sinh học và đây là những loài sinh vật rất riêng của chúng ta".

Sơn Vân